Sentencje łacińskie

Złote myśli
"Ab ovo usque ad mala"
Od jajek, do jabłek (od początku do końca - na ucztach rzymianie zaczynali od jaj, a kończyli na jabłkach)

"Ad Calendas Graecas" (Suetonius)
Na kalendy greckie (Nigdy - Grecy nie mieli kalend)

"Audiatut et altera pars"
Niechaj będzie wysłuchana i druga strona

"Alea iacta est"
Kości zostały rzucone

"Alter alterum docet"
Inny uczy innego

"Ama nos et vale"
Kochaj nas i bądź zdrów (na pożegnanie)

"Amicus certus in re incerta cernitur"
Pewnego przyjaciela poznaje się w biedzie

"Amicus Plato, sed magis amica veritas" (Arystoteles)
Platon jest mym przyjacielem, lecz większą przyjaciółką jest prawda

"Amore, more, ore, re iunguntur amicitiae"
Przyjaźń zawiązuje się z miłości, zwyczaju, wyglądu, czynu

"Amor omnia vincit" (Horacy)
Miłość wszystko zwycięży

"Ardua prima via est"
Początki są trudne

"Ars non habet osorem nisi ignorantem"
Sztuka nie ma wroga, chyba w ignorancie

"Arte et Marte"
Sztuką i orężem

"Asinus ad lyram" (Warron)
Pasuje jak wół do karety

"Audi multa, dic pauca"
Słuchaj dużo, mów mało

"Audi, vide, sile"
Słuchaj, patrz i zachowaj milczenie

"Bono domito quod servi tot amici, malo domino quod servi tot inimici"
Ilu niewolników, tylu przyjaciół dla dobrego pana,
ilu niewolników, tylu wrogów dla złego pana

"Carpe diem !" (Horacy)
Chwytaj dzień

"Carum est, quod rarum est"
Cenne jest to co rzedkie

"Cogito, ergo sum" (Descartes)
Myślę, więc jestem

"De gustibulus non disputantum est"
O gustach się nie rozmawia

"Dicere non est facere"
Mówić to nie znaczy działać

"Dies diem docet"
Dzień uczy dzień

"Dimidium facti, qui coepit habet" (Horacy)
Połowę pracy wykonał, kto zaczął (Początek jest połową sukcesu)

"Discipulus est prioriris posterior dies"
Dzień następny jest uczniem poprzedniego

"Donec eris felix, multos numerabis amicos,
Tempora si fuerint nubila, solus eris"

"Dura lex, sed lex"
Twarde prawo, ale prawo

"Effugintur structos nomen honorque rogos"
Szlachetne imie pozostaje po śmierci

"Errare humanum est" (Seneka)
Rzeczą ludzką błądzić

"Etiam sanato vulnere cicatrix manet"
Nawet po zagojonej ranie pozostaje blizna

"Et optima et pessima pars corporis est linqua"
Najlepszą i najgorszą częścią ciała jest język

"Ex comoedia saepe fit tragoedia"
Miłe złego początki

"Experientia optima magistra est."
Doświadczenie najlepszą nauczycielką

"Fames artium magistra"
Głód nauczycielem wiedzy

"Felicitas multos amicos habet"
Szczęście ma wielu przyjaciół

"Festina lente" (Oktawian)
Śpiesz się powoli

"Fide, sed cui vide"
Ufaj, lecz bacz komu

"Finis coronat opus"
Koniec wieńczy dzieło

"Fortuna coeca est"
Los jest ślepy

"Fortuna dicitur caesta"
Los jest ślepy

"Hi mihi doctores semper placuere docenda
qui faciunt, plus, quam qui facienda docent"

"Historia vitae magistra."
Historia nauczycielką życia

"Hodie mihi, cras tibi"
Dzisiaj dla mnie, jutro dla ciebie

"Homo doctus secum semper divititas habet"
Mędrzec ma zawsze swój skarb przy sobie

"Homo est animal sociale"
Człowiek jest zwierzęciem społecznym

"Homo homini lupus, homo homini deus"
Człowiek człowiekowi wilkiem, człowiek człowiekowi bogiem

"Homo sum, humani nil a me alienum puto"
Człowiekiem jestem i nic co ludzkie nie jest mi obce

"Hosti pectus, cor amico"
Pierś dla wroga, serce dla przyjaciela

"Ignavis semper ferie"
Dla leniucha zawsze święto

"In flammam flammas, in mare fundis aquas"
Ogień podsycasz ogniem, do morza wlewasz wodę

"In labore virtus et vita"
W pracy cnota i życie

"Inimici saepe verum dicunt, amici nunquam" (Cicero)
Wrogowie często mówią prawdę, przyjaciele nigdy

"Invidia gloriae umbra est"
Zazdrość jest cieniem chwały

"In vino veritas"
W winie prawda (alkohol jest serum prawdy)

"In vino veritas, in aqua sanitas"
W winie prawda, w wodzie zdrowie

"Is fecit, cui prodest"
Uczynił ten, dla którego to było korzystne (zasada postępowania karnego)

