Myślę, że na kształtowanie się mojej świadomości narodowej miało wpływ bardzo wiele czynników.
Przede wszystkim jej gruntowne podstawy zostały mi wpojone przez rodziców i dziadków. Nauczanie z pozoru „standardowych” wierszy np. „Kto ty jesteś?”, a także pieśni i piosenek o treściach patriotycznych np. „Mazurka Dąbrowskiego”, czy „Piechoty” miały dla mojego rozwoju świadomości narodowej niebagatelne znaczenie. Może właśnie dlatego, że poznałam te utwory jestem teraz tak przywiązana do Polski. Poza tym na zwiększenie poczucia przynależności do kraju miały i mają nadal obyczaje, poglądy, wierzenia, sposoby myślenia i zachowania, normy postępowania.
Wydaje mi się, że to właśnie tradycja jest jednym z głównych sposobów włączania przeszłości do aktualnej świadomości społecznej i stanowi zasadniczy element procesów świadomościowych. Powoływanie się na określone tradycje stanowi istotny czynnik samookreślenia się narodów i społeczeństw.
Także kultura narodowa, znana większości członków narodu jedynie pobieżnie, stanowi zazwyczaj przedmiot ich dumy i znak rozpoznawczy w stosunkach członkami innych narodów. Takim elementem jest język ojczysty. Jak dotąd nie zdawałam sobie sprawy z tego, że wychowanie przez dom i szkołę może mieć w tym aspekcie wpływ na moją świadomość narodową. Jednakże z perspektywy czasu mogę stwierdzić, że tak jest. Moi bliscy zawsze dbali o czystość języka polskiego. Unikamy stosowania szeroko rozpowszechnianych zapożyczeń z języków obcych, które masowo wdzierają się do naszej mowy, szczególnie potocznej. Myślę, że to także odbiło swe piętno na moim poczuciu przynależności do Polski.
Oczywiście nauka historii, czy języka polskiego również miały na to znaczący wpływ. Dzięki lekcjom historii poznajemy wagę wydarzeń dziejowych, jakimi są chociażby Chrzest Polski, ważne bitwy, czy powstania narodowe oraz poznajemy istotne postacie z dziejów Polski. Rodzice natomiast utrwalają we mnie poczucie przynależności narodowej poprzez poznawanie dziejów i tradycji polskich, chociażby podczas wakacji spędzanych w kraju, kiedy to odpoczywając, staramy się gruntownie poznać piękne zakątki naszego kraju.
Historia rozwija w ludziach tak zwaną świadomość historyczną, czyli zdolność postrzegania losu własnego i swojej grupy jako ciągłego procesu historycznego. Innym rozumieniem tej świadomości może być pamięć zbiorowa, tradycja, która jest podstawą jedności grupy o wspólnej przeszłości. Swoistymi przekaźnikami świadomości historycznej są, oprócz szkoły, tradycja rodzinna, literatura i sztuka, propaganda, obchody świąt i rocznic itp. Myślę, że zarówno lekcje historii, jak i takie przedmioty jak Kształcenie Obywatelskie w Szkole Samorządowej (KOSS), czy Wiedza O społeczeństwie (WOS), a także organizowane w szkołach akademie z okazji ważnych świąt państwowych pomagają w lepszym uświadamianiu sobie kwestii narodowych i skłaniają do refleksji dotyczących własnej świadomości narodowej.
To poczucie przywiązania do ziemi rodzinnej ulega także utrwaleniu poprzez odwołania do wzorów i symboli z bardzo odległej przeszłości. Takim symbolem jest chociażby godło państwowe, flaga czy hymn narodowy. Podczas ważnych uroczystości szkolnych śpiewamy hymn traktując ten fakt bardzo poważnie. Nawet w takich sytuacjach jak wygrany mecz piłki nożnej, czy walka bokserska symbole te się pojawiają, a przywiązanie do nich jest szczególnie widoczne, gdy zwaśnieni kibice przeciwnych drużyn wspólnie wykonują „Mazurka Dąbrowskiego”. Osobiście uważam, że takie zachowania świadczą o poczuciu przynależności do kraju. Każdorazowe podniesienie flagi państwowej przy dźwiękach hymnu państwowego podczas wręczania medali Polakom – powoduje, że jestem dumna, że jestem Polką.
W pewnym stopniu na moją świadomość narodową wpływają także media. Często podczas ważnych świąt państwowych w telewizji pokazywane są filmy dokumentalne albo reportaże. Niejednokrotnie stanowią one tylko relację z uroczystości. Często jednak prezentowane są materiały, które dają przykład postaw patriotycznych naszych przodków, podkreślają naszą polskość. Te czynniki w pewnym stopniu utrwalają moją świadomość narodową związaną z historią.
Z poczuciem przynależności narodowej wiąże się także pojęcie patriotyzmu, czyli umiłowania ojczyzny i zdolności poświęcenia się dla niej, stawiania dobra swego kraju ponad partykularne interesy własne i własnej klasy, profesji, partii itd. Chociaż żyję w świecie owładniętym kultem pieniądza, pełnym bezkrytycznego przejmowania wszystkiego co zagraniczne, ja sama prawdopodobnie byłabym w stanie poświęcić się dla Polski w razie sytuacji tego wymagającej.
Sądzę, że każdy z czynników kształtujących i w dalszym ciągu wpływających na moją świadomość narodową spowodował, że nie wstydzę się, że jestem Polką.