Ruchy ziemi i wpływ na życie mieszkańcow

Ziemia jest planetą Układu Słonecznego. Wykonuje ruch obrotowy (wirowy) i obiegowy. Obrotowy ruch Ziemi –wirowy ruch Ziemi – to obrót wokół własnej osi.

Obserwowany pozorny ruch Słońca i innych ciał niebieskich jest wynikiem obracania się Ziemi dookoła swojej osi. Czas pełnego obrotu Ziemi trwa w przybliżeniu 23 h 56’4.1’, czyli dobę.

Ruch obrotowy odbywa się z zachodu na wschód, to znaczy w kierunku przeciwnym do pozornego ruchu Słońca po sklepieniu niebieskim.
W trakcie obrotu Ziemia zwraca się ku Słońcu coraz to inną częścią powierzchni. Powoduje to, że na półkuli oświetlonej jest dzień a na przeciwnej noc. Są to najważniejsze konsekwencje ruchu obrotowego Ziemi, gdyż mają decydujący wpływ na życie na naszej planecie.

Ruch obrotowy jest powodem spłaszczenia Ziemi przy biegunach.
Różnica w długości promienia biegunowego i równikowego powoduje zróżnicowanie siły przyciągania ziemskiego. Wzrasta ono wraz ze wzrostem szerokości geograficznej.

Prędkość liniowa poruszania się punktów w różnych szerokościach geograficznych nie jest jednakowa: największe jest na równiku około 1670 km/h, zmniejsza się w miarę oddalania się od równika, a zanika na biegunach 0 km/h.

Kolejnym następstwem ruchu obrotowego Ziemi jest różny czas górowania Słońca w różnych miejscach, a co za tym idzie podział świata na strefy i wyróżnienie czasu słonecznego czy strefowego a także występowanie linii zmiany daty.

Ruch obiegowy Ziemi wokół Słońca odbywa się po drodze zwanej orbitą ziemską. Orbita ma kształt spłaszczonej elipsy. Ruch ten odbywa się w stronę przeciwną do ruchu wskazówek zegara.
Czas obiegu Ziemi wokół Słońca wynosi 365 dni 5h 48’45,9’’ czyli rok. Jest to tzw. rok zwrotnikowy i jest podstawą opracowania roku kalendarzowego.
Średnia prędkość ruchu obiegowego wynosi 29,9 km/s.

Następstwami ruchu obiegowego są:
- zmiany w oświetleniu Ziemi w ciągu roku wywołane nachyleniem osi ziemskiej do płaszczyzny orbity- pory roku,
Warunki oświetlenia Ziemi zmieniają się w rytmie rocznym co pociąga za sobą zmiany klimatyczne oraz wpływa na wegetację roślin i tryb życia ludzi i zwierząt.
W ciągu roku szerokość geograficzna, w której Słońce góruje w zenicie zmienia się. Podstawą wyznaczania dat zmian astronomicznych pór roku jest górowanie Słońca w zenicie nad równikiem bądź zwrotnikami.
Ich występowaniu towarzyszy zmiana długości trwania dnia i nocy.
- różna długość dnia i nocy
- ruch Ziemi po orbicie powoduje, że w różnych okresach roku Słońce widziane jest na tle różnych gwiazdozbiorów.

Oświetlenie Ziemi w ciągu roku – astronomiczne pory roku

21 III – początek astronomicznej wiosny na półkuli północnej i astronomicznej jesieni na półkuli południowej. Promienie słoneczne w momencie górowania padają prostopadle na równik. Ziemia jest oświetlona równomiernie, dzień trwa tyle samo co noc czyli 12 godzin. Dzień 21 marca jest dniem równonocy wiosennej. Na biegunie północnym kończy się noc polarna a zaczyna dzień polarny Na biegunie południowym sytuacja jest odwrotna. Od tego dnia rośnie oświetlenie półkuli północnej.

22 VI – początek astronomicznego lata na półkuli północnej i astronomicznej zimy na półkuli południowej. Promienie słoneczne w momencie górowania padają prostopadle na Zwrotnik Raka. Na półkuli północnej jest najdłuższy dzień i najkrótsza noc. Jest to dzień przesilenia letniego. Od tego dnia maleje oświetlenie półkuli północnej.

23 IX - początek astronomicznej jesieni na półkuli północnej i astronomicznej wiosny na półkuli południowej. Promienie słoneczne w momencie górowania padają prostopadle na równik. Jest to dzień równonocny jesiennej. Od tego dnia rośnie oświetlenie półkuli południowej

22 XII – początek astronomicznej zimy na półkuli północnej i astronomicznego lata na półkuli południowej. Promienie słoneczne padają prostopadle na Zwrotnik Koziorożca. Na półkuli północnej występuje najkrótszy dzień i najdłuższa noc. Na półkuli południowej odwrotnie.
Od tego dnia maleje oświetlenie półkuli południowej. Punkt słoneczny zaczyna się przesuwać w kierunku równika.

Zjawiska astronomiczne, które mają wpływ na życie mieszkańców kuli ziemskiej.

Następstwa ruchu obrotowego Ziemi:
- następstwo dnia i nocy - zmiana rytmu życia człowieka i świata organicznego
- pozorna wędrówka Słońca po niebie
- dobowe zmiany temperatury i ciśnienia atmosferycznego
- spłaszczenie Ziemi na biegunach dzięki działaniu siły odśrodkowej, co powoduje zróżnicowanie przyciągania ziemskiego, które wzrasta wraz z szerokością geograficzną.
- zmiana poruszania kierunku ciał (siła Coriolisa) na półkuli północnej w prawo, a na południowej w lewo. Działaniem tej siły jest najbardziej widoczne przy krążeniu powietrza i poruszaniu się prądów morskich, podmywanie rzek, przemieszczanie się fali wpływów.
- rachuba czasu - prędkość liniowa na kuli ziemskiej największa jest na równiku, a najmniejsza na biegunach

Następstwa ruchu obiegowego Ziemi:
- następowanie pór roku - ilość ciepła jaką otrzymuje Ziemia zależy od kątów padania promieni słonecznych.
- strefy oświetlenia Ziemi - wyróżniamy pięć stref geograficznych - strefa gorąca, umiarkowana, zimna, międzyzwrotnikowa, podbiegunowa.
- sfery cieplne Ziemi - nachylenie płaszczyzny równika 23 stopnie i 27 minut
- zmiana długości trwania dni i nocy na Ziemi
- utworzenie przez człowieka kalendarza w XVI wieku
- rok astronomiczny
- dni i noce polarne na kołach podbiegunowych.