Wady oka

W moim referacie zajmę się wadami układu optycznego u człowieka, lecz zanim przejdę do wad, opiszę budowę i zasadę działania oka.
Oko składa się z: rogówki, cieczy wodnistej wypełniającej przednią komorę oka, soczewki i ciała szklistego. Jednak głównymi elementami załamującymi światło w oku człowieka (i innych ssaków) są: rogówka (o stałej zdolności zbierającej wynoszącej u człowieka 43 dioptrie) oraz soczewka oczna o zmiennej krzywiźnie powierzchni, zbudowana z warstw o różnych współczynnikach załamania n, średnio dla całej soczewki ocznej człowieka n=1,437.
Receptorem światła jest drgająca siatkówka tzn.: czopki i pręciki (jej drgania zapobiegają tzw. habituacji, czyli znieczuleniu na bodźce świetlne przy nie zmieniającym się obrazie). Przestrzeń pomiędzy soczewką a siatkówką wypełniona jest ciałem szklistym.
Budowa oka:
Odległość ogniskowa przednia dla tzw. schematycznego oka człowieka (przy rozluźnionych mięśniach akomodacyjnych) wynosi 17,1 mm, odległość ogniskowa tylna równa jest 22,8 mm. Napięcie mięśni akomodacyjnych zmienia krzywiznę soczewki, a więc zmienia obie odległości ogniskowe. Średnica źrenicy zmienia się od ok. 2 do 8 mm.
Oko jest wrażliwym receptorem światła (najbardziej fotoczułym elementem siatkówki są pręciki, nie dające jednak wrażeń barwnych). Największą czułość oko ludzkie ma dla barwy żółtozielonej. Powstający na siatkówce obraz jest pomniejszony, odwrócony i rzeczywisty.
Mózg podczas dalszego przetwarzania obrazu odwraca go, synchronizuje z obrazem z drugiego oka i stabilizuje (nie docierają do naszej świadomości drgania siatkówki).
Przy rozluźnionych mięśniach akomodacyjnych zdrowe oko daje na siatkówce ostry obraz przedmiotów nieskończenie odległych.

Wady układu optycznego u człowieka:
- krótkowzroczność – wada, której przyczynami są zbyt duża siła łamiąca soczewki oka lub zbyt długa gałka oczna, powodująca, że promienie świetlne przechodzące przez układ optyczny oka ulegają skupieniu nie w ognisku, lecz przed nim. Tylko promienie rozbieżne biegnące z niedalekich punktów w przestrzeni są prawidłowo zogniskowane. Do korekcji tej wady stosuje się szkła dwuwklęsłe (rozpraszające).

- nadwzroczność, dalekowzroczność, hiremetropia - wada refrakcji oka charakteryzująca się zbyt słabym w stosunku do długości osi przednio-tylnej gałki ocznej załamywaniem światła przez układ optyczny oka, co powoduje skupianie promieni świetlnych nie na siatkówce lecz za nią.
Przyczyną może być zbyt krótka oś przednio-tylna oka (głównie u dzieci) lub zbyt słaba zdolność skupiająca soczewki (poprzez zmniejszenie jej elastyczności) i dodatkowo osłabienie mięśnia rzęskowego występujące np. u ludzi starszych.
Nadwzroczność objawia się nieostrym widzeniem przedmiotów położonych blisko. Leczenie: szkła korekcyjne skupiające. Brak leczenia u ludzi młodych może spowodować tzw. zeza akomodacyjnego.

- niezborność wzrokowa, astygmatyzm - wada układu optycznego oka, polegająca na różnym załamywaniu światła w prostopadłych do siebie płaszczyznach. Obrazy powstające na siatkówce są niewyraźne, powstają trudności w pracy z bliska, bóle oczu i głowy. Leczenie: korekcja szkłami okularowymi cylindrycznymi.

Teoretycznie każdą wadę wzroku można wyleczyć stosując okulary korekcyjne, lecz u jednych okulary korekcyjne powiększają wadę wzroku, podczas gdy u innych wada wzroku zmniejsza się systematycznie.