Rezerwaty biosfery

Rezerwaty biosfery
Babia Góra National Park, Babiogórski Park Narodowy (lasy liściaste strefy umiarkowanej), utworzony 1976, pow. ok. 3392 ha, położony na wys. 750–1725 m n.p.m.
Białowieża National Park, Białowieski Park Narodowy, polska część Puszczy Białowieskiej (lasy liściaste strefy umiarkowanej), utworzony 1976, pow. ok. 10.502 ha, położony na wys. 147–172 m n.p.m.
Kampinos National Park, Puszcza Kampinoska, Niz. Środkowomazowiecka (lasy liściaste strefy umiarkowanej), utworzony 2000, pow. ok. 76.232 ha, położony na wys. 64–104,8 m n.p.m.
Karkonosze Biosphere Reserve, międzynarodowy rezerwat biosfery, obejmuje parki narodowe w Karkonoszach, w Polsce i Czechach (strefy górskie), utworzony 1992, pow. ok. 5575 ha (część polska), położony na wys. 400–1602 m n.p.m.
Karpaty Wschodnie Biosphere Reserve, międzynarodowy rezerwat biosfery polsko-słowacko-ukraiński, obejmuje m.in. Bieszczadzki Park Narodowy i parki krajobrazowe (lasy liściaste strefy umiarkowanej), utworzony 1992, pow. ok. 113.845 ha (część polska), położony na wys. 620–1346 m n.p.m.
Łuknajno Lake Reserve, rezerwat przyrody, jezioro Łuknajno, ostoja ptactwa wodnego (łabędzie nieme) (lasy liściaste strefy umiarkowanej), utworzony 1976, pow. ok. 1410 ha, położony na wys. do 115 m n.p.m.
Słowiński National Park, Słowiński Park Narodowy, ruchome wydmy (lasy liściaste strefy umiarkowanej), utworzony 1977, pow. ok. 91.312 ha, położony na wys. 0–55 m n.p.m.
Tatry Biosphere Reserve, międzynarodowy rezerwat biosfery, obejmuje parki narodowe w Tatrach, w Polsce i na Słowacji (lasy liściaste strefy umiarkowanej), utworzony 1992, pow. ok. 17.906 ha (część polska), położony na wys. 750–2499 m n.p.m.
Parki narodowe (wybór):
Babiogórski Park Narodowy, utworzony 1954, pow. 1700 ha, wysokie góry z utworów fliszowych; bardzo duże tereny rumowisk skalnych. Ostatnie fragmenty pierwotnej puszczy karpackiej, lasy bukowo-jodłowe, świerk pospolity, kosodrzewina i wysokogórskie hale. Jeleń, żbik, ryś i puchacz.
Białowieski Park Narodowy, utworzony 1947, pow. 5300 ha, łączy się z Puszczą Białowieską na Białorusi; teren nizinny, o średniej wys. 160 m.
Tatrzański Park Narodowy, utworzony 1954, pow. 21.200 ha, łączy się z Tatranskm nrodnm parkiem w Słowacji; pol. część Tatr, wys. 100–2500 m, jeziora wysokogórskie, jaskinie i doliny. Regiel dolny z jodłą pospolitą, świerkiem pospolitym, bukiem zwyczajnym i jaworem; regiel górny ze świerkiem pospolitym, sosną limbą i modrzewiem eur.; wyżej kępy kosodrzewiny, dębik ośmiopłatkowy, sit skucina, powyżej nagie turnie. Kozica, niedźwiedź brun. (rzadko), ryś, wilk, świstak i ptaki, np.: puchacz, orzeł przedn, cietrzew, dzięcioły, orzechówka i pomurnik; rzadkie gat. owadów.

Babiogórski Park Narodowy, utw. 1954 w ob. woj. śląskim (1046 ha objęte ochroną od 1933); pow. 1734 ha, z tego 1061 ha podlega ścisłej (biernej) ochronie; siedziba dyrekcji parku, ośr. edukacyjnego i ogrodu roślin babiogórskich w Zawoi. B.P.N. rozciąga się na wys. od ok. 810 do 1725 m n.p.m. i obejmuje pn. i częściowo pd. stoki masywu Babiej Góry (od Przełęczy Jałowieckiej do Przełęczy Lipnickiej). Stoki pn. tego masywu, częściowo skaliste i osuwiskowe, pocięte licznymi dolinami potoków, są bardziej strome niż południowe. W partii grzbietowej znajdują się rumowiska skalne złożone z bloków piaskowców fliszowych. Roślinność wykazuje układ piętrowy; do ok. 1150 m n.p.m. sięgają lasy jodłowo-bukowe i świerkowo-jodłowe regla dolnego, do ok. 1390 m n.p.m. — bory świerkowe regla górnego; powyżej, tj. od 1390 do 1650 m n.p.m., rośnie kosodrzewina, a wśród niej porastające wilgotne żleby i zagłębienia ziołorośla z miłosną górską i omiegiem górskim; powyżej 1650 m — piętro alpejskie, z niskimi murawami, mchami i porostami; osobliwością świata roślin Babiej Góry jest jedyne w Polsce stanowisko okrzynu jeleniego i rogownicy alpejskiej. Wśród ssaków spotyka się tu rysia i niekiedy niedźwiedzia, liczne są jelenie, na obrzeżach lasu — sarny; w faunie ptaków rzadkie gat., jak: puchacz, sowa uralska, włochatka, głuszec, dzięcioł trójpalczasty i białogrzbiety, drozd obrożny, płochacz halny, siwerniak; ciekawa fauna owadów, mięczaków i in. W 1977 B.P.N. został uznany przez UNESCO za Świat. Rezerwat Biosfery.