"Iucundi peracti labores"
Miła jest praca skończona

"Iustitia civitatis fundamentum"
Sprawiedliwość podwaliną państwa

"Labor est etiam ipsa woluptas"
Praca jest sama w sobie przyjemnością

"Labor omnia vincit"
praca zwycięża wszystko

"Libri amici, libri magistri"
Książki przyjaciółmi, książki nauczycielami

"Littera docet, littera nocet"
Słowo uczy, słowo szkodzi

"Litterarum redices amare sunt, fructus iucundiores"
Korzenie nauki są goszkie, owoce słodkie

"Longum est iter per praecepta, breve et efficax per exempla"
Długa droga wiedzie przez wskazówki, krótka i skuteczna wiedzie przez przykłady

"Memento mori"
Pamiętaj, że umrzesz

"Moribus antiquis res stat Romana virisque"
Państwo rzymskie stoi starymi obyczajami i mężami

"Nihil novi sub sole"
Nic nowego pod słońcem

"Nihil senecit citius quem gratia"
Nic nie starzeje się szybciej niż wdzięczność

"Nomina sunt odiosa"
Nazwiska są wstętne

"Non faciunt equem meliorem aurei freni"
Złote wędzidła nie czynią konia lepszym

"Non omnie, quod nitet aurum est"
Nie wszystko złoto, co się świeci

"Non omnis morial" (Horacy)
Nie wszystek umrę

"Non schole, sed vitae discimus"
Nie szkoła uczy, lecz życie

"Non satis est unius opinio"
Zdanie jednej osoby nie jest wystarczające

"Nulla res est tam nesesaria quam medicina"
Żadna rzecz nie jest tak potrzebna jak medycyna

"O tempora, o mores!"
O czasy, o obyczaje!

"Officium officio provocatur"
Życzliwość wywouje życzliwość

"Obsequio retinentur amici"
Przyjaciół zyskuje się uległością

"Omnia mea mecum porto"
Wszystko, co posiadam noszę ze sobą

"Ora et labora"
Módl się i pracuj

"Pecuniae imperare non servire oportet"

"Pecunia non olet"
Pieniądze nie śmierdzą

"Per aspera ad astra"
Przez trudy do gwiazd

"Primum non nocere"
Po pierwsze nie szkodzić (pierwsza reguła etyki medycznej)

"Primus inter pares"
Pierwszy wśród równych

"Principis mortales, res publica aeterna"

"Pro domo sua" (Cyceron)
We własnej sprawie

"Regina regit colorem"
Królowa rządzi kolorem

"Que tua sunt, tibi habe; que mea, redde mihi"
Co twoje zachowaj dla siebie, co moje zwróć

"Qui leges sine moribus proficiunt?"
Co warte puste słowa, bez obyczajów?

"Quidquid discis tibi discis"
Czegokolwiek uczysz się, uczysz się dla siebie

"Quod oculus non videt, cor non dolet"
Czego oczy nie widzą, tego sercu nie żal

"Quo semel est imbuta recens, servabit odorem testa diu" (Horacy)
Czym skorupka za młodu nasiąknie, tym na starość trąci

"Quot capta (Homines), tot sententiae" (Terentius)
Ile głów (ludzi) tyle poglądów

"Rara avis"
Rzadki ptak (Biały kruk)

"Repetitio est mater studiorum"
Powtarzanie jest matką uczenia się

"Salus rei publice suprema lex" (Cyceron)
Dobro państwa niech będzie najwyższym prawem

"Saluta libenter!"
Pozdrawiaj chętniej

"Scio me nihil scire"
Wiem, że nic nie wiem

"Similia similibus curantur"
Podobne leczy się podobnym

"Similis simili gaudet"
Swój swego znajdzie

"Sine ira et studio"
Bez gniewu i zapału (bezstronnie)

"Suae quisque fortune faber est"
Każdy jest kowalem swego losu

"Suum cuique" (Cyceron)
Każdemu co mu się należy

"Tempora mutantur et nos mutamtur in illis"
Czasy zmieniają się i my zmieniamy się wraz z nimi

"Tertium non datur"
Nie ma trzeciego wyjścia

"Timeo Danaos et dona ferentes" (Vergilius)
Boję się Greków, nawet gdy przynoszą dary

"Trahimur omnes studio laudis"
Wszystkich nas pociąga pragnienie chwały

"Tres faciunt collegium"
Trzech tworzy zespół (Co trzy głowy to nie jedna)

"Ut salutabis, ita salutaberis"
Jak pozdrawiasz, tak ciebie pozdrawiają

"Vanitas vanitatum et omnia vanitas"
Marność nad marnościami i wszystko marność

"Veni, vidi, vici"
Przybyłem, zobaczyłem, zwyciężyłem

"Verba docet, exempla trahunt"
Słowa uczą, przykłady pociągają

"Verbum nobile debet esse stabile"
Słowo honowu powinno być dotrzymywane

"Verecundia omnium virtutum custos"
"Vitae, non scholae discendum est"
Trzeba się uczyć dla życia, nie dla skoły

"Vita sine litteris moris est"
Życie bez nauki to śmierć

"Vox populi, vox dei"
Głos ludu głosem boga

"Vox unius vox nulius"
Głos jednego, to żaden głos

"Vulnerantomnies ultima necat"
Wszystkie ranią, ostatnia zabija (mowa o godzinach - był to napis na zegarach)