Omów funkcjonowanie przedsiębiorstwa w warunkach konkurencji monopolistycznej

Konkurencja - sytuacja gdzie konkurencja przebiega wedle pewnych reguł gry. Reguły te mogą być ustalone formalnie lub mogą wynikać z panującego w danym społeczeństwie obyczaju. W ujęciu idealnym system konkurencji jest sytuacją otwartego dostępu tj. praktycznie każda jednostka czy grupa może wziąć udział w grze na formalnie równych prawach.
Pozycje dzielone według zdolności jednostki lub grupy do osiągania sukcesu w walce konkurencyjnej.
Konkurencja oznacza sytuację w której pozycję jednostki i grupy społecznych w systemie dystrybucji cenionych dóbr i wartości ulegają ciągłym zmianom.
Konkurencja jest procesem selekcji - pewne zachowania są eliminowane a pewne wzmacniane
Cechy monopolu:
1.Jest jeden dostawca danego dobra lub usługi
2.Monopolista nie musi się troszczyć o ceny, jakość – nie ma żadnych konkurentów
3.Monopolista może określić cenę swojego produktu albo wpłynąć na wielkość sprzedaży. Nie może kontrolować tych dwóch czynników!


cecha MONOPOL
Ilość firm Jeden dostawca
Cena produktu Monopolista określa cenę lub wielkość produkcji
Koszty produkcji Duże firmy, ekonomia skali, niskie koszty przeciętne
Wejście nowych firm Bariery wejścia
Wybór konsumenta Ograniczony asortyment
Bodźce do zwiększenia efektywności Brak konkurencji prowadzi do nieefektywności

Czysta konkurencja :

ogromna liczba uczestników - niezależnych producentów oferujących produkty na rynku wysoce zorganizowanym;
standaryzacja – (ujednolicenie produktu ) przy stałej cenie konsumentowi obojętne jest od kogo kupuje, od której z firm kupuje produkt doskonale substytucyjny;
cenobiorczość – brak kontroli nad ceną ponieważ firmy produkują bardzo małą ilość produktu i nie mają wpływu na podaż - indywidualny producent do ceny może się tylko „dopasować” gdyż daje on znikomą produkcję;
wolne wejście nowych i wyjście (wycofanie) istniejących firm, brak przeszkód prawnych, technicznych i finansowych;
brak konkurencji nie cenowej, gdyż produkt jest jednolity, brak przewagi jakościowej (reklama nie ma sensu).


Konkurencja monopolistyczna :

względnie duża liczba uczestników (30 – 100);
zróżnicowanie produktu (fizyczne, lokalizacja, nowe opakowanie, efekt reklamy, kredyty), firmy produkują bliskie ale niedoskonałe substytuty, a zróżnicowanie produktu otwiera możliwość mieszania siły monopolistycznej;
ograniczona kontrola cen zależna od stopnia zróżnicowania produktu oraz liczby i bliskości konkurentów; Producent może podnosić cenę bez zagrożenia w sprzedaży do zera; na rynku konkurencji monopolistycznej działa wiele firm i są one bliskie sobie, to każda z nich kontroluję cenę w mniejszym stopniu niż mogło by się to wydawać;
względnie łatwe wejście ponieważ produkt jest zróżnicowany ale trudniejsze od rynku wolnej konkurencji;
konkurencja niecenowa silna w strefach innych niż cena (reklama, warunki dostawy, itp.) np. sklepy, restauracyjki.

Czysty monopol: Założenia czystego (pełnego) monopolu: produkty są jednorodne, lub zróżnicowane. Nie istnieją ich bliskie substytuty, na rynku jest wielu kupujących i jeden sprzedający, monopol podaży (bądź jeden kupujący i wielu sprzedających, monopol popytu) istnieje doskonała informacja o rynku. Oznacza to, że monopolista podaży zna popyt na produkowane przez siebie dobro, zaś monopolista popytu zna podaż dobra na które jest zapotrzebowanie. występują bariery wejścia do działalności opanowanej przez monopol.

Konkurencja monopolistyczna - rynek ma postać konkurencji monopolistycznej, jeżeli występuje na nim ograniczona liczba producentów (znacznie mniejsza niż przy konkurencji doskonałej, ale wyraźnie większa niż przy oligopolu) i wielka liczba kupujących. Tylko w konkurencji monopolistycznej istnieje konkurencja cenowa. Każdy produkt w tej konkurencji ma określone cechy których nie ma inny .Producent ma ograniczona kontrolę nad ceną. Konkurencja odbywa się głównie na poziomie reklamy, promocji. Wejście na rynek nie jest łatwe, potrzebny jest duży kapitał do promocji. Obecnie polega on na doskonaleniu wyrobów, różnicowaniu wyglądu, sprawności obsługi, napraw.

Założenia czystego (pełnego) monopolu:
· produkty są jednorodne, lub zróżnicowane. Nie istnieją ich bliskie substytuty,
· na rynku jest wielu kupujących i jeden sprzedający, monopol podaży (bądź jeden kupujący i wielu sprzedających, monopol popytu)
· istnieje doskonała informacja o rynku. Oznacza to, że monopolista podaży zna popyt na produkowane przez siebie dobro, zaś monopolista popytu zna podaż dobra na które jest zapotrzebowanie.
· występują bariery wejścia do działalności opanowanej przez monopol,
· cenodawczość - monopolista ustala cenę

Bariery, z którymi musi się zmierzyć przedsiębiorstwo:
· ekonomiczne -- przedsiębiorstwo nie dysponuje dostatecznymi środkami by móc konkurować z monopolistą
· administracyjno-prawne -- polityka protekcyjna państwa chroniąca krajowego producenta przed napływem na rynek produktów zagranicznych
techniczne -- np. ochrona patentowa

Przyczyny powstawania monopolu:
· założenia czystego (pełnego) monopolu,
· monopolista posiada patenty i prawa autorskie na produkt,
· monopolista jest jedynym i wyłącznym właścicielem strategicznego zasobu, nie mającego bliskich substytutów,
· monopolista ma wyłączność sprzedaży danego towaru na danym obszarze
monopolista posiada odpowiednio duży kapitał