17 września 1939 r. Rząd polski przekracza granicę i udaje się na emigrację. Zostaje jednak internowany przez rząd Rumuński współpracujący z Niemcami.Państwo polskie przestało istnieć. Tymczasem w kraju PPS czyli Polska Partia Socjalistyczna, działająca w podziemiu jako Wolność, Równość, Niepodległość powołała do życia swoje zbrojna ramię, czyli Gwardię Ludową. Tymczasem Stronnictwo Narodowe powołało do życia Narodową Organizację Wojskową. W pażdzierniku 1939 r. Obie partie zjednoczyły się i powołały do życia Służbę Zwycięstwu Polsce, której dowódcą został gen.Tokarzewski. Była to organizacja polityczno-wojskowa, której celem było wyzwolenie Polski w granicach przed wojennych. W październiku gen.Tokarzewski wysłał meldunek o powstaniu SZP do naczelnego wodza. Meldunek ten dociera do gen.Sikorskiego, który otrzymuje nominacje na naczelnego wodza w listopadzie 1939 r. W Paryżu wiadomość ta zostaje źle przyjęta. Sikorski rozwiązuje SZP na jej miejsce powołuje Związek Walki Zbrojnej ściśle podporządkowany rządowi na emigracji.Powołuje Komitet Ministrów dla Spraw Kraju z gen.Sonkowskim na czele. Sonkowski w tajnej instrukcji powołuje tajną organizację zbrojną (ZWZ) i odrzuca koncepcję jednolitej organizacji polityczno-wojskowej. Zostaje dowódcą ZWZ i zakłada, że związek będzie organizował przede wszystkim walkę zbrojną z okupantem.
Zadania ZWZ:
1. Mały i duży sabotaż.
2. Uświadomienie narodu polskiego.
3. Szerzenie dywersji (przede wszystkim psychologicznej).
4. Niszczenie zapasów wroga.
5. Informacja i propaganda (nielegalne drukarnie)
6. Organizowanie tajnego nauczania.
Po zdobyciu Francji rząd polski udaje się na emigrację do Londynu.
Po rozpoczęciu wojny niemiecko-radzieckiej 22 czerwca 1941 r. Sikorski wobec totalnej klęski Rosjan widzi szansę dogadania się ze Stalinem na temat polskich sił zbrojnych w Związku Radzieckim by mogły one współdziałać z Armią Czerwoną w walce z Niemcami.Sikorski 30 lipca 1941 r.podpisuje układ z Majskim (premierem ZSSR)
Na mocy, którego unieważniony zostaje rozbiór z 1939 r. i przywrócone zostają stosunki dyplomatyczne z ZSSR. W Związku Radzieckim ma powstać Armia Polska pod dowóctwem gen.Władysława Andersa.Ma ona stanowić część polskich sił zbrojnych podległych naczelnemu wodzowi Polskich Sił Zbrojnych (Sikorskiemu). Operacyjnie ma podlegać naczelnemu wodzowi ZSSR. Mają być do niej wcielani wszyscy więźniowie obozów Radzieckich, których objęła amnestia Stalina. Pod koniec czerwca 1942 r. zaprzestano rekrutacji i zamknięto delegatury (urzędy rekrutujące). Sytuacja polaków znacznie się pogorszyła wobec czego Anders wyprowadził armię polską na wschód do Iranu. Tam miała pomagać Anglikom jako polskie siły zbrojne na zachodzie. Wraz z armią ZSSR opuszcza ludność cywilna.
Tymczasem w kraju ZWZ wchłania istniejące już organizacje zbrojne i 14 lutego 1942 r. przekształca się w Armię Krajową, czyli AK, która rozkazem naczelnego wodza ma scalić polskie siły podziemne. Zadaniem AK było połączenie różnych organizacji rządowych w jednolity system podziemnej armii. Dowódca AK został gen.Stefan Grot-Rowecki.
