Postawy

Literatura:
1. E.Aronson „Psychologia społeczna. Serce i umysł.”,
2. S. Mika „Psychologia społeczna”

1. Definicja postawy (s.313, Aronson).
Postawa to trwała (utrzymująca się przez dłuższy czas) ocena- pozytywna lub negatywna- ludzi, obiektów i pojęć, reakcja na coś.

Na postawę składają się:
-komponent emocjonalny (to, co czujemy; reakcje emocjonalne wobec przedmiotów);
-komponent poznawczy (to, co myślimy; myśli i przekonania o przedmiocie postawy);
-komponent behawioralny (to, co robimy; działania, zachowania wobec przedmiotu);

2. Wymiary postawy (s.114-121, Mika):
• Znak postawy: pozytywny, negatywny, neutralny
• Siła: głębokość stosunku, jak bardzo coś kochasz lub nienawidzisz;
• Treść przedmiotowa: różnice związane z tym, co jest przedmiotem postawy;
• Złożoność postawy: na ile są rozwinięte poszczególne komponenty postawy;
• Zawartość: zgodność między trzema komponentami pod względem znaku i siły;
• Stopień powiązania: danej postawy z innymi postawami;
• Trwałość;
• Stopień internalizacji postawy: motor działania, stopień uwewnętrznienia, na ile wynika z wnętrza;
• Dostępność postawy: siła związku między obiektami i oceną tego obiektu, mierzona czasem, w jakim ludzie potrafią odpowiedzieć, co czują, im bardziej dostępna tym szybciej reagujemy.

Mechanizmy zmian:
• Uleganie- zmiana okazjonalna,;
• Identyfikacja- powielanie zachowania;
• Internalizacja- największa głębokość.


3. Teorie dotyczące kształtowania i zmian postaw. (s.315, Aronson)

I. Teoria „dysonansu poznawczego”- człowiek zachowuje się niezgodnie ze swoimi postawami i nie może znaleźć zewnętrznego uzasadnienia swojego zachowania, sprzeczność tych dwóch elementów powoduje napięcie.
II. Komunikaty perswazyjne(przekonywujące)

Cechy nadawcy:
• Podobny do nas pod względem wieku, płci, rasy, wykształcenia; ponieważ występuje efekt identyfikacji;
• Im bardziej kompetentny, wiarygodny(można zmieniać wiarygodność),atrakcyjny to bardziej przekonywujący;
• Ważna jest również intencja(!), nie może pokazać, że nami manipuluje.

Cechy komunikatu:
• Większy wpływ ma argumentacja jednostronna, jeśli odbiorcy popierają stanowisko nadawcy; jeśli nie należy zastosować argumentację dwustronną i zbić argumenty strony przeciwnej;
• Ludzie są bardziej podatni na oddziaływanie komunikatu, który nie jest spostrzegany jako specjalnie przygotowany w celu wywarcia na nich wpływu;
• Powinien posiadać charakter emocjonalny(np. wykorzystanie strachu), a nie racjonalny;
• Gdy mówcy mówią zaraz po sobie bez przerwy to należy wykorzystać efekt pierwszeństwa- większy wpływ ma informacja prezentowana jako pierwsza;
• Gdy pomiędzy mówcami występuje przerwa lepiej skorzystać z efektu świeżości- lepiej zapamiętane zostaną informacje zawarte w drugim komunikacie;
• Powinien być mało rozbieżny z tym, co chcą usłyszeć odbiorcy;
• Jest skuteczniejszy, gdy zawiera instrukcje, wskazówki jak zmienić aktualny stan rzeczy, w którym tkwi odbiorca;
• Postawę opartą na poznaniu najlepiej zmieni komunikat, który jasno podkreśla obiektywne cechy przedmiotu, logiczne argumenty;
• By zmienić postawę opartą na emocjach należy zaakcentować wartości i emocje zamiast podawać fakty i liczby;
• Postawę opartą na komponencie behawioralnym skutecznie zmienimy podając instruktaż.
Cechy odbiorcy:
• Lepsze audytorium rozproszone;
• Najbardziej podatni ludzie to ludzie będący w przedziale wiekowym 18-25lat.

III. Model wypracowania prawdopodobieństw(Richard Petty, Jon Cacioppo) = model perswazji systematyczno - heurystycznej (Schelly Chaihen)
• Zakładają, że istnieją dwa sposoby zmiany postaw za pośrednictwem komunikatów perswazyjnych:
1. peryferyczna strategia perswazji- ludzie skupiają swoją uwagę na charakterystykę powierzchniową, efektem jest krótkotrwała zmiana postawy;
2. centralna strategia perswazji- ludzie analizują komunikat, uważnie słuchając i rozważając argumenty; gdy ludzie posiadają zdolności i motywację do uważnego słuchania komunikatu.
IV. Uodpornienie postawy- uczynienie ludzi odpornymi na próby zmiany ich postaw poprzez:
• wstępne zaaplikowanie i małej dawki argumentów sprzecznych z ich stanowiskiem;
• wzmocnienie wartości;
• uprzedzenie ludzi, że będą poddawani perswazji.
V. Teoria reaktancji (przeciwstawiania się).
- zagrożenie wolności wyboru określonego zachowania powoduje wzbudzenie nieprzyjemnego stanu, a w efekcie przeciwstawienia się; redukcja tego stanu polega na zaangażowanie się w zagrożone zachowanie.
VI. Facylitacja społeczna.
- występuje, gdy człowiek, który wykonuje daną czynność jest świadomy obserwacji, wywołuje to skutek negatywny (gdy czynność jest po raz pierwszy wykonywana i gdy zadanie jest trudne) oraz pozytywny (gdy czynność jest rutynowa i gdy zadanie jest łatwe).
VII. Próżniactwo.
- uspokojenie wywołane przekonaniem, że przebywanie w grupie utrudnia ocenę indywidualnego działania; uspokojenia osłabia wykonanie zadań prostych, lecz ułatwia wykonanie zadań trudnych.
VIII. Ingracjacja(podlizywanie się).
- sposób zwiększania pozytywnych postaw wobec siebie partnerów interreakcji w celu uzyskania większej korzyści niż by się nam należało;
- trzy rodzaje technik:
o Konformizm(Zgadzam się z Panią)-by był skuteczny:
1. partnerzy powinni zajmować podobną pozycję społeczną;
2. zgadzanie nie może występować zbyt szybko;’
3. zgadzanie musi dotyczyć spraw na których zależy naszemu rozmówcy , przy sprawach mniej ważnych lepiej obstawać przy swoim zdaniu;
o Podnoszenie wartości partnera (Jaka Pani jest świetna!)- wtedy, gdy:
1. partnerzy są na różnych pozycjach społecznych;
2. pochlebstwa są rozłożone w czasie i dotyczą cech, na których tej osobie zależy, ale nie ma pewności czy je posiada;
3. pochlebstwa wypowiadane są w imieniu ogółu, a nie tylko od osoby, która schlebia.
o Autoprezentacja
1. pozytywna- mówienie o sobie dobrze, by osoba, która to słyszy myślała, że dobrze by było się ze mną spotykać;
2. negatywna- mówimy jacy to jesteśmy biedni oddziałując na ludzką pomoc oraz na jego samoocenę
IX. Kary i nagrody.
Najlepsze efekty daje połączenie kary i nagrody.
1.Kara wysoka i niska nagroda= efekt krótkotrwały.
2.Kara niska i wysoka nagroda= efekt długotrwały, skuteczniejsza.

X. Przewidywanie postawy.
- sprawdzić dostępność postawy
- zdiagnozować normę subiektywną (przy zachowaniu zamierzonym).