„Utopia’ W. Szymborskiej – miejsce na pewno idealne?

„Idealny wzorzec świata od wieków przyciągał ludzi światłych jak i tych uboższych w wiedzę. W swych wywodach przedstawiali oni perfekcyjne ustroje polityczne i zachowania społeczeństwa. Nie brali jednak pod uwagę szans na ich wdrożenie w życie, przez co były one odrealnione, były utopią. Od tej tematyki nie stronili również polscy twórcy. Autorką, która szczególnie zapisała się nam w pamięci jest Wisława Szymborska.
Urodziła się ona 2 lipca 1923 roku, w Bninie koło Poznania. Jest słynną polską poetką, eseistką, krytykiem literackim, a także tłumaczką literatury francuskiej. W pamięci rodaków zapisała się jako laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1996. W swym wierszu pt.: „Utopia” pochodzącym ze zbioru „Wielka liczba”, Wisława Szymborska prezentuje idealne miejsce na ziemi, ale czy na pewno?
Filozofowie od wieków poszukiwali prawdy na temat istoty życia. W wierszu Wisławy Szymborskiej „Utopia”, ukazana jest wyspa, na której można odnaleźć sens istnienia. Na każdym kroku uzyskujemy odpowiedź na nurtujące nas pytania, które w dodatku podparte są niezliczonymi dowodami. Prawda jest tam niepodważalna, nie istnieją wątpliwości. Jest jedna, jedyna droga zmierzająca do celu. Na pytania dręczące nas w czasie życia, uzyskamy odpowiedź, na jednym z krzaków, który rozwiewa wszelkie domysły. Zagadkę Karola Darwina na temat pochodzenia człowieka rozwikłałoby „drzewo Słusznego Domysłu”. Czego by nie powiedzieć o ludzkim istnieniu, byłoby tam prawdą, gdyż udawszy się w odpowiednie miejsce na wyspie, zawsze odnajdziemy sens tego co robimy. Czy nie doprowadziłoby to do popadnięcia w pychę? Skoro ludzie nigdy nie znaleźli się w trudnej sytuacji, nie potrzebowaliby wówczas przyjaciół, to mogłoby się odbić zawyżoną opinią o sobie. Mogłoby? Na pewno tak by się stało!
Starożytne szkoły filozofów dążyły go zgłębienia sensu istnienia. Jedna z nich zakładała, iż człowiek pozna samego siebie, poprzez odczuwanie przyjemności. Inna trudniła się w umiejętnym zadawaniu pytań, gdyż sądziła, iż prawda jest niedostępna dla człowieka. Gdyby istniała wyspa zwana „Utopią” ten zawód nigdy nie miałby miejsca.
Chrześcijański Bóg dał człowiekowi wolną wolę. Może on wybrać dowolnie wybraną przez siebie drogę. Przeżywane podczas życia porażki są ceną jaką on za to płaci. Nie jest to chyba wygórowana cena, w zamian za gamę możliwości jakie oferuje. Wyspa prezentowana w wierszu Wisławy Szymborskiej odrzuca to!
Czy tego właśnie chcemy? Czy pragniemy mieć wszystko podane jak na talerzu? Czy zapomnieliśmy już jaką satysfakcję daje samodzielne dotarcie do celu? Na szczęście ostatnie wersy wiersza rozwiewają te wątpliwości. Wyspa okazuje się być bezludną. Widniejące na plaży odciski stóp prowadzą w kierunku morza, nie widnieją gdzie indziej. Dlaczego ma miejsce taka sytuacja? Ludzie okazali się szanować dar dany przez Boga, dar wyboru. Wciąż szanują satysfakcję towarzyszącą rozwikłaniu tajemnicy, dotarciu do celu. Cieszą się z swej indywidualności. Jeżeli istniałaby tylko jedna droga dotarcia do celu, owa niepowtarzalność zostałaby zabita. Istotą ludzkiego szczęścia jest posiadanie marzeń, dążenie do nich. Skoro moglibyśmy urzeczywistnić każde wypowiedziane słowo, to wkrótce nasze cele, które w realnym świecie bywają mrzonkami, zostałyby spełnione. Czy tego pragniemy? Nie, i dlatego właśnie owa wyspa jest niezamieszkała.
Pod względem konstrukcji wiersz jest zbudowany bardzo ciekawie. Nie zauważamy tutaj typowego rozłożenia wersów, jak to miło miejsce np. w romantyzmie. Liczne opisy lokacji, przybliżają czytelnikowi wygląd wyspy. Autorka bardzo ciekawie tworzy klimat, wprawdzie nie występują tutaj pytania retoryczne, które są niejako wyznacznikiem dobrej poezji, lecz w tym przypadku, nie ma to najmniejszego znaczenia. Wyraźnie wyeksponowany punkt kulminacyjny rozwiewa domysły, które pojawiły się w głowie odbiorcy podczas czytania reszty wiersza.
Wiersz Wisławy Szymborskiej nie jest utworem nie wymagającym zaangażowania od odbiorcy. Zmusza do myślenia, do postawienia sobie pewnych pytań. W jakim celu został on stworzony? Z pewnością poetka chciała pokazać jak cenny jest dar wolnej woli, nawet kiedy czasem płacimy za niego wysoką cenę, gdyż jak sama mawiała: „Człowiek, który nie poczuł smaku swoich łez - nie jest prawdziwym człowiekiem.”. Jednak w życiu każdego, przychodzi moment, kiedy chce się udać w miejsce zwane „Utopią” i uzyskać odpowiedź na pytanie:
„I co dalej?”.