Zadania Armii Krajowej:
1. Utrzymywanie łączność z rządem emigracyjnym i rządami państw sprzymierzonych (radiostacje, kurierzy).
2. Tajne szkoły podchorążych.
3. Gromadzenie i zdobywanie broni.
4. Zwalczanie propagandy Hitlerowskiej i Komunistycznej.
5. Rozpowszechnianie walki cywilnej w całym kraju.
6. Tajne nauczanie.
Na początku 1943 r. zerwane zostają stosunki dyplomatyczne rządu Londyńskiego z ZSSR. Chodzi o sprawę obywatelstwa polskiej ludność ziem wschodnich i granicę wschodniej polski. W Moskwie tworzy się komunizujący Związek Patriotów Polskich z Wandą Waślewską na czele i otrzymuje on „błogosławieństwo” Stalina na tworzenie armi polskiej w ZSSR. 4 lipca 1943 r. ginie w katastrofie lotniczej Sikorski. Jego śmierć powoduje rozłam w rządzie polskim. Naczelnym wodzem zostaje gen. Sosnkowski , a premierem Stanisław Mikołajczyk. Ministrem spraw zagranicznych został Tadeusz Romer.
Gdy zabrakło Sikorskiego Polska zostaje pominięta na konferencjach pokojowych w Jaucie i Teheranie. Nie ma kto upomnieć się o granice polski i ludność uwiezioną w ZSSR. Wykorzystuje to Stalin kiedy to w Hełmie 22 lipca 1944 r. zostaje wydany przez proradziecki Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego program o przyszłym ustroju politycznym polski i jej zależność od ZSSR. Rząd z Chełma przejmuje władzę w Polsce i delegalizuje na ziemiach polskich rząd Landyński.
POLACY W WALCE Z OKUPANTEM
Od pierwszych dni wojny naród polski bierze czynny udział w walce z okupantem. Wystarczy tu wspomnieć kampanię wrześniową. Kiedy to wszyscy Polacy chwytają za broń. Można tu podać przykłady świadczące o bohaterstwie i determinacji w walce o obronę ojczyzny np. Obrona Westerplatte, obrona Warszawy i obrona Kępy Oksywskiej, obrona poczty Gdańskiej i obrona Helu. Kampania była klęską ponieważ obrona była nie zorganizowana. Jednak już od października zaczyna się tworzyć Armia Ludowa i oddzielnie Narodowa Organizacja Wojskowa, które łączą się w Służbę Zwycięstwu Polsce z gen.Tokarzewskim jako dowódcą. Niestety SZP nie zyskuje poparcia gen. Sikorskiego, który przekształca ją w Związek Walki Zbrojnej, którego dowódcą zostaje gen. Sonkowski. Następnie w lutym 1942 r. ZWZ zmienia się w Armię Krajową, której dowódcą zostaje gen. Stefan Grot-Rowecki. AK była zbrojnym ramieniem rządu Londyńskiego i była unikalną na skalę światową armią podziemną w okupowanym kraju. Jej zadaniem była dywersja sabotaż ale także szkolenie nowych kadr dla potrzeb armi, wojna psychologiczna przez wydawanie gazet podziemnych i ulotek. AK miała za zadanie pomóc w przejęciu władzy rządowi Londyńskiemu po odzyskaniu wolności. Dlatego też 1 sierpnia 1944 r. wybucha powstanie w Warszawie, którego zadaniem jest wyparcie Niemców ze stolicy. Klęska powstania uniemożliwia powrót do stolicy rządu Londyńskiego.
Armia Krajowa ma strukturę regularnej armii z dowódcą i oddziałami, które specjalizują się w określonych zadaniach. Były wśród nich oddziały specjalizujące się w łączności radiowej z sojusznikami Zachodnimi. Odziały dywersyjne i odpowiedzialne za szkolenie oraz wojnę psychologiczną.
Szare Szeregi -podziemna organizacja harcerska współdziałająca z AK. Specjalizowała się w małym sabotażu. A więc w naklejaniu wrogich Niemcom plakatów, rozrzucaniu ulotek, ściąganiu hitlerowskich flag, pisaniu haseł na murach, wybijaniu szyb w niemieckich lokalach i wrzucaniu gazów łzawiących do kin i teatrów niemieckich oraz wiele innych rzeczy powodujących, że Niemcy i volkscholeutchse’ (folksdojcze) czuli się zagrożeni.
