Pod pojęciem turystyki rozumiemy całokształt zjawisk i przejawów działalności związanej z ruchem turystycznym i jego obsługą.
Sudety
Należą do najlepiej zagospodarowanych turystycznie regionów kraju. Wpływa na to ich duża atrakcyjność wynikająca ze znacznego zróżnicowania form krajobrazowych i nagromadzenie licznych zabytków architektury. Pokrywa je gęsta sieć szlaków turystycznych, posiadają również największą w skali kraju liczbę schronisk turystycznych i pensjonatów, niewielka jest natomiast liczba obiektów sezonowych-pól namiotowych i kampingów.
Cechą bardzo korzystną jest gęsta sieć dróg kołowych i korzystne połączenia kolejowe. Ruch turystyczny koncentruje się głównie w Dolinach: Kłodzkiej i Jeleniogórskiej oraz otaczających je pasmach górskich.
Ostatnie lata przyniosły jednak wyraźny kryzys, czego przejawem jest likwidacja wielu ośrodków wypoczynkowych, zjawisko wyludnienia się całych wsi i miasteczek atrakcyjnych pod względem turystycznym. Poważnym problemem jest również rosnące zanieczyszczenie środowiska, o tyle niekorzystne, że w tym rejonie znajduje się wiele uzdrowisk związanych z występowaniem wód mineralnych.
Karpaty
Karpaty to jedyny w Polsce obszar z krajobrazem wysokogórskim, co przyciąga zwłaszcza amatorów wspinaczki. Zróżnicowanie form krajobrazowych jest nie mniejsze niż w Sudetach, znacznie mniej jest natomiast zabytków kultury- z wyjątkiem może interesującego budownictwa ludowego. Karpaty mają również znacznie słabiej rozwiniętą sieć połączeń komunikacyjnych.
Cechą charakterystyczną jest koncentracja ruchu turystycznego w kilku zaledwie- nadmiernie obciążonych regionach. Są to Tatry, Podhale, Pieniny, Beskid Śląski i część Bieszczad. Równocześnie inne nie mniej interesujące regiony (Beskid Niski), pozostają niedoinwestowanie.
Karpaty są miejscem wypoczynku sobotnio- niedzielnego mieszkańców dużych aglomeracji miejskich Górnego Śląska i Krakowa. Jako wyraźna braki zagospodarowania turystycznego należy wskazać niewielką liczbę obiektów sezonowych, małą ilość wyciągów i tras narciarskich oraz szlaków rowerowych (dla coraz liczniejszych zwolenników tej aktywnej formy wypoczynku). Górskie szlaki turystyczne o łącznej długości blisko 9 tyś km stanowią 23% długości szlaków turystycznych w Polsce.
Wyżyna Małopolska
W pasie wyżyn Polski południowej jednym obszarem o dużym stopniu zagospodarowania turystycznego jest Wyżyna Małopolska. Ruch turystyczny koncentruje się tu w Jurze Krakowsko- Częstochowskiej i w Górach Świętokrzyskich. Jura to miejsce pobytu licznych zwolenników wspinaczki skałkowej i grotołazów, atrakcją turystyczną jest również oryginalny "Szlak Orlich Gniazd".
Poważne ograniczenie (podobnie jak w przypadku atrakcyjnych krajobrazowe Gór Świętokrzyskich) stanowi słabo rozwinięta baza noclegowa i brak dogodnych połączeń komunikacyjnych. Dominują sezonowe schroniska, na ogół o niskim standardzie, na Wyżynę Małopolską przypada zaledwie 3% miejsc noclegowych w Polsce. Alternatywą jest potraktowanie jako bazy wypadowej dużych miast regionu Krakowa, Częstochowy i Kielc, które same w sobie są atrakcją turystyczną.
Pas Nizin Polski Centralnej to obszar słabo zagospodarowany turystycznie. Nieliczne atrakcje turystyczne zlokalizowane są w dużych miastach, jak Warszawa czy Poznań, który stanowi również bazę wypadową na Pojezierze Wielkopolskie.
Pojezierze Mazurskie
Naturalny krajobraz w niewielkim stopniu przekształcony przez człowieka, to główny atut Pojezierza Mazurskiego. Największą atrakcją tego regionu są rozległe kompleksy leśne, liczne jeziora, rzeki i kanały umożliwiające rozwój wszelkich form turystyki wodnej, liczne są na tym terenie skanseny i zabytki architektury. Na Pojezierzy Mazurskim liczne są całodobowe ośrodki wypoczynkowe, prywatne hotele i pensjonaty, stanice wodne, kempingi i pola namiotowe, problemem jeszcze do niedawna była natomiast słabo rozwinięta baz żywieniowa. Mało jest wypożyczani sprzętu sportowo- turystycznego, a zwłaszcza
sprzętu pływającego. Poważnym zagrożeniem dla rozwoju turystyki jest również rosnące zanieczyszczenie wód powierzchniowych.
