I Wojna Światowa

1. Państwa walczące w wojnie.

W latach 1912- 1914 nastąpił wzrost napięcia między dwoma blokami wojskowymi w Europie (państwa centralne: Niemcy, Austro-Węgry) oraz (Ententę Francja, Anglia, Rosja).
· Trójprzymierze. W konflikcie bałkańskim Niemcy opowiedziały się po stronie Austro-Wegier co zbliżyło te państwa do siebie następstwem tego było podpisanie w 1879r przymierza przez cesarzy Niemiec i Austro-Węgier. Oba państwa zobowiązały się w nim do wzajemnej pomocy wojskowej na wypadek zagrożenia. W 1882 do przymierza przystąpiły Włochy. Powstał wtedy system sojuszy określany Trójprzymierzem. Był to blok państw o charakterze militarnym, skierowanym przeciw Francji. Państwa te zostały nazwane państwami centralnymi.
· Francję i Rosję łączyło zagrożenie ze strony państw centralnych. Pierwszym symptomem zbliżenia było udzielenie pożyczki dla Rosji na rozwój przemysłu. Po rokowaniach trwających rok Francja i Rosja podpisały w 1892r w Petersburgu porozumienie, stanowiące przeciwwagę Trójprzymierza. Wspólne zagrożenia Francji i Wielkiej Brytanii ze strony Niemiec zbliżało oba państwa na tyle, że po serii kurtuazyjnych wizyt w 1903r. rozpoczęły się rozmowy brytyjsko-francuskie. W 1904 podpisano układ likwidujący kwestie sporne występujące we wzajemnych stosunkach. By koalicja utworzona jako przeciwwaga Trójprzymierza mogła być skuteczna, konieczne było włączenie do niej Rosji. W ten sposób państwa centralne byłyby zagrożone od wschodu i w razie wojny zmuszone do walki na dwa fronty.

2. Przyczyny wybuchu.

28. VI 1914r austryjacki następca tronu Franciszek Ferdynand został zamordowany w Sarajewie przez serbskiego nacjonalistę. Austro-węgry postanowiły wykorzystać tę okazję do upokorzenia i załamania dla siebie Serbii. W 1905-1906 trwał konflikt między Niemcami a państwami entene. Niemcy postanowiły wykorzystać sytuację w Maroku która należała do wpływów Francji. Cesarz Wilhelm II podczas podróży wylądował w Tangerze gdzie obiecał Marokańczykom niepodległość w zamian uzyskać bazę niemiecką zaopatrzeniową. Niemcy zwołali Konferencję Światową spodziewając się konfliktu dotychczasowych sojuszników. Jednak poparli oni Francję co zacieśniło współpracę państw trójprzymierza.
Po tych wydarzeniach Austria wystosowała ostre ultimatum wobec Serbii. Mimo przyjęcia prze Serbie wszystkich warunków ultimatum, Austro-Węgry mając poparcie Niemiec 28 lipca 1914 wypowiedziały wojnę Serbii. Dalej wydarzenia nabrały tempa Serbie poparła Rosja ogłaszając mobilizację, a 31 lipca Niemcy wystosowały ultimatum do rządu rosyjskiego domagając się przerwania mobilizacji. Otrzyma wszy odpowiedz odmowną 1 sierpnia wypowiedziały wojnę Rosji, a 3 sierpnia Francji. Następnego dnia do wojny przystąpiła Wielka Brytania. Latem 1914 rozpoczęła się wojna, która miała trwać 4 lata. A każdy jej dzień pochłonął 5 tys. ofiar.

