Renesans karoliński

Renesans karoliński jest to pierwszy okres ożywienia w kulturze i sztuce europejskiej od czasu barbaryzacji spowodowanej upadkiem Cesarstwa Rzymskiego i najazdami germańskimi. Był on spowodowany działalnością władcy frankijskiego Karola Wielkiego.

Słowo "renesans" oznacza odrodzenie się. Było ono zwykle używane do nazwania świadomego dążenia do odrodzenia i wskrzeszenia kultury starożytnej.
Cesarz pragnął ponownego zjednoczenia Europy i powrotu wielkiego imperium rzymskiego. Poza podbojami nowych terenów, usiłował on nawiązać do kultury antycznej - dlatego okres ten nazywamy renesansem karolińskim.

Początkiem jego działania była reforma szkolnictwa. Sprowadzono wówczas mnichów z Irlandii, którzy mieli nauczać Łaciny (język ten został wprowadzony jako obowiązkowy). Szkoły nauczały siedmiu nauk wyzwolonych [ artes librales ], podzielonych na dwa stopnie: niższy trivium - gramatykę, retorykę i dialektykę oraz wyższy quadrivium - arytmetykę, geometrię, astronomię i muzykę. Prawo do nauki w zreformowanych szkołach mieli nie tylko kandydaci na duchonych, ale także i ludzie świeccy.

Podczas renesansu karolińskiego zreformowano także pismo. Zamiast używanej do tej pory kursywy korolińskiej, wprowadzono bardziej wyraźną miniskułę, która stopniowo przekształciła się w dzisiejszy alfabet.
W okresie tym produkowano najwyższej jakości książki. Teksty były szczegółowo analizowane przez uczonych tej miary co Alkuin (mnich angielski, nauczyciel, najwybitniejszy działacz renesansu karolińskiego) i ilustrowane w wielu ośrodkach (m.in. w szkole pałacowej na dworze Karola Wielkiego w Akwizgranie), przy pomocy artystów greckich. Większość książek stanowiły Biblie bogato ozdabiane miniaturami o tematyce religijej oraz licznymi ornamentami. Oprócz Pisma Świętego przepisywano dzieła antycznych poetów, filozofów, prawników i polityków.

Za panowania Karola Wielkiego nastąpił także rozwój dziejopisarstwa - zaczęto spisywać roczniki, a wybitny historyk Einhard napisał biografię cesarza, na której wzorowali się późniejsi kronikarze europejscy m.in. Gal Anonim.

Poza szkolnictwem i piśmiennictwem podczas renesansu karolińskiego rozwijała się sztuka nawiązująca do tradycji antycznych. Odbudowywano stare kościoły i klasztory, a także stawiano nowe. Architektura tego okresu przypominała stylem budownictwo bizantyjskie w Rawennie. Duża część budowli była stawiana z drewna i dlatego nie przetrwała. Znaczna ilość budynków była jednak budowana z kamienia. Głównym zabytkiem architektury karolińskiej jest kaplica pałacowa w Akwizgranie (to właśnie tam znajdował się najwspanialszy kompleks pałacowy tamtej epoki).

W okresie karolińskim rozwijało się również rzemiosło artystyczne. Wykonywano piękne przedmioty codziennego użytku, ozdoby, a także elegancką broń.
Koniec tego okresu nastał wraz z rozpadem cesarstwa po śmierci Karola Wielkiego.

Co renesans karoliński dał Europie?

Przede wszystkim był on pierwszą próbą powrotu do kultury antycznej (później podobne próby wznawiane były podczas panowania niemieckiej dynastii Ottonów, renesansu dwunastowiecznego, a także wtedy gdy po średniowieczu nastała epoka renesansu właściwego). Dzięki temu, iż przepisywano dzieła twórców antycznych, przetrwały one do dnia dzisiejszego i niektóre zdobyte przez tamto społeczeństwo osiągnięcia mogły być wykorzystane. W przeciwnym razie moglibyśmy nigdy nie zapoznać się z dziełami Platona czy też z treścią "Iliady".

Oprócz tego w spadku po Karolu Wielkim otrzymaliśmy wspomniane wcześnij nowe pismo, czyli minuskułę.

Renesans karoliński, spowodował wyraźny rozwój nauki i wykształcił wielu ludzi. Dzięki niemu rozwinęło się kronikarstwo średniowieczne, a tym samym historiografia.

To państwo Karola ukształtowało wzorzec doskonałego władcy i rycerza, na którym wzorowała się późniejsza Europa.

Renesans karoliński zapoczątkował nowy okres w kulturze i sztuce, powodując tym samym tworzenie się nowej kultury średniowiecznej.