Genetyka

Genetyka- nauka zajmująca się badaniem dziedziczenia cech. Gen- najmniejsza jednostka dziedziczności. Odcinek DNA każdy gen odpowiada za syntezę jednego białka. Chromosomy- elementy na których znajdują się geny. Składają się z dwóch chromatyd. Zbudowane są z DNA i białek. Chromatyna- substancja budująca chromosomy, zbudowana z białek i DNA. Chromatydy- jednostki budujące chromosom. Chromosomy homologiczne- dwa chromosomy w każdej parze, identyczne. Locus- miejsce danego genu. Allele- rożne wersje danego genu. Allel dominujący- ujawnia się w pierwszym pokoleniu mieszańców. Allel recesywny- nie ujawnia się w pierwszym pokoleniu mieszańców ale w następnym może. Homozygota- powstaje w wyniku połączenia gamet o takim samym genotypie. Heterozygota- powstaje w wyniku połączenia się gamet o różnym genotypie. Genotyp- wszystkie geny danego organizmu. Fenotyp- wszystkie cechy organizmu i uwarunkowane przez geny i środowisko. Kodominacja- występowanie dwóch dominujących genów. Cecha letalna- powoduje śmierć organizmu. DNA- kwas dezoksyrybonukleinowy = dwa łańcuchy nukleotydów. RNA- kwas rybonukleinowy= pojedynczy łańcuch nukleotydów. Replikacja DNA- podwojenie ilości DNA, występuje przed podziałami komórkowymi. Odbywa się po to żeby nie zabrakło chromosomów. Transkrypcja- przepisywanie. Translacja- tłumaczenie informacji genetycznej z języka nukleotydów na język aminokwasów. Kodony- trojki nukleotydów na mRNA. Polipeptyd- łańcuch białka złożony z wielu cząsteczek aminokwasów. Zmienność- zróżnicowanie cech osobników w obrębie jednego gatunku. Może być uwarunkowane czynnikami genetycznymi i środowiskowymi. Mutacja- nagła, sokowa i dziedziczna zmiana w materiale genetycznym. Mutagen- czynnik środowiskowy wywołujący mutacje. Kod genetyczny- zapis informacji o kolejności aminokwasów w łańcuchu białkowym. Mejoza- podział komórki prowadzący do redukcji liczby chromosomów. Hemofilia- choroba sprzężona z płcią. Inżynieria genetyczna- zajmuje się wywoływaniem w sposób sztuczny zmian struktury DNA w obrębie jądra komórkowego w celu modyfikacji organizmu lub populacji. Modyfikacje te maja na celu tworzenie nowych produktów z korzyścią dla nauki, rolnictwa medycyny i przemysłu. Wciąż odkrywane są nowe zastosowania inżynierii genetycznej. I Prawo Mendla- w czasie tworzenia się gamet do każdej z nich przechodzi po jednym z pary alleli. II Prawo Mendla- cechy dziedziczą się niezależnie od siebie i mogą tworzyć dowolne kombinacje. Nukleotyd- składa się z cukru(D) deoksyrybozy, reszty kwasu fosforowego(P) i jednej z 4 zasad: adenina(A), tymina(T), cytozyna(C), guanina(G).
Na czym polega replikacja DNA?
1) Dwie nici podwójnej helisy w pewnym miejscu rozpłatają się. Powoduje to rozerwanie par zasad komplementarnych. 2) W pobliżu miejsca rozplecenia zawsze znajduje się dostateczna ilość wolnych nukleotydów. Do każdej z zasad w rozplecionych niciach dołącza zasada komplementarna, stanowiąca część wolnego nukleotydu- jednostki budulcowej DNA 3) Miedzy nowo dołączonymi nukleotydami powstają trwale połączenia – w ten sposób tworzy się nowa nic DNA.
Różnica miedzy mitoza a mejoza:
W mitozie występuje 1 podział natomiast w mejozie 2. W mitozie liczba chromosomów przed i po podziale jest taka sama, a w mejozie przed podziałem jest ich 2 razy więcej. W mitozie zachodzi cytokineza, a w mejozie nie. W mitozie proces zachodzi w komórkach somatycznych, a w mejozie w komórkach rozrodczych i zarodkach. W mitozie pro faza trwa krotko, a w mejozie długo i występuje w 5 stadiach. Celem mitozy jest przekazanie zmienność informacji genetycznej. W mitozie w teofazie bieguny osiągają chromatydy, a w mejozie bieguny osiągają chromosomy homologiczne.