Jednocześnie na zachodzie powstały polskie siły zbrojne z armii Andersa tworzonej za zgodą Stalina w ZSSR, potem wyprowadzonej do Iraku i Afryki Północnej. Armia ta wsławiła się obroną Tobruku, zdobyciem Monte Casino i cały czas brała czynny udział pomagając Aliantom Zachodnim w walce z Niemcami.
Należy także wspomnieć, że jeszcze w 1940 r. Polacy brali udział w obronie Narwiku w Norwegi, a Polscy lotnicy w tym samym roku brali udział w bitwie o Anglię, sławny dywizjon 303. Do ciekawostek zaliczyć także należy fakt, że polscy inżynierowie jeszcze przed wojną złamali supertajny szyfr niemiecki, w którym były przekazywane rozkazy wojenne (Enigma).
Ludność cywilna także brała udział w walce z Niemcami. Przede wszystkim był to bierny opór przeciwko wszelkim niemieckim zarządzeniom. Organizowanie pomocy dla więźniów w postaci paczek, przechowywanie i pomaganie ludność żydowskiej, przekazywanie informacji wojskowym o transportach niemieckich (ile wagonów, co było w nich było przewożone, jaka była obstawa, gdzie jechały), pomoc uciekinierom z więzień, organizowanie fałszywych dokumentów, przeprowadzanie kurierów AK i uciekinierów przez granicę stref okupacyjnych (Generalne Gubernatorstwo, Kraj Warty). Ukrywanie radjostacji, słuchanie BBC (bibisi) i Głosu Ameryki, przekazywanie grypsów z więzień do rodzin uwięzionych, czytanie prasy podziemnej, jej kolaportaż i przekazywanie ustne wiadomość z frontów. Formą oporu było także zorganizowanie podziemnego chandlu, czyli sprzedaży poza kartkowej żywności. Ludność cywilna i zrzeszona w jakichś organizacjach stawiała również opór poprzez różnego rodzaju powstania, np. Powstanie Warszawskie i powstanie w Getcie Warszawskim.
Polacy byli upartym i odważnym narodem. Najbardziej cenili sobie honor i niepodległość. Nie chcieli zgodzić się na okrutne i bezlitosne rządy hitlerowskie. Nie dbali o swoje życie i zdrowie oraz nie zniechęcały ich myśli o okrutnych torturach podczas przesłuchań w więzieniach. Pomagali potrzebującym i przeciwstawiali się wrogowi. Byli zjednoczeni i solidni. Walczyli o tę samą sprawę i byli posłuszni dowódcy mimo to wykorzystywali swoja pomysłowość i spryt. Zawsze sobie pomagali w potrzebie. Przykładem tych cech może być Akcja pod Arsenałem. Kiedy to młodzi ludzie podjęli bardzo ryzykowną próbę odbicia swojego kolegi „Rudego” przewożonego na Pawiak oraz 20 innych więźniów przewożonych razem z nim. W tej akcji zginęli „Alek” oraz paru innych jego kolegów z tego jeden został aresztowany i poddany torturom. Mimo to nic nie powiedział. Po tej akcji niektórzy z jej uczestników zostali odznaczeni Krzyżem Walecznym (najczęściej pośmiertnie).
1. Formy walki z okupantem:
- organizacja regularnej podziemnej armii (AK)
- opór ludność cywilnej
- polskie siły zbrojne na zachodzie
2. Armia Krajowa jako regularna armia podziemna walczy z okupantem zbrojnie, organizując dywersje, ale także prowadząc wojny psychologiczne.
3. Armia Krajowa i polskie państwo podziemne były w II wojnie światowej unikatem na skalę światową.
4. Polskie siły zbrojne na zachodzie współdziałały z armiami państw sprzymierzonych w regularnych bitwach (Tobruk, Monte Casino, Narwik, Bitwa o Anglię).
5. Ludność cywilna nękała wroga różnymi codziennymi niedogodnościami, nie podporządkowując się niemieckim zarządzeniom.
6. 14 lipca 1943 r. w katastrofie lotniczej w Giglartarze ginie gen.Sikorski co zaprzepaszcza nadzieje polaków na odbudowę suwerennego państwa. Polska zostaje pominięta na konferencjach pokojowych w Jałcie i Poczdamie.
7. 1 sierpnia 1944 r.-początek powstania Warszawskiego.