Początki państwa polskiego - rządy Mieszka I

MIESZKO I 960 – 992(książę)

Dochodzi do zjednoczenia plemion zamieszkujących obszar naszego kraju: Pomorzan (Pomorze Gdańskie i Zachodnie), Polan (Wielkopolska), Mazowszan (Mazowsze), Kujawian (Kujawy). Na ich czele w 960 stanął Mieszko I. Przodkami Mieszka byli Siemowit, Lestek i Siemomysł (nie wiemy, które plemiona zjednoczyli oni, a które Mieszko – wymienione wyżej tereny to tereny należące do Polski w momencie chrztu).

Mieszko prowadził agresywną politykę, co przyczyniło się do szybkiego rozrostu terytorialnego państwa polskiego, ale także przysporzyło mu wielu wrogów.

Dość częste były ataki ze strony zachodniosłowiańskich plemion, które utworzyły tzw. Związek Wielecki, gdzie główną rolę odgrywały 4 plemiona (co nie pozwoliło stworzyć silnej jednolitej wewnętrznej organizacji): Chyżan, Dołężan, Czerezpieran, Redarów. Zajmowali oni ziemie nad rz. Hawelą i Pianą po wybrzeże Morza Bałtyckiego.

W 963 Wieleci (=Lutycy, Lucicy, Wilcy), pod dowództwem Wiechmana najechali i złupili Polskę.

Inne zagrożenie dla jeszcze pogańskiej Polski stanowiły Niemcy, które pod pretekstem nawracania niewiernych napadały, podbijały, grabiły kolejne tereny plemiennych państw słowiańskich.
Aby podobny los nie spotkał kraju Mieszka I, decyduje się on w 966 roku, na przyjęcie chrztu (od Czech, kraju od ok. 874 prawdziwie chrześcijańskiego), niosącego z sobą wiele korzyści:

POLITYCZNNE
- zespolenie państwa w całość-utworzenie aparatu kościelnego związ. z władzą centralną w Polsce- zaliczenie państwa do grona państw chrześcijańskich, przez co władca polski traktowany był na równi z innymi władcami chrześcijańskimi- ochrona przed najazdami niemieckimi pod pretekstem chrystianizacji- pomoc ze strony papiestwa (,któremu to Polska została powierzona w opiekę w 992 w dokumencie Dagome Iudex)

SPOŁECZNO-KULTUROWE
-rozwój kultury -pojawienie się w Polsce łaciny (jęz. międzynarodowego)-rozwój umiejętności czytania i pisania-nowe prawo (oparte na dekalogu), kształtujące nowe stosunki społeczne i zasady moralne-przybycie do kraju zakonów (m.in. cystersi, benedyktyni i dominikanie)które podniosły poziom kultury rolnej i stały się ośrodkami oświaty i rzemiosła

Dużą rolę w przyjęciu chrztu odegrała księżniczka czeska, córka ks. Bolesława I Okrutnego – Dobrawa (matka Bolesława Chrobrego), od 965 żona Mieszka I. Małżeństwo to utwierdziło sojusz polsko – czeski.

W 967 Wieleci zaatakowali Polskę chcąc powtórzyć sukces sprzed 4 lat. Jednak Polacy wspierani przez Czechów, którzy przed chrztem Polski wspierali Wieletów, pokonali Wiechmana. (Czesi sprzymierzyli się z Mieszkiem I z obawy przed Niemcami. Mieszko wówczas był sojusznikiem ces. Ottona I). W późniejszym okresie, po walkach wewnętrznych 1057-60, Związek Wielecki straci na znaczeniu i ulegnie całkowitej germanizacji.

W (prawdopodobnie) 968 przybywa do Polski Jordan z Lotaryngii. Zostaje on pierwszym biskupem (misyjnym) Polski i zakłada pierwsze w tym państwie biskupstwo w Poznaniu. Władza biskupia Jordana, obejmowała cały kraj Mieszka I, ale jej charakter jest kwestią sporną: czy był biskupem misyjnym bez stałej siedziby, czy też posiadał katedrę w Poznaniu.

Zwycięstwo w 967 pozwoliło władcy polskiemu, na opanowanie Pomorza Zachodniego, co spotkało się z ostrą reakcją margrabiego saskiej Marchii Łużyckiej (wschodnie Niemcy) Hodona. Napadł on na Polskę w 972. Słynna bitwa pod Cedynią została stoczona w obronie przynależności Pomorza Zachodniego do Polski. Było to pierwsze starcie wojsk polskich i niemieckich, zakończone pełnym zwycięstwem Mieszka I (do zwycięstwa mocno przyczynił się brat Mieszka I Czcibór – dowódca oddziału polskiej konnicy).

