Molier "Skąpiec"

Problem utworu
Ośmieszenie i krytyka skąpstwa, naiwności i zakłamania; ukazanie sytuacji społecznej w XVII w.; relacje rodzinne w XVII w.

Wątki
- skąpstwo (główny) Harpagona - zakopanie szkatułki, kradzież i odnalezienie
- miłosny: Kleanta i Marianny, Elizy i Walerego, Marianny do Harpagona

Budowa dramatu
Podział na akty:
(fragmenty akcji zakończone ważnym wydarzeniem)

I akt: Podstęp Elizy i Walerego
II akt: Frozyna kłamie opowiadając Harpagonowi o Mariannie
III akt: Nieporozumienie Harpagona i Kleanta - kłótnia o Mariannie
IV akt: Odnalezienie rodziny przez Anzelma i zgoda na ślub

Skąpstwo Harpagona
Według Harpagona ważniejsze od ojcowskiej miłości są pieniądze. Gdyby miał on do wyboru pieniądze lub dobro swoich rodzonych dzieci nie wahałby się, tylko wybrałby pieniądze. Kiedy Kleant chciał ożenić się z Marianną, ojciec sprzeciwiał się. Syn jednak wziął ojca a sposób i ukradł jego szkatułkę. Harpagon bardzo się zaniepokoił, lecz gdy Kleant oddałm u pieniądze w zamian za pozwolenie na ślub, nic nie powiedział, choć sam chciał się z nią ożenić- liczyło się tylko to, że odzyskał szkatułkę.

Gdy Harpagon organizował kolację, od samego rana wydawał wszystkim rozkazy, choć jego to nie powinno obchodzić. Kazał dolewać do wina wody, aby wydawało się że jest pełna butelka. Kiedy jeden ze służby miał podarte spodnie, a drugi poplamiony kaftan Harpagon nie wysłał ich do krawca, lecz kazał zasłaniać plamę, dziurę.

Gdy Kleant ukradł mu szkatułkę, aby ojciec wyraził zgodę na ślub, Harpagon oszalał: obwiniał wszystkich o tę zbrodnię, nawet samego siebie. Gdy w końcu ją odzyskał, był szczęśliwy i zgadzał się na wszystko, nawet na ślub syna z Marianną.

Rodzina Harpagona
- ponosząca klęskę
- zagubiona
- smutna
- zakłamana
- pozbawiona uczuć
- patologiczna
- rozbita
- pozbawiona rodzinnego ciepła
- nieszczęśliwa
- uzależniona od ojca

Harpagon wobec Elizy:
Nie interesują go uczucia syna, jest złośliwy, lecz nie potępia hazardu, który może przynieść mu pieniądze.

Kleant wobec ojca:
Szczerze nienawidzi Harpagona ; całą winę za swoje kłopoty zrzuca na ojca.

Kleant wobec Elizy:
Zwierzają się ze swoich uczuć ; okazują sobie wsparcie, mają poczucie wspólnoty losów.

Komizm "Skąpca"
1. SŁOWNY: monolog wypowiedziany przez Harpagona o szkatułce, rozmowa Harpagona z Elizą, poinformowanie o szybkim ślubie, rozmowa Jakuba z Harpagonem o szkatułce w momencie przesłuchiwania go przez komisarza.
2. CHARAKTERÓW: postać Harpagona- skąpego aż do granic, naiwnego, czasem zachowującego się w sposób dziecinny.
3. SYTUACYJNY: relacje między Walerym i Jakubem, Harpagonem a Walerym, obdarzanie Harpagona pochlebstwami, Harpagon myśli i mówi o szkatułce.