Historia klubu Cracovia

Historia Cracovii
Nadesłał Redakcja
czwartek, 30 grudnia 2004
Jak było na początku...

Każdy szanujący się kibic wie doskonale o tym który klub jest najstarszym w Polsce.... Ale niestety nie każdy zna jego historię..... Zapewne nigdy nie dowiemy się kto dał ogłoszenie do najpopularniejszej w Krakowie codziennej gazety. "Nowa Reforma" w numerze 132 z 13 czerwca 1906 podała:

"Akademicki klub footbalistów (gra w piłkę nożna) zawiązuje się w Krakowie. Ćwiczenia w grze w piłkę nożna rozpoczynają się w środę 13 bm. Uprasza się wszystkich, którzy chcą do tego klubu należeć, o przybycie do parku dr. Jordana we środę o godz. 6 wieczorem przed pawilonem. Nie wątpimy, że tak zdrowy sport, jakim jest gra w piłkę nożna, znajdzie wielu zwolenników wśród młodzieży akademickiej."

Zapewne przybyli studenci Uniwersytetu Jagiellońskiego zwani wówczas "akademikami" Franciszek Boczarski i Benntrrd Muller (prawo), Rajmund Szolz i Stanisław Wójtowicz (filozof), bo grali w pierwszych meczach, których wyniki odnotowano na łamach prasy krakowskiej. Być może byli też „studenci", jak wówczas określano gimnazjalistów, głównie słuchacze gimnazjum im. króla Jana Sobieskiego - Adolf Holobek, Mieczysław Pollak i Józef Lustgarten; być może uczniowie gimnazjum św. Jacka - Piotr Polak i Władysław Tempka, czy szkoły realnej, dziś zawodowej - Zbigniew Wojtasiewicz i Tadeusz Żabża. Oni właśnie tworzyli zręb drużyny, która zebrana kilka dni wcześniej, niemal "na poczekaniu , w drugi dzień Zielonych Świąt, w poniedziałek 4 czerwca 1906 - rozegrała mecz z Iwowską drużyną Koła Gimnastyczno - Sportowego IV Gimnazjum. Gospodarze przegrali 0:4.

Zapowiadano jeden „match", lecz ponieważ „lwowskie zapasy kwalifikacyjne" na wyjazd do Krakowa nie przyniosły rozstrzygającego wyniku - goście przyjechali z dwoma zespołami. Pierwszy -- już zorganizowany w Klub Sportowy "Czarni" - spotkał się z przygotowaną do "matchu" od kilku dni drużyną zwaną początkowo "Przodownicy". "Przodownicy" to uczniowie starszych klas gimnazjalnych, którzy kierowali codziennymi grami i zabawami młodzieży męskiej we wspomnianym Parku Miejskim. Później byli nazwani I. Klubem Studenckim, I. Klubem Footballowym, lub od nazwiska swego kapitana -„drużyną Szeligowskiego" . Ten zespół, z którym jeszcze się spotkamy, przegrał inauguracyjny mecz 0:2, a drugi, czyli "akademicy" - 0:4. Dla drugiego Iwowskiego zespołu trzeba było zebrać "grupę w ostatniej chwili złożoną" - jak napisała "Nowa Reforma (nr 126 z 6 czerwca 1906j. W ten sposób, całkowicie przypadkowo, powstał najstarszy z dziś istniejących i jeden z najsłynniejszych klubów w historii polskiej piłki nożnej - tak narodziła się Cracovia.

Klub miał swoje stale barwy - białe koszulki przepasanie niebieską szarfą i czarne spodenki. Trzy miesiące później, przed rozpoczęciem "turnieju jesiennego" dla szesnastu zespołów różnych szkół, na jednym z zebrań w szatni, znajdującej się w pawilonie uchwalono jednogłośnie nazwać go Akademickim Klubem Footballowym „CRACOVIA". Cracovia w tym turnieju zajęła drugie miejsce za Bialoczerwonymi. Bilans całego roku to 6 meczy -zwycięstwo, cztery remisy i porażka. Pierwszy mecz, odnotowany w prasie, rozegrała 23 września 1906, remisując 0:0 z "Biało-czerwonymi". Dodajmy, że jeszcze przed rozpoczęciem gier turniejowych Cracovia, tak mocno związana nazwą z miastem, zmieniła barwy koszulek na ciemnoniebieskie.

