Program Młodzież-edukacja nieformalna

Program MŁODZIEŻ-edukacja nieformalna.


Edukację nieformalną można określić jako 'naukę poprzez praktykę'. Jej zadaniem jest uzupełnianie systemu edukacji formalnej, umożliwianie zastosowania w praktyce teoretycznej wiedzy zdobytej w trakcie nauki szkolnej. Większość programów edukacji nieformalnej odbywa się w czasie wolnym od zajęć szkolnych, po ostatnim dzwonku w szkole. Istotną rolą edukacji nieformalnej jest to, że umożliwia ona uczenie się młodzieży, która nie ma szans na edukację formalną.
W Unii Europejskiej realizowane są trzy wielkie programy edukacyjne: Program MŁODZIEŻ, Program Socrates oraz Program Leonardo Da Vinci, które kształtują tzw. europejską przestrzeń edukacyjną. Każdy z nich zajmuje inną sferę edukacji. Program Socrates związany jest z edukacją formalną - szkolną i uniwersytecką. Program Leonardo Da Vinci promuje kształcenie zawodowe. Edukacją nieformalną zajmuje się natomiast Program MŁODZIEŻ.
Termin edukacja nieformalna będzie pojawiać się coraz częściej. Polska Strategia Dla Młodzieży przyjęta przez Radę Ministrów w dniu 19 sierpnia 2003 r. podkreśla wagę edukacji nieformalnej w wyrównywaniu szans. Komisja Europejska i Rada Europy pracują nad rozwiązaniami mającymi zwiększyć uznawalność doświadczeń zdobytych w trakcie edukacji nieformalnej.Taką formę edukacji wspierają również inne organizacje realizujące różne programy, np. Fundacja Młodzieżowej Przedsiębiorczości, Fundacja Wspomagania Wsi, Polska Fundacja Dzieci i Młodzieży, fundacja J&S Pro Bono Poloniae. Bardzo często mówiąc o edukacji nieformalnej zapomina się o działalności organizacji, które już od lat działają w nurcie edukacji pozaszkolnej, a więc Ochotnicze Hufce Pracy, Związek Harcerstwa Polskiego, Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej, Ochotnicza Straż Pożarna, Caritas i Polski Czerwony Krzyż. Kształtują one od lat postawy młodzieży, umożliwiają zdobycie doświadczeń edukacyjnych i zawodowych, uczą dysponować wolnym czasem

Program Komisji Europejskiej skierowany do młodzieży w wieku 15-25 lat oraz pracowników młodzieżowych, wspierający uczestnictwo w kształceniu pozaszkolnym, czyli edukacji nieformalnej.Umożliwia im nawiązywanie kontaktów międzynarodowych i wymianę doświadczeń. Zachęca do podejmowania różnorakich działań na rzecz społeczności lokalnej, służących również indywidualnemu rozwojowi. Promuje ideę zjednoczonej Europy.
Program MŁODZIEŻ jest realizowany od 2000 roku, bazuje na doświadczeniach Programów: MŁODZIEŻ DLA EUROPY (Youth for Europę) i WOLONTARIAT EUROPEJSKI (European Yoluntary Service).

Cele Programu
Przezwyciężanie uprzedzeń i stereotypów zakorzenionych w mentalności i kulturze młodych ludzi,
Przygotowywanie młodzieży do aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym państw europejskich,
Rozwijanie osobowości młodych ludzi,
Zwiększanie udziału w życiu społecznym młodzieży z mniejszymi szansami.

Komponenty programu:

Akcja 1 - Młodzież dla Europy - Wymiana młodzieży - Chodzi o projekty wymian, których pomysłodawcami i twórcami jest sama młodzież. To młodzi ludzie muszą znaleźć organizacje partnerskie zagranicą, wspólnie zdefiniować temat wymiany, jej zakres, przygotować program, napisać wniosek, a następnie realizować ją jako własny projekt. Program wymian powinien uwzględniać elementy integracji europejskiej, a metody pracy podczas realizacji programu powinny pozwolić na aktywne uczestnictwo wszystkich uczestników projektu.

Wśród przykładowych tematów wymian znajdują się: kultura i sztuka, informacja młodzieżowa, media i komunikacja, sporty młodzieżowe, zdrowie, spędzanie wolnego czasu przez młodzież, bezrobocie, walka z rasizmem i ksenofobią, świadomość europejska. Programy prowadzone są przez animatorów, którymi mogą być także młodzi ludzie, i uwzględniają takie elementy jak gry integracyjne i ewaluacyjne, animację językową, warsztaty, prace w małych dwu-narodowościowych grupach, wieczory specjalności kulinarnych danego kraju.

Akcja 2 - Wolontariat Europejski - EVS-Umożliwia wysyłanie młodych ludzi jako wolontariuszy do pracy przy różnych projektach zagranicznych (ekologicznych, socjalnych, kulturalnych, itp.) oraz goszczenie wolontariuszy z innych krajów europejskich w już istniejących organizacjach i instytucjach non-profit. Wolontariuszem może zostać każdy w wieku 18-25 lat, kto chce poświęcić swój czas na zaangażowanie się w projekt społeczny. Okres wolontariatu waha się od 6 do 12 miesięcy. Wolontariusze nie ponoszą żadnych kosztów związanych z realizacją projektu (pokrywane są koszty ich podróży, wyżywienia, zakwaterowania, ubezpieczenia; wolontariusze otrzymują także comiesięczne kieszonkowe).