Konflikt między Hodonem a Mieszkiem jednak nie ustał, a złagodzony został dopiero przez samego cesarza Ottona I. Zwołał on w 973 zjazd w niemieckiej miejscowości Kwedlinburg, na który zobowiązani byli przybyć zarówno poddany (Hodon), jak i trybutariusz (Mieszko I). Rozstrzygnięcia tegoż zjazdu były korzystne dla księcia polskiego. Cesarz uznał jego zwycięstwo nad Hodonem, którego zganił za napad na ziemie polskie. Jednakże Mieszko I zobowiązany został do oddania cesarzowi (w charakterze zakładnika) swego syna Bolesława. W tym samym roku Otton I dokonał żywota a tron niemiecki (973) i tytuł cesarski (967) objął nieprzychylny Polsce Otton II (zw. Rudym).

W roku 977 zmarła żona Mieszka I, co bezpośrednio przyczyniło się do zerwania (i tak oziębłego) przymierza z Czechami.

Owocem chłodnych stosunków polsko-niemieckich w roku 979, był nieudany najazd Ottona II na Polskę. Skuteczna obrona pasa granicznego przez drużynę Mieszka I pozwoliła na odparcie ataku wrogich wojsk i zawarcie układu z Niemcami, przypieczętowanego małżeństwem księcia polskiego z Odą, najstarszą córką Teodoryka, margrabiego Marchii Północnej.

W celu zjednania sobie Niemiec, Mieszko I wspomaga młodego króla Ottona III (wybranego w 983 - po śmierci Ottona II) w wyprawie (w 985) przeciwko Słowianom połabskim (=Wieleci), w celu stłumienia ich powstania (wybuchło w 983) przeciwko zwierzchnim Niemcom. Rok później (986) dochodzi do kolejnej ekspedycji polsko-niemieckiej na ziemie Wieletów. Podczas tejże wyprawy Mieszko I ofiarował liczne dary Ottonowi III (m. in. wielbłąda), przez co zaskarbił sobie jeszcze większą przychylność przyszłego cesarza (od 996).

Sukces z 979 (oraz dobre kontakty z Niemcami) pozwolił na dalszy rozwój i rozbudowę państwa polskiego. W 990 Mieszko opanowuje Śląsk (najprawdopodobniej także część Małopolski bez Krakowa), co wywołało konflikt z Czechami, których wsparli Wieleci. Do spotkania wojsk doszło nad Odrą. Wzmocniony i silnie obsadzony oddziałami polskimi jej brzeg uniemożliwił dalszy marsz najeźdźcom. Spustoszywszy okolice Niemczy, Czesi wycofali się wraz ze swymi sojusznikami. Warto również wspomnieć, że w okresie wojen polsko-czeskich Mieszko I wydał swego syna, Bolesława za Emnildę, córkę księcia słowiańskiego Dobromira. Dobromir najprawdopodobniej rządził częścią Małopolski wraz z Krakowem, podporządkowanym władcom Czech. Bolesław żeniąc się z jego córką stawał się prawowitym dziedzicem tych ziem i następcą Dobromira.

W ten sposób państwo polskie powiększyło swe tereny. Obejmowały one wówczas: Wielkopolskę, Mazowsze, Śląsk, Pomorze i część Małopolski (ziemie Lędzian ale bez ziemi Wiślan i Krakowa, które po śmierci Mieszka I syn Bolesław przyłączy do swego państwa),na wschodzie jednak książę ruski Włodzimierz I Wielki zajął w 981 Grody Czerwieńskie. Taki zasięg terytorialny znajduje potwierdzenie w dokumencie zwanym Dagome Iudex, w którym to Mieszko I oddaje pod opiekę papiestwu swe państwo. Był to zapewne manewr mający na celu zagwarantowanie ochrony przed państwem niemieckim i roszczeniami magdeburskiego arcybiskupstwa do rozciągnięcia swego zwierzchnictwa na tereny Polski w tym biskupstwa misyjnego w Poznaniu.

W tym też roku 25 V 992 (po wcześniej wspomnianych wojnach polsko – czeskich) Mieszko I umiera, a władzę obejmuje jego syn Bolesław (zwany później Chrobrym).