3. Etapy wojny

Niemiecki plan wojny (plan Schieffena) przewidywał pokonanie Francji w ciągu 6 tygodni następnie skierowanie wojsk na Rosję. Plan się nie powiódł ponieważ opór wojsk francuskich, brytyjskich i belgijskich okazał się silniejszy. W 1914r wojska Niemieckie poniosły klęskę w bitwie pod rzeką Marną. Zima w 1914 i 1915 stabilizował się front na linii rzeki Aisne i rozpoczęła się wojna pozycyjna. Na froncie wschodnim Rosja po sukcesach w 1914 ponosiła znaczne klęski. W 1915 wojska Niemieckie i Austryjackie przerwały front nad Gorlicami. Rosja wycofała się z Wschodniej Galicji, Królestwa Polskiego i Litwy. Wojska państw centralnych zaczęły odczuwać brak rezerw. W przemyśle brakowało surowców i osób do pracy brakowało żywności. Państwa Ententy otrzymały surowce i żywność drogą morską. Porty niemieckie były zablokowane przez brytyjską marynarkę przez to Niemcy zaczęły nieograniczoną wojnę podwodną. Niszczyły wszystkie statki handlowe. Niemcy zatapiali również amerykańskie łodzie m.in. statek Transatlantyk Lusitania (7 maja 1915r) Niemcy próbowały wciągnąć do wojny Meksyk a to stanowiło zagrożenie dla USA. Przyczyną tego było wypowiedzenie wojny przez USA. W 1916 Niemcy zaatakowały twierdzę Verdun. Front jednak nie został przerwany, latem doszło do kolejnej bitwy nad Samną którą rozpoczęli Anglicy. Mimo zastosowania ciężkiego sprzętu linia frontu nie została przerwana. W dniach 31 maja i 1 czerwca doszło do największej bitwy morskiej bitwy jutlandzkiej między głównymi siłami floty angielskiej i niemieckiej, była to największa bitwa I wojny światowej i jedną z największych bitew w historii. Po obu stronach uczestniczyło w niej 250 okrętów obsadzonych przez 105 tys. oficerów i marynarzy. Niemcy proklamowały nieograniczoną wojnę podwodną. W jej rezultacie tylko od kwietnia do lipca 1917r U-booty zatopiły łącznie statki alianckie i neutralne o tonażu 2 mln. BRT. Ofiarami ataków niemieckich okrętów podwodnych padały również neutralne statki amerykańskie. 6 kwietnia 1917r USA wypowiedziało wojnę Niemca. Alianci zyskali potężnego sojusznika, dysponującego ogromnym przemysłem, zasobami surowcowymi i świeżymi rezerwami ludzkimi.


4. Koniec wojny
Nasilenie się nastrojów rewolucyjnych w Europie Środkowej, abdykacja cesarza niemieckiego Wilhelma II oraz dążenia narodowo wyzwoleńcze południowych Słowian ułatwiły rozpoczęcie rozmów w sprawie rozejmu. Ostatecznie 11 listopada 1918r podpisano rozejm w Compiegne niedaleko Paryża. Decyzja o rozejmie była wymuszona głównie klęską Niemiec. W dniu podpisania rozejmu z Niemcami proklamowano utworzenie Zjednoczonego Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców. Na gruzach Austro-Węgier, powstała Republika Austrii, Republika Węgierska i Czechosłowacja. 3 marca 1918 w Brześciu nad Bugiem został podpisany pokuj miedzy państwami centralnymi a Rosją. Po wojnie narody Europy próbowały stworzyć własną państwowość. W 1918 niepodległość ogłosiła Litwa a w marcu Białoruś. Odrodziło się państwo Polskie. Władzę nad państwem polskim otrzymał Józef Piłsudski. W 1918 powołano Polską komisję Likwidacyjną w Krakowie i podjęła ona tworzenie polskiej administracji w Galicji.

5. Zastosowanie nowoczesnych metod walki i nowych broni w czasie I wojny światowej.

I Wojna Światowa różniła się od dotychczasowych konfliktów zbrojnych. Areną akcji zbrojnych stały się zarówno ziemia, jak przestrzeń powietrzna i morza.
Kolej żelazna umożliwiła szybką koncentrację całych armii. Wzrosło znaczenie piechoty wyposażonej w karabiny z których w ciągu minuty można było wystrzelić 10-12 pocisków. Piechotę wspierały karabiny maszynowe (600 pocisków na minutę), oraz działa polowe różnego kalibru, a później czołgi skonstruowane przez Anglików. Do walki wprowadzono granaty ręczne i miotacze płomieni. W 1915r Niemcy użyli gazów trujących co kazało zastosować maski gazo odporne i specjalnych ubrań. Wielką rolę podczas wojny odegrały samoloty na początku rozpoznawcze w późniejszym czasie myśliwce oraz bombowce. Armia niemiecka posiadała również sterowce tzw. Zeppeliny (wielkie balony z napędem silnikowym). Bardzo skuteczną bronią były Niemieckie statki podwodne U-botty wyposażone w torpedy z własnym silnikiem.