Na przełomie VIII i IX wieku ideę zjednoczenia Europy próbowali zrealizować Frankowie za panowania dynastii Karolingów. Szczyt potęgi ich państwo osiągnęło pod rządami Karola Wielkiego (768-814). Objął on swoją władzą obszar obecnej Francji, wschodnią część Hisz-panii, zachodnią część obecnych Niemiec i północnych Włoch. Na wschodzie granica jego państwa przebiegała na Łabie i Soławie. Niedługo po jego śmierci monarchia rozpadła się na trzy części. Celem politycznym Karola Wielkiego było wskrzeszenie cesarstwa zachodnio-rzymskiego. Karol pragnął przede wszystkim stworzyć państwo Boże. Zdawał sobie również sprawę z tego, że religia chrześcijańska stanowi spoiwo dla nierównych części wielkiego kró-lestwa, które utrzymywała w jedności jego sztuka rządzenia, uparta wola
i autorytet, działające jedynie dopóty, dopóki żył. Karol musiał promieniować niezwykłym autorytetem, ustanawiając mierniki nie tylko dla współczesnych mu ludzi; nawet późniejsze wieki nie znają większej monarszej osobowości.
Niespełna 200 lat po jego śmierci do idei zjednoczonej Europy powrócił cesarz niemiecki Otton III. Jego celem była jedność polityczna Europy Łacińskiej. Marzył on o wskrzeszeniu cesarstwa rzymskiego jako imperium uniwersalnego, obejmującego również Bizancjum. Za-miast Cesarstwa rzymskiego traktowanego jako formę dominacji Niemiec nad światem chrze-ścijańskim, który to cel przyświecał jego poprzednikom Ottonowi I i II, wyobrażał sobie ce-sarstwo jako rodzaj dobrowolnej federacji równorzędnych ludów i krajów chrześcijańskich. Jego ośrodek znajdowałby się oczywiście we Włoszech, a wchodzące w skład Cesarstwa kra-je, takie jak, Niemcy, Włochy, Galia i Słowiańszczyzna, posiadałyby równe prawa. Najwyż-sza władza świecka należałaby do cesarza, którego pomocnikiem w dziedzinie duchowej był-by papież. Przystępując do realizacji tego planu cesarz najpierw obsadził Stolicę Apostolską - Rzym ludźmi sobie oddanymi. Aby zbliżyć się ze wschodem wprowadzono na dwór cesarski wschodni ceremoniał. Stolica cesarstwa została przeniesiona do Rzymu. Powstało wiele urzę-dów, które nawiązywały w swojej działalności, ewentualnie w nazwie do urzędów starożyt-nego imperium. Do Konstantynopola Otton III wysłał poselstwo z prośbą o rękę jednej z có-rek cesarskich. Ponieważ na wschodzie nie było męskiego potomka, a zatem nie było następ-cy tronu, małżeństwo z cesarzówną dawało szansę scalenia całego imperium.
Wizja Ottona, to była wizja, która dotyczyła cesarstwa stworzonego na drodze pokoju. Miało być to państwo chrześcijańskie, a cesarz miał być jedynie zwierzchnikiem równorzędnych władców. Jednak przedwczesna śmierć Ottona w 1002 roku pogrzebała jego plany.
Do idei skupienia obszaru europy pod jedną władzą powrócili po pewnym czasie papierze. Pod koniec XI wieku rozpoczęła się walka papiestwa z cesarstwem o prymat na świecie chrześcijaństwa łacińskiego, która trwała do początków XIII wieku. Gorącym zwolennikiem teorii o zwierzchność papieży był Grzegorz VII. Sformułował on notatkę, zwaną uniwersali-zmem papieskim, mówiącą, że „tylko papież dysponuje insygniami cesarskimi", że „wszyscy władcy winni całować jego stopy", że „papieżowi wolno detronizować cesarzy", że „posta-nowienia jego nie mogą być przez nikogo zmieniane, natomiast jemu przysługuje to upraw-nienie w odniesieniu do innych", że „papież nie może być przez nikogo sądzony", że wreszcie „wolno mu zwalniać poddanych z przysięgi wierności złożonej niegodnemu władcy".