Monografia pedagogiczna

„Za monografię na gruncie pedagogiki przyjąć należy taką metodę postępowania, która prowadzi do opisu instytucji wychowawczych, rozumiejąc pod pojęciem instytucji wychowawczej „struktury sformalizowane” takie jak: Towarzystwo Przyjaciół Dzieci, Uniwersytet dla Rodziców, szkoła, spółdzielnia mieszkaniowa.”
O metodzie monograficznej decydują dwa czynniki: pierwszy to przedmiot badań, drugi zaś to sposób badania. „Swoistym przedmiotem badań dla monografii jest instytucja wychowawcza lub inna instytucja dla celów wychowawczych badana. Chodzi tu w zasadzie o instytucje w rozumieniu placówki (dom kultury, pogotowie opiekuńcze) i niekiedy instytucjonalne formy działalności wychowawczej (spółdzielnia uczniowska, drużyna harcerska).
Poprzez drugi czynnik dąży się do poznania jak najgłębiej danej instytucji czy placówki, poznanie jej funkcjonowania, systemu społecznego oraz zbioru osób, które wchodzą w skład placówki. Przykładami tejże metody mogą być: „kompensacyjna rola (wybranego) domu dziecka oraz przyczyny niepowodzeń w nauce dzieci wybranej szkoły”.
„Monografia to metoda badań, której przedmiotem są instytucje wychowawcze w rozumieniu placówki lub instytucjonalne formy działalności wychowawczej, prowadząca do gruntownego rozpoznania struktury instytucji, zasad i efektywności działań wychowawczych oraz opracowania koncepcji ulepszeń i prognoz rozwojowych.”
„Metoda monograficzna realizowana być może przez wiele różnorodnych technik. Prawie zawsze posługuje się badaniem dokumentacji, bardzo często wprowadza elementy obserwacji uczestniczącej, ankiety lub wywiady. Niekiedy mogą być wykorzystywane elementy eksperymentu wychowawczego.”