Powstanie listopadowe

POWSTANIE LISTOPADOWE

Rok 1830 źle zapowiadał się dla gospodarki Królestwa Polskiego. Słabe zbiory spowodowały wzrost cen, spadł eksport zagraniczny sukna jak również produkcja górniczo - hutnicza. Wzrost cen i bezrobocia spowodowało bunty warszawskiej ludności. Zaczęto wykrywać nadużycia pieniężne wśród urzędników. W takich warunkach ożywił się spisek założony przez Piotra Wysokiego, który wciągnął do niego nie tylko oficerów, lecz także studentów i osoby cywilne. W połowie listopada na trop studenckiego spisku wpadła, policja i zaczęły się aresztowania. To wszystko wzmogło sprzeciw społeczeństwa Królestwa Polskiego a rodząca się myśl polityczna umocniła pragnienie walki o wyzwolenie narodowe. Przygotowanie do powstania podjęło sprzysiężenie założone przez P. Wysokiego. Powodem do wybuchu powstania była mobilizacja armii Królestwa. 29 listopada 1830r.grupa studentów z rektorem Ludwikiem Nabielskim i poetą Sewerynem Goszczyńskim na czele uderzyła na Belweder, której celem było zgładzenie księcia Konstantego. Gmach zajęto, ale Konstantemu udało się uciec. Lud warszawski, uzbrojony w zdobytą broń razem z wojskiem opanowali miasto, następnego dnia Warszawa była wolna. 3 grudnia 1830r. został powołany został Tymczasowy Rząd kierowany przez Adama Czartoryskiego, gwarantujący ks. Konstantemu Konstantemu jego wojskom bezpieczne opuszczenie Królestwa Polskiego. W grudniu J. Chłopicki ogłosił, się dyktatorem powstania tylko dlatego aby nie dopuścić do jego rozwoju, był on zwolennikiem kompromisu z Rosją.30.I. 1831r. sejm ustanowił pięcioosobowy Rząd Narodowy, którego prezesem został A. Czartoryski rozwijając ożywioną działalność dyplomatyczną. W tym czasie doszło do wybuchu wojny z Rosją. 14 lutego 1831r.pod Stoczkiem oddział gen. J. Drewnickiego rozbił rosyjską dywizję jazdy gen. Geismera. To zwycięstwo podniosło morale wojsk polskich, dodało otuchy i wiary w ostateczne zwycięstwo. Pomimo zadanych strat wojskom rosyjskim w bitwach pod Dobrem i Wawrem Rosjanie posuwali się w kierunku Warszawy. W krwawych walkach pod Grochowem, Chłopicki ze swoim pułkiem piechoty stawał w pierwszej linii z bronią w ręku, gdzie został ranny. Armia rosyjska zajęła Olszynkę Grochowską, ze wzgl. na poniesione straty, nie kontynuowała marszu na Warszawę. Po zwycięstwach bitwach pod Wawrem 31marca i Iganiami 10 kwietnia, doszło do klęski 26maja pod Ostrołęką, gdzie po rozbiciu armii gen. Jana Skrzyneckiego przez feldmarszałka Dybicza. Konsekwencją klęski była demoralizacja w armii polskiej. Rosjanie koncentrując siły przedostali się pod twierdzę Modlin, skąd gen. Skrzyneczki przepuścił wojska wroga na lewy brzeg Wisły. Po posunięciu Rada Wojenna odebrała Skrzyneckiemu władzę i nadała Dembińskiemu, ten zamiast walki , wrócił z wojskiem do Warszawy. Tłumy warszawiaków oburzonych nieudolnością rządów zaczęły manifestować i wtargnęły do Zamku Królewskiego uznając generałów za zdrajców i dokonano samosądu. Sytuację opanował gubernator Warszawy Jan Kurowiecki. 6 września 1831r.rosjanie przypuścili szturm na stolicę, w walkach ginie obrońca Woli generał Sowiński, ciężko ranny zostaje też P. Wysocki. Walki powstańców zakończyły się kapitulacją twierdzy w Zamościu 21pażdziernika 1831 roku.