Związki twórczości Jana Kochanowskiego z Antykiem.

Renesansowi twórcy byli olśnieni starożytną kulturą jako całością. Antyk określił renesans, stał się głównym źródłem tej epoki. Najświatlejsze umysły epoki studiowały historię starożytnych, ich dorobek literacki, filozoficzny oraz języki.

Jan Kochanowski uchodzi za najwybitniejszego twórcę epoki odrodzenia, gdyż dbał on o artyzm języka, kształt swojego stylu i formę uprawianych gatunków, a nade wszystko posiadł wszechstronną wiedzę. Jego obfita twórczość nierozerwalnie łączy się z antykiem:

- przede wszystkim Jan Kochanowski znał języki klasyczne: łacinę, grekę, hebrajski,
- studiował literaturę i filozofię antyczną,
- pieśni, fraszki, treny, elegie i dramaty są napisane według reguł klasycznych,
- duży wpływ na Jana Kochanowskiego wywarł Horacy - pierwszy twórca pieśni:

1. niektóre pieśni Jana Kochanowskiego są przekładami utworów rzymskiego poety

2. motyw poety jako indywidualisty i przekonanie o jego wyjątkowości, jako jednostki obdarzonej poetyckim talentem, który to naznacza wybrańca stawiając go ponad tłumem i dając jednocześnie niemal boską moc tworzenia, przejął Jan Kochanowski za Horacym. Talent zapewniał poecie wieczną pamięć potomnych - sławę nieśmiertelną. Horacjański motyw exegi - monumentum (pomnik sobie stawiam), czyli przekonanie, ze twórczość przetrwa wieki i zapewni poecie nieśmiertelność, wyraża Jan Kochanowski w Pieśni XXIV.

3. za starożytnym poetą Jan Kochanowski propaguje filozofie antyczna:

a) epikurejska - używać życia, poznać jego rozkosze dążyć do szczęścia i "chwytać dzień" (carpe diem), bo wszystko przemija,
b) stoicka - zachować umiar i spokój, męstwo i cnotę, dobra sławę, największe szczęście tkwi w zachowaniu harmonii ducha,

Liczne przykłady możemy odnaleźć we fraszkach i pieśniach:

- Pieśń IX - radość życia, należy się bawić, ale należy zachować umiar i rozwagę, nikt nie wie co nas czeka jutro (napomina o krótkości żywota): Kto tak mądry, że zgadnie co nań jutro przypadnie
- Pieśń V (Ten pan zdaniem moim, kto przestał na swoim) - nie ważne są wartości materialne, lecz moralne: uczciwość, harmonia ducha, poczucie sprawiedliwości. Życie przemija, wiec po co gromadzić bogactwa, trzeba się cieszyć z tego co się ma.
- Pieśń XX - w życiu jest czas zabawy i powagi.
- "Na swe księgi" - można się w życiu bawić, ale można i zachować powagę.
- "O żywocie ludzkim" - przemijanie, czas wszystko zmienia, zaduma wobec potęg, które kierują ludzkim życiem.
- "Na dom w Czarnolesie" - ograniczenie potrzeb materialnych, zabieganie o zdrowie.
- liczne nawiązania do mitologii:

1. we fraszkach: "Ku muzom" (Muzy mieszkające "na wielkim Parnasie"), "Do gór i lasów" (Proteus), "Na lipę" (Orfeusz), "Do fraszek" (Fortuna).
2. w pieśniach: Pieśń IX (Fortuna), Pieśń V (Mars), Pieśń XXII (Pogoda).
3. w trenach: Tren V (Persefona), Tren X (Charon).

4. w tragedii humanistycznej "Odprawa posłów greckich" - treść utworu nawiązuje do mitu trojańskiego, który był często wykorzystywany przez tragików greckich - tym samym pisarz nawiązuje do wydarzeń z "Iliady" Homera.