"Upadek Ikara" Marc Chagall - analiza i interpretacja

Marc Chagall jest jednym ze słynnych malarzy ΧΧ wieku. Żył w latach 1887- 1985. Urodził się w Witebsku na Białorusi, ale później kilkakrotnie zmieniał miejsce pobytu. Mieszkał między innymi w Petersburgu, Berlinie, Paryżu i Nowym Jorku. Naukę malarstwa rozpoczął w witebskiej szkole Jehuda Pena. W Petersburgu uczył się w Szkole Swensewa, gdzie skupiło się środowisko przedstawicieli awangardy. Chagall studia skończył jednak w Paryżu. W 1914 powrócił do Witebska do swojej narzeczonej Belli Rosenfeld. Dopiero po wojnie w 1922 roku mogli opuścić Rosję i przenieść się do Francji. Zarówno Bella, jak i ich córka Ida odgrywały dużą rolę w twórczości malarza. Żona Chagalla zmarła w 1944 roku. Rok później artysta poznał Virginię Haggard, która urodziła mu syna Davida. W 1952 roku Chagall poznał Walentynę Brodsky, poślubił ja i spędził z nią resztę życia. Wśród prac artysty znajduje się wiele portretów ukochanej Wawy. Malarz zmarł w Paryżu, gdzie mieszkał przez ostatnie lata swojego życia.
Dzieła stworzone przez Chagalla, kiedy mieszkał już z Wawa w Paryżu możemy zaliczyć do późnej twórczości malarza. Wtedy tak dużej roli nie odgrywały już dla niego tradycje żydowskie, ani kultura rosyjska. Nie manifestował też przynależności do kręgu malarzy awangardowych. Tworzył we własnym stylu. Często sięgał po wątki biblijne i mitologiczne.
Wyrazem inspiracji Chagalla mitologią jest obraz „Upadek Ikara”. Powstał on w roku 1975. namalowany został farbami olejnymi na płótnie o wymiarach 213 na 198 cm. Obecnie znajduje się on w Muse Nationale d’Art Moderne w Paryżu.
Artysta przedstawił swoją wizję mitu o Dedalu i Ikarze obrazem „Upadek Ikara”. Historia ta opowiada o tym jak Dedal i jego syn Ikar chcieli wydostać się z Krety, gdzie byli uwięzieni. Skonstruowali więc skrzydła z piór zlepionych woskiem. W czasie lotu Ikar, szczęśliwy, że wznosi się w powietrzu za bardzo zbliżył się do słońca. Wtedy wosk stopił się i młodzieniec spadł do morza.
Dzieło Marca Chagalla przedstawia właśnie moment, kiedy Ikar spada. Malarz przeniósł jednak zdarzenie w inne otoczenie. W centralnej części obrazu rzeczywiście możemy zobaczyć mężczyznę ze skrzydłami spadającego głową w dół. Po lewej stronie postaci znajduje się słońce. W powietrzu, blisko słońca leci ptak. Poniżej po obu stronach znajdują się wiejskie chaty charakterystyczne dla twórczości tego malarza. Widać zwierzęta hodowlane. Przed domami stoją mężczyźni i kobiety z dziećmi na rękach podziwiając niecodzienne wydarzenie. Niektórzy weszli na dach, żeby lepiej widzieć. Wznoszą ręce do góry. Pośrodku pomiędzy domami biegnie droga, która dalej zakręca w lewo. Całość namalowana jest jasnymi, pastelowymi barwami. Dzięki temu można odnieść wrażenie, że obraz przedstawia ciepły, jasny, słoneczny dzień. W micie słońce odgrywa przecież ważną rolę. To jego światło sprawiło, że stopił się wosk w skrzydłach Ikara. Droga, biegnąca pomiędzy domami także ma intensywny i żywy kolor, prawie czerwony. Domy i cała wieś są jednak w ciemniejszych kolorach, takich jak zieleń.
Spadający Ikar jest niecodziennym zjawiskiem. Takie wydarzenie mąci spokój mieszkańców wsi. Wszyscy wychodzą z domów, żeby zobaczyć co się dzieje i jak wygląda spadająca postać, kim jest. Wznoszą ręce do góry pokazując ją sobie. Ludzie są zdziwieni. Zazwyczaj ich życie jest monotonne, wykonują ciągle te same czynności, zajmują się gospodarstwem, dobrze znają siebie nawzajem. W takim właśnie miejscu nagle pojawiła się na niebie postać wyglądająca jak człowiek ze skrzydłami. Udało mu się wznieść w powietrze, ale nie udało tam długo utrzymać. Stało się tak głównie z jego własnej winy. Ikar jest bowiem w mitologii symbolem nierozwagi. Był tak bardzo zachwycony tym, że leci, że aż zapragnął jeszcze bardziej zbliżyć się do słońca. Uczynił to pomimo wcześniejszych przestróg i próśb ojca, aby tego nie robił. Ten młodzieniec kojarzy się nam z marzycielstwem oraz idealizmem, a tego brakuje w typowym wizerunku wsi. Dlatego istnieje taki kontrast pomiędzy skrzydlatą postacią na niebie, a wsią i jej mieszkańcami. Artysta pokazał to malując mityczną postać oraz niebo w jasnych barwach, a realny świat w ciemnych.
Na obrazie Chagalla Ikar jest najważniejszą postacią. Został umieszczony w centralnej części. Jego rysy są wyraźne. Jest znacznie większy od ludzi w dole. Nie pierwszy raz malarz umieścił w swoim dziele wizerunek człowieka w niezwykłym położeniu, to znaczy z głową w dół. Ikar góruję nad całą wsią. Jego lot był krótki i zakończył się tragicznie, ale mógł choć przez chwilę znaleźć się bliżej słońca. Dlatego może być przedmiotem podziwu dla zwyczajnych ludzi.