Barwy Cracovii

Najsilniejsza i najlepiej zorganizowana ekipa krakowska w roku 1906, „drużyna Szeligowskiego", w końcu września otrzymała od inicjatora "turnieju jesiennego" dr. Tadeusza Konczyńskiego cenny prezent. Były to koszulki w białe i czerwone podłużne pasy, doskonale komponujące się z czarnymi spodenkami i dlatego nazywała się od tej pory "Bialo-crerwonymi". Wiosną 1907 urzeczywistniona została fuzja Białoczerwonych z Cracovią, z tym, że zachowując dla klubu nazwę Cracovia przyjęto barwy bialo czerwone. W 1912 czarne spodenki zastąpiono białymi. Jednak powrócono do czarnych spodenek. Barwa ta, przypisana już w nazwie najstarszemu klubowi piłkarskiemu Polski, Czarnym Lwów, ma podkreślić starszeństwo tego klubu w Krakowie.

Międzynarodowe i "krajowe" potyczki Cracovia jako pierwsza z polskich drużyn rozegrała mecz z drużyna niepolską, co wyraźnie trzeba podkreślić, bo wówczas galicyjski Kraków i ziemie Czech, Moraw i część Śląska wchodziły w skład cesarstwa Austrii. 28 maja 1908 w Opawie przegrała z tamtejszym Troppauer SV 2:4. 20 września tego samego roku rozegrała pierwszy mecz z "odwieczną rywalką", młodsza o całe... trzy i pół miesiąca Wisłą, remisując 1:1. Punktem kulminacyjnym niezwykłej serii 14 spotkań z niepolskimi drużynami w 1910 był mecz z oficjalną reprezentacją Austrii! Cracovia przegrała 3:6, ale swą postawą zasłużyła na otrzymanie - jako pierwsza z polskich drużyn-tytułu "drużyny pierwszej klasy austriackiej". W całej monarchii austriackiej jeszcze tylko czternaście klubów mogło się tym szczycić. Z inicjatywy wiceprezesa Cracovii red. Stanisława Kopernickiego w 1911 powstał też Związek Polski Piłki Nożnej, będący autonomicznym członkiem Austriackiego Związku Piłki Nożnej. 31 marca 1912 Cracovia otwarła Park Gier przy dzisiejszej ulicy Józefa Kałuży, który w latach 1936-45 nosił imię marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, a w latach 1945-49 wielkiego prezesa Cracovii i PZPN dr. Edwarda Cetnarowskiego. w 1913 Cracovia wygrała pierwsze mistrzostwa Galicji organizowane przez Związek Polski Piłki Nożnej, a w rok później, w drugiej edycji przerwanej wybuchem I wojny światowej, też zdecydowanie prowadziła w rozgrywkach. Pierwsze mistrzostwa okręgu krakowskiego w 1920 wygrała Cracovia przed Wisłą, Makkabi i Jutrzenką. Następny 1921 rok, przyniósł "biało-czerwonym" pierwszy w historii naszego piłkarstwa tytuł mistrza Polski.

Cracovia miała szansę ustanowić fantastyczny rekord - w mistrzostwach okręgu wygrała wszystkie sześć meczy, a w puli finałowej pięć i zremisowła z Warta w Poznaniu. Właśnie w tym spotkaniu, w ostatniej minucie gry Ludwik Gintel nie wykorzystał rzutu karnego, marnując niepowtarzalna okazję na stuprocentowy wynik w całych mistrzostwach! Dodajmy, że w 1921 żadna polska drużyna z "pasami" nie wygrała, bowiem trzy porażki na 39 spotkań pierwszej drużyny poniosła z drużynami zagranicznymi (Kispesti, Wacker i Ferencvaros). Nic więc dziwnego, że w pierwszym oficjalnym meczu reprezentacji Polski - w grudniu 1921 przeciwko Węgrom w Budapeszcie - wystąpiło siedmiu zawodników z Cracovii; ośmiu zaś zagrało w październiku 1922 w zwycięskim pojedynku z Jugosławią w Zagrzebiu.




mistrz Polski 1921 od lewej : Fryc, Wiśniewski, Gintel, Sperling, Kogut, Synowiec, Kotapka, Mielech, Alfus, u dołu: Strycharz, Majcherczyk


Tytuł najlepszej drużyny w Polsce Cracovia zdobyła jeszcze cztery razy - w 1930, 1932, 1937 i 1948; dwukrotnie była wicemistrzem (1934, 1949). Juniorzy trzykrotnie wywalczyli prymat w kraju (1959, 1990,1991). W pierwszej reprezentacji Polski występowało 49 zawodników krakowskiego klubu.



