Przedstaw kryzys i upadek ideałów średniowiecznych

Mówiąc o ludziach średniowiecza najczęściej wspomina się trzy główne istniejące wtedy ideały, takie, jak dobry władca, rycerz oraz asceta. Są one opisywane w literaturze z tej epoki, uważamy je za główne, a nieraz nawet jedyne, wzorce osobowe w tej epoce. Jednak były one możliwe do osiągnięcia jedynie przez wysoką klasą społeczną, osoby urodzone w zamożnych rodzinach rycerskich lub książęcych. Przeciętni ludzie żyli ubogo skupiają się na swoich najistotniejszych potrzebach, takich jak jedzenie czy dach nad głową. Nie zastanawiali się nad wielkimi wartościami, takimi jak honor, cnota, mądrość czy męstwo.
Taki właśnie obraz średniowiecznej ludności przekazuje w swojej poezji Franciszek Villon. Był to francuski poeta pochodzący z ubogiej rodziny. Po śmierci ojca wychowywał go kanonik przy klasztorze św. Benedykta, Wilhelm de Villon. Posłał on swego wychowanka na Sorbonę, by przygotował się do stanu duchownego, jednak Franciszek de Villon, choć ukończył uniwersytet i uzyskał dyplom, wybrał życie włóczęgi. Od tej pory spędzał czas z pijakami, złodziejami i przestępcami. Został skazany za zabójstwo na banicie, lecz król Ludwik XI darował mu wolność. Wiele lat tułał się po kraju z grupą zbrodniarzy, a jego późniejsze losy nie są nam znane.
Jest autorem poematu „Wielki testament”, szeregu ballad, stanowiących ulubiony gatunek poety, napisanych w mistrzowski sposób. Znajdujemy w tych utworach doskonałe odbicie jego awanturniczego życia, często spotykamy się z motywami włóczęgów, knajp, prostytucji oraz przestępców. W „Testamencie” poeta rozważa swoje poniżenie a także ukazuje nienawiść do osób, które są, jego zdaniem, odpowiedzialne za to.
Villon nie nawołuje swych czytelników, do bogobojnego życia, unika także rad moralizatorskich. Bohater liryczny Wielkiego Testamentu ma świadomość, że życie ludzkie jest "bytem ku śmierci", dlatego chce doświadczyć go w pełni i nie żałuje niczego, co w swoim życiu uczynił. Pisze on, że starość niweczy piękno, dlatego należy jak najwięcej korzystać z życia, póki jest się jeszcze młodym. Jednocześnie bardzo wyraźnie kreśli obraz umierania budujący żałość i grozę w czytających, a także strach przed starością i śmiercią.
„Śmierć go otrząśnie i pobladzi,
Nos mu przygarbi, napnie żyły,
Szyję mu wezdmie i rozsadzi,
Ścięgna i nerwy otrze z siły.”
Motyw śmierci czekającej każdego był typowy dla filozofii średniowiecznej, w której często spotykamy się z takim tematem. Możemy znaleźć zarówno literaturę, jak i obrazy, które ukazują sławne w tym okresie „dance macabre”, czyli nieunikniony koniec taki sam dla wszystkich.


Miłość zostaje określona przez Villona jako cudna morderczyni, sam siebie nazywa zaś „męczennikiem miłości”. Traktuje uczucia w sposób cielesny, zmysłowy nie wstydząc się swoich osobistych doznań i przeżyć. Tęskni bardziej wygodnym życiem i smacznym jedzeniem niż jakimiś głębszymi prawdami niesionymi przez miłość.
"Zwodna miłości, cierpieniem zbyt droga,
Okrutna w skutku, w słodyczy obłudna,
Miłości twardsza niźli stal złowroga,
Mogę cię nazwać: morderczyni cudna,".
Villon obracał się wśród prostytutek, u których szukał rozkoszy i pociechy. Jednak pośród przykładów tych licznych miłostek, wyróżnia się postać jednaj kobiety. Jest to Katarzyna de Vausselles, którą nazwał „swoją drogą różą” i poświęcił jej kilka swoich ballad.
Motywy biograficzne, charakterystyki różnych osób, żal za minionym życiem, strach przed śmiercią, miłosne cierpienia i radość z lekkomyślnego życia- wszystko to łączy w sobie poezja Villona. Jego poezja jest wartościowa zarówno dzięki swojemu poczuciu humoru i zmysłowi satyrycznemu, jak i nowoczesny w tamtych czasach liryzmowi. Jest to twórczość bardzo różna od średniowiecznych kanonó, w przeciwieństwie do nich, nie chwali ideałó tej epoki, ale ukazuje ich upadek i bezsensowność wobec przeciętnych ludzi.