Akcja 3 - Inicjatywy Młodzieżowe -Stwarza możliwość zrealizowania pomysłów na działania służące społeczności lokalnej oraz wykorzystania doświadczeń nabytych w trakcie projektów wymian lub wolontariatu Europejskiego. Chodzi o pobudzanie młodzieży do aktywnego i kreatywnego działania na rzecz społeczności lokalnej, rozwijanie w nich zaradności i zdolności organizacyjnych.W ramach tej Akcji można składać wnioski na Inicjatywy Grupowe lub Kapitał Przyszłości.
W przypadku Inicjatyw Grupowych projekty musza być inicjowane, przygotowywane i realizowane przez młodzież. Trwają od 3 do 12 miesięcy. Projekty takie mają charakter lokalny, tzn. są realizowane bez partnera zagranicznego - wyjątkiem są projekty Współpracy w Sieci, które są realizowane z grupą partnerską z innego kraju Programu. Jeśli chodzi o Kapitał Przyszłości, to mogą w nich uczestniczyć wyłącznie byli wolontariusze Akcji 2 - Wolontariat Europejski. Powinny nawiązywać do projektów zrealizowanych w ramach Wolontariatu Europejskiego.

Akcja 4 - Wspólne Działania - łączą uzupełniające się wzajemnie Programy Unii Europejskiej w dziedzinie edukacji: Socrates (oświata i szkolnictwo wyższe), Leonardo da Vinci (kształcenie i szkolenie zawodowe) oraz Młodzież (edukacja nieformalna). Komisja Europejska ogłasza w specjalnym oficjalnym biuletynie konkursy (przetargi) na realizację projektów w ramach tej Akcji.

Akcja 5 - Działania wspierające - szkolenia i współpraca osób zajmujących się polityką młodzieżową, jako priorytetowe traktowane będę projekty osób i organizacji, które do tej pory nie miały możliwości uczestniczenia w działaniach na szczeblu europejskim.

Działania wspierające:
-staż -job shadowing,
-wizyty przygotowawcze
-seminaria służące nawiązaniu kontaktów,
-krótkie wizyty studyjne,
-seminaria,
-kursy szkoleniowe,
-informacja szkoleniowa,
-międzynarodowe grupy i sieci partnerskie,
-działania służące podnoszeniu jakości i innowacyjności projektów

Działania podejmowane w ramach Programu MŁODZIEŻ powinny służyć:
poszerzaniu wiedzy, zdobywaniu nowych umiejętności i kwalifikacji przez uczestników;
promowaniu wszelkich przedsięwzięć, które pomagają w rozwoju osobowości młodego
człowieka;
przygotowaniu młodzieży do aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym państw europejskich;
zapoznaniu młodych ludzi z bogactwem l różnorodnością kultury europejskiej oraz wspólnego dziedzictwa;
integracji młodych ludzi ze społeczeństwem oraz kształtowaniu postawy odpowiedzialności za sprawy społeczności lokalnej, poprzez pobudzanie ich do kreatywnego działania na jej rzecz;
przezwyciężaniu barier, przełamywaniu stereotypów i uprzedzeń zakorzenionych w mentalności i kulturze młodych ludzi, przeciwdziałaniu wszelkim przejawom dyskryminacji, wzrostowi tolerancji;
zapewnieniu warunków jak najszerszego udziału młodzieży w Programie, a zwłaszcza młodzieży defaworyzowanej (żyjącej w trudnych warunkach, ubogiej, zagrożonej patologiami lub niepełnosprawnej);
zwiększaniu znaczenia i skuteczności lokalnych działań młodzieżowych przez włączenie do nich elementów „europejskich".

Kraje uczestniczące w Programie MŁODZIEŻ

W ramach Programu można współpracować z krajami członkowskimi Unii Europejskiej, krajami Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Norwegia, Lichtenstein, Islandia) oraz 13 krajami kandydackimi.
W każdym projekcie zdecentralizowanym musi uczestniczyć przynajmniej jedno państwo Unii Europejskiej (nie dotyczy tylko projektów Inicjatyw Młodzieżowych i niektórych projektów Działań Wspierających).

Zasady finansowania

Przede wszystkim program Młodzież dofinansowuje tylko najciekawsze i spełniające wszystkie wymogi formalne projekty. Dofinansowuje tzn. że zawsze organizacja przygotowująca projekt musi przewidzieć wkład własny, przynajmniej 20% wartości projektu, czasami więcej. Zasady dofinansowywania projektów w ramach poszczególnych akcji programu można znaleźć w przewodniku programu Młodzież dostępnym na stronach interentowych.W normalnej sytuacji środki przyznane na projekt powinny wpłynąć w wysokości 70% przed rozpoczęciem projektu, a reszta po złożeniu raportu. Niemniej jednak często zdarza się, ze wpływają one dopiero po zakończeniu realizacji projektu. Należy zatem zabezpieczyć odpowiednia kwotę ze środków własnych na wypadek, gdyby środki z Programu wpłynęły z opóźnieniem.

Zasady wnioskowania

Każdej akcja programu wymaga złożenia specjalnego wniosku o dofinansowanie, a następnie, w przypadku otrzymania pozytywnej decyzji, podpisania szczegółowej umowy. Po realizacji projektu składamy raport. Warto zauważyć, że są one dość obszerne i skomplikowane. Faktycznie wymagają one, aby projekt był bardzo dobrze przygotowany tak, by dysponować wieloma szczegółowymi informacjami już na kilka miesięcy przed planowana realizacja projektu (np. nazwiska koordynatorów, ilość osób w grupie, wiek i płeć tych osób, szczegółowy program działań, cele, metody, kontynuacja, promocja, wymiar lokalny i europejski projektu).Wnioski składane są na co najmniej 3 miesiące przed realizacja projektu, w nieprzekraczalnych terminach: do 1 lutego, do 1 kwietnia, do 1 czerwca, do 1 września i do 1 listopada. To oznacza, ze jeśli chce się zrealizować projekt w maju lub w czerwcu, tzreba złożyć wniosek na taki projekt już do 1 lutego.