K.S. Cracovia - 1981/1982
Awans do I ligi PZPN
Trzeci rząd od lewej: Jan Smoleń (kier. drużyny), Piotr Nazimek, Paweł Karaś, Józe Konieczny, Wiesław Dybczak, Marek Podsiadło, Jerzy Bielański (masażysta)
Drugi rząd od lewej: Bogusław Dziedzic, Grzegorz Kuć, Tadeusz Błachno, Mieczysław Setkowicz, Adam Koczwara, Andrzej Michno, Jarosław Żurek, Jerzy Smoleń, Władysław Piskorz, Wacław Szczerba
Pierwszy rząd od lewej: Henryk Stroniarz (I trener), Janusz Surowiec, Andrzej Turecki (kap.), Romuald Zdeb (przew. sekcji piłki nożnej), Krzysztof Gacek, ryszard Liszka, Stanisław Zapalski (II trener)


Inne ważne międzynarodowe mecze


Imponować maże ogólny bilans, ilość i jakość zagranicznych przeciwników Cracovii. Ponad czterysta spotkań z blisko 170 klubami z 18 państw. Wiele z nich, jak mecze z zespołami Czech, Niemiec, Szwajcarii, Francji czy Hiszpanii, były pierwszymi kontaktami polskich piłkarzy z futbolistami tych krajów. Były to pionierskie pojedynki z "egzotycznymi" wówczas, bardzo mocnymi często przeciwnikami. Dzś remisowy mecz z FC Barcelona nikogo nie dziwi, ale 15 września 1923 remis 1:1 w Barcelonie był sensacja europejską. Nie był to bynajmniej jedyny liczący się wynik międzynarodowy w bilansie "pasiaków". Wypada przypomnieć tylko najważniejsze fakty-w tym samym roku dwa mecze z madryckim Realem; aż 23 mecze międzynarodowe w 1923; zwycięstwo w turnieju słowiańskim w Nitrze w 1933; rok później spotkanie z jedna z najsławniejszych drużyn Europy - AC Milan; w 1936 sensacyjne zwycięstwo z mistrzem Austrii, wiedeńskim Rapidem. Rok po zakończeniu wojny Cracovia remisuje z najlepsza, obok jugosłowiańskiego Partizana, drużyna kontynentu - IFK Norrkoping.



Z meczu Cracovia : Barcelona. Popiel chwyta strza ł Alcantary. mIędzy nimi Styczeń i Gintel.


Dlaczego Żydzi?

Istotną rolę odegrała napewno nazwa. Poza tym Cracovia od początku istnienia była klubem otwartym, w pełnym tego słowa demokratycznym. Projektantami używanej od 1908 do dziś w niezmienionej formie i kolorystyce odznaki klubowej - chorągiewki w cztery białe i trzy czerwone podłużne pasy - była "międzynarodowa" trójka: Anglik William Calder, Żyd Józef Lustgarten, Polak Wacław Wojakowski, trzy narodowości, trzy religie... W Cracovii grali Anglik Calder, Austriak Singer, Czech Just, Węgier Obert, aby wymienić tylko najważniejsze nazwiska. Mistrzowska drużynę w 1921 tworzył przedziwny konglomerat ludzi - od posiadacza wielkiego majątku ziemskiego (Stefan Popiel), poprzez studenta medycyny (Stanisław Cikowski), absolwenta wydziału filologii UJ (Tadeusz Synowiec), automechanika (Bolesław Kotapka), nauczyciela (Józef Kałuża), urzędnika bankowego (Leon Sperling), do malarza pokojowego (Edward Strycharz). Cracovia nigdy nie stawiała barier rasowych czy wyznaniowych.