TEMAT: ,,Ewolucja ustrojowa w starożytnych Atenach’’
Aten-powstanie tego państwa datowane przez historyków jest na VIII w p.n.e., aż do upadku w 338r., gdzie wtem zostało zdobyte przez wielkiego wodza Aleksandra Macedońskiego, pod Cheroneą.Od tamtych czasów Grecja była pod władaniem najpierw Macedończyków, a później Rzymian.Ateny były obszarem Attyki wraz z otaczającymi je wyspami, położonych nad Morzem Egejskim.Ateny zamieszkiwane były głownie przez plemię Jonów.W latach 700-500 p.n.e. trwała kolonizacja, kolonizacja obejmowała cały obszar Grecji.Ateny były państwem-miastem czyli tzw. polis, w ten sposób tworzyły one Helladę, miało ono własny ustrój polityczny dietki któremu w miesicie można było sprawować władzę.
Głównym i pierwsza panującym ustrojem była monarchia hellenistyczna, gdzie władzę sprawuje król.Wladza ta trwała do VII w., kiedy to pojawiła się oligarchia, w tym systemie główną role odgrywali urzędnicy pochodzący z arystokratycznych rodzin.W VIw p.n.e. w Atenach zaczęła panować tyrania, tyranami byli najczęściej arystokraci popierani przez dana jednostkę.Dopiero gdy w 594r p.n.e. w czasach wielkich reform(do najistotniejszych należały reformy Solona poprzez Klejstenesa i Peryklesa) w Atenach zaczął panować ustrój zwany demokracja.Glownym organem demokracji byli ludzie, lud który tworzył zgromadzenia ludowe, posiadali oni szeroka władzę, podejmowali najważniejsze ustawy, decydowali o wojnie i pokoju.Demokracja trwała az do upadku Aten w roku 338.
Pierwszym ustrojem panującym w starożytnych Atenach była monarchia.Wladza głownie skupiała się w reku jednego człowieka czyli króla, lecz istniały inne urzędy jak: rada obywateli, rada złożona z arystokratycznych obywateli.Najbiedniejsza cześć Aten nie miała prawa głosu, oraz ludzie nie mający arystokratycznego pochodzenia nie mogli sprawować urzędów, lecz gdy w momencie zgromadzanie wojna ruszali wszyscy zdolni nosić bron.Wazna cecha gminy było to ze wielu jej obywateli zostało uwolnionych w jakiejś mierze od pracy fizycznej.Czesto dochodziło w Atenach do konfliktów społecznych. Polityka ta miała określony cel mianowicie przejecie władzy i pozbawienie władzy krola.Starania eupatyrydów doprowadzili do powstania nowego ustroju, czyli oligarchi.Nowi władcy którzy przypisywali sobie boskie pochodzenie, nazywali siebie najlepszymi.Zarowno w czasach monarchii jaki i arystokracji w Atenach istniało zgromadzenie ludowe.W Atenach coraz więcej ludzi bogaciło się na handlu, mieli pieniądze lecz nie mieli dobr ziemskich, tym sposobem arystokraci gardzili nimi i nie dopuszczali do urzędów w państwie.W tym czasie zmieniała się również sytuacja w rolnictwie duże gospodarstwa przynosiły tylko dochód, natomiast drobni gospodarze ziemscy nie byli w stanie utrzymać swojej ziemi, w ten sposób bardzo wielu Ateńczyków zostało sprzedanych za granice na targi niewolników.Pod koniec stulecia właściciele ziemscy domagali się od arystokracji oddłużenia i prawa do zajmowania w państwie urzędów.Atenom groziła wojna domowa o wiele groźniejsza od walk pomiędzy rodami arystokratycznymi, w ten sposób rody rywalizowały ze sobą prowadząc często bardzo krwawe i okrutne walki.Grupą zwycięską byli eupatrydowie, wprowadzili oni swoje rządy sila.W ten sposób w Atenach zapanowała tyrania, rządy te były pozbawione wszelkich praw.Tyrani rządzili państwem bezpośrednio obok zgromadzenia i urzędników.Tyrani