USA

Stany Zjednoczone Ameryki Pólnocnej


Stany Zjednoczone Ameryki Północnej to państwo związkowe składające się z 50 stanów. USA są republiką o ustroju federacyjnym z prezydentem na czele, który wraz ze swoją administracją sprawuje władzę wykonawczą. Prezydent, wybierany na cztery lata, jest głową państwa, szefem rządu i głównodowodzącym sił zbrojnych. Stolicą USA jest Waszyngton. Każdy z 50. stanów ma własną konstytucję, władzę wykonawczą, ustawodawczą i sądowniczą.
Terytorium USA rozciąga się w poprzek kontynentu od Oceanu Atlantyckiego po Ocean Spokojny. Od południa od Zatoki Meksykańskiej po Morze Beringa i Morze Arktyczne na północy. Powierzchnia USA wynosi 9,4 mln km2, zamieszkuje je ponad 250 mln mieszkańców. Język urzędowy to angielski, a waluta - dolar amerykański. Największe stany to: Alaska, Teksas, Kalifornia, Montana, Arizona, a największe metropolie to: Nowy Jork, Filadelfia,San Fraancisco, Los Angeles, Boston .
Stany Zjednoczone ze względu na ukształtowanie terenu można podzielić na następujące krainy geograficzne - od wschodu:
Nizina Atlantycka
Góry Appalachy
Niziny Centralne
Wielka Równina Prerii
Góry Kordyliery
Wybrzeże Pacyfiku.
Główne rzeki to: Missisipi, Ohio, Missouri, Kolorado. Najwyższy szczyt: McKinley (6194m n.p.m.), najniższy punkt: Dolina Śmierci (86 m p.p .m.).
Klimat Stanów Zjednoczonych cechują skrajności: od zwrotnikowego na Florydzie po subpolarny na Alasce. Na znacznym obszarze ma on charakter kontynentalny. Zimy bywają tam śnieżne i mroźne, a lata gorące i parne. Zdarzają się susze, powodzie i katastrofalne huragany, zwane tornado.
Stany Zjednoczone są największą potęgą gospodarczą świata. Na bogate zasoby naturalne tego kraju skladają się ogromne kompleksy leśne, rzeki i jeziora, złoża węgla kamiennego i brunatnego, ropy naftowej gazu ziemnego i rud uranu. W sektorze usług pracuje 70 proc. zatrudnionych, a w rolnictwie zaledwie 3 proc., ale USA należą do światowej czołówki w produkcji mięsa i mleka. Rolnictwo obejmuje głównie uprawę kukurydzy, bawełny i pszenicy oraz hodowlę bydła i owiec.


Historia USA datuje się od roku 1497, kiedy John Cabot przepłynał Atlantyk odkrywając wschodnie wybrzeża Ameryki Północnej. W 1607 r. powstała tu pierwsza angielska kolonia. Dążenia niepodległościowe amerykańskich kolonii doprowadziły do wybuchu tzw. buntu herbacianego, a ostatecznie w 1781 r. do niezależności od Wlk. Brytanii. W 1791 r. zaczęła obowiązywać pierwsza na świecie demokratyczna konstytucja. Pod koniec XIX wieku USA stały się mocarstwem gospodarczym i politycznym, a I i II wojna światowa umocniły USA jako mocarstwo militarne. Rozwój technologiczny XX wieku doprowadził do podboju Księżyca i skonstuowania bomby atomowej przez USA. Dolina Krzemowa (środkowo-zachodnia Kalifornia) jest światową kolebką rozwoju komputeryzacji przełomu XX i XXI wieku.