Pojezierze Pomorskie
Znacznie słabiej zagospodarowany jest rejon Pojezierza Pomorskiego, który w przyszłości ma szansę stać się atrakcją dla turystów turystycznych, głównie z Niemiec.
Wybrzeże Morza Bałtyckiego
Wybrzeże Morza Bałtyckiego to rejon najchętniej odwiedzany przez turystów krajowych. Ruch turystyczny ma jednak wybitnie sezonowy charakter.
Niewątpliwą zaletą polskiego wybrzeża są szerokie, piaszczyste plaże, uważane za jedne z najładniejszych w Europie, niestety niska temperatura wód Bałtyku turystów zagranicznych raczej zniechęca do pobytu nad polskim morzem (tym bardziej, że ceny w pełni sezonu mogą być wyższe niż w uznanych kurortach nad Morzem Śródziemnym).
Nad Bałtykiem dominuje turystyka wypoczynkowa, obok kempingów i pól namiotowych liczne są ośrodki całoroczne, również luksusowe hotele. Zaniepokojenie budzi natomiast rosnące zanieczyszczenie wód Bałtyku, które często jest przyczyną zamykania atrakcyjnych kąpielisk. Atrakcją pobytu nad morzem może być wizyta w jednej z osad rybackich, lub w dużych miastach, jak w pełnym zabytków Gdańsku. Najlepiej turystycznie zagospodarowane tereny to : rejon Zatoki Gdańskiej, okolice Koszalina i północna część wyspy Wolin- zaplecze turystyczne mieszkańców Szczecina i Świnoujścia.
Gospodarcze i społeczne funkcje turystyki
W działalności gospodarczej wielu państw przyjazdy turystyczne cudzoziemców stanowią ważny element równowagi bilansu płatniczego, natomiast w krajach rozwijających się może być to jeden z bodźców rozwoju ekonomicznego.
Wpływy z turystyki zagranicznej odgrywają również dość istotną rolę w kształtowaniu dochodu narodowego kraju. Najczęściej przyjmowaną granicą, powyżej której uznaje się turystykę jako "współtwórcę" tego dochodu jest 1% jego wartości. W Polsce jej udział jest jednym z najmniejszych wśród państw europejskich i w ostatnich kilkunastu latach wynosił 0,1- 0,3 %.
Turystyka oddziałuje jednocześnie na mniejsze jednostki przestrzenne (regiony, miejscowości). Może ona stymulować rozwój w wielu dziedzinach takich jak: komunikacja, budownictwo, handel, kultura a nawet na pewne działy rolnictwa. Regiony w których turystyka stanowi dominującą formę działań gospodarczych, można określić jako regiony o funkcji turystycznej. Widać to najwyraźniej w strukturze zatrudnienia.
Bardzo dużą rolę przypisuje się także turystyce w uaktywnianiu zaniedbanych gospodarczo regionów wiejskich. Zagadnienie to ma szczególne znaczenie tam, gdzie wskutek długotrwałego procesu migracyjnego, nastąpił wyraźnie widoczny kryzys gospodarki rolnej oraz dewastacja wielu gospodarstw. W regionach, w których następuje napływ turystów, coraz większego znaczenia nabiera produkcja owoców i warzyw, a także hodowla drobiu i bydła. Tak więc turystyka jest znaczącym źródłem dochodów ludności wiejskiej, wiążących się przede wszystkim ze sprzedażą artykułów spożywczych oraz wynajmowaniem miejsc noclegowych.
Rola społeczna turystyki
Turystyka ma duży wpływ na kształtowanie zainteresowań, a także określony styl życia znacznej ilości mieszkańców naszego kraju. Z innych celów można wymienić:
- zaspokojenie naturalnej potrzeby organizmu ludzkiego do mniej lub bardziej czynnego wypoczynku w Innym środowisku (czyste powietrze, woda, las)
- narastającej w miarę przyspieszenia tempa życia codziennego, potrzeby czasu wolnego od pracy z najbliższymi sobie osobami
- zaspokojenie ciekawości, chęci kształcenia się poprzez naoczne poznanie przez turystę, obiektów, zjawisk, wydarzeń