byli bardzo niechętni do podejmowania walk, by nie narazić się na nie potrzebna klęskę.Poczatek VI w. p.n.e. przyniósł wiele zmian miedzy innymi Ateńczycy powierzyli zreformowanie państwa Solonowi.Pierwszym krokiem Solona było umorzenie długów i wykup obywateli ateńskich z niewoli, jednocześnie podzielił on mieszkańców na cztery grupy w zależności od dochodów.Pierwsze dwie grupy w tym podziale mogły zostać urzędnikami państwowymi, czyli byli to najbogatsi mieszkańcy Aten, natomiast najbiedniejsi obywatele czyli czwarta grupa nie mogli być urzędnikami, lecz brali udział w zgromadzeniu ludowym.W Atenach utworzono Rade Czterystu która przygotowywała projekty przedstawiane zgromadzeniu ludowemu, zgromadzenia posiadało również władze sadownicza.Solon po ustanowieniu tych reform wyjechał z Aten, wkrótce po czym spory miedzy rodami zaczęły ujawniać się na nowo, niedługo później bo w połowie VI w. p.n.e. władzę objął tyran Pizystar, jego panowanie przyczyniło się do rozwoju Aten.Pod koniec VI w. p.n.e. zostały przeprowadzone nowe reformy, archont Klejstenes zastąpił Rade Czterystu, Rada Pięciuset, podzielił on Attykę na okręgi wyborcze celem osłabienia rodów arystokratycznych panujących w poszczególnych regionach Attyki.W polityce ateńskiej było bardzo widać znaczenie floty, flota składała się z biednych obywateli, których nie było stać na zakup kosztownej zbroi.Po bitwie pod Salaminą w 480r p.n.e. w Atenach następowały przemiany, zaczęła maleć rola Areopagu jak do tej pory najważniejszej instytucji w panstwie.W niedalekim czasie pod koniec pierwszej polowy V w. p.n.e. przeprowadzono reformę która zezwalała Areopagowi tylko funkcji sadownicza.Teraz zgromadzenie ludowe pełniło role głównego organu politycznego.W polowie V w. wybrano Peryklesa jednym ze strategow.Perykles przez 20 lat decydował o polityce Aten, to właśnie on przyczynił się do ostatecznego ukształtowania demokracji, chciał aby każdy nawet najbiedniejszy obywatel mógł poświęcać się polityce, to właśnie on wprowadził wynagrodzenia za pełnione urzędy.Demokracja która miała być rządem wszystkich obywateli, w rzeczywistości nie była, szeroki zakres władzy obejmowali przywódcy ludów zwani demagogami.Demokracja trwała az do podboju Aten w 338 r. p.n.e. przez Aleksandra Macedońskiego w bitwie pod Cheroneą, cala Grecja wtedy utrąciła swa wolność będąc pod rządami najpierw Macedończyków a następnie Rzymian.
Ateny były miastem w którym bardzo często dochodziło do zmian ustrojowych.Wszystko zaczęło się od pospolitej monarchii az do rozbudowanej demokracji.To właśnie przez wybitnych Ateńczyków został wprowadzony w życie ten system, gdzie każdy obywatel miał prawa.W Atenach duża wagę nakładano na sztukę, piękno ludzkiego ciała oraz umysł, przez demokracje wszyscy byli równi począwszy od biednych aa skończywszy na bogatych obywatelach Aten.
Demokracja jest uważna dotychczas za najlepszy system sprawowania władzy.Wedlug słynnej myśli prezydenta USA Abrahama Lincolna demokracje określił jako rządy ,,ludu, przez lud i dla ludu…”w której nie ma osób uciśnionych, w ustroju w którym każdy może rozwijać swoje możliwości.Demokracja jednak nie jest pozbawiona wad główną wada jest niestabilność ustawodawcza i brak wolności umysłowej tylko formalna wolność slowa.Jednak do tych czasów nikt nie stworzył idealnego ustroju który objął by swoim zasięgiem tak wiele państw, jak właśnie demokracja.