Dagome iudex, kasztelan.

Dagome iudex-dokument, którym ok. 991r. Mieszko I oddał w opiekę papiestwu „państwo gnieźnieńskie wraz z przyległościami”; zawiera opis przebiegu granic księstwa; zachował soę jedynie w streszczeniusporządzonym w kancelarii papieskiej w XI w. Kazimierz I Odnowiciel-syn Mieszka II. Zdołał odzyskać Mazowsze, Pomorze i Śląsk, kontynuował odbudowę zniszczonej organizacji państwowej i kościelnej, przeniósł stolicę do Krakowa. Opole-lokalna wspólnotarodowo-terytorialna. Podstawowa jednostka organizacji społecznej u Słowian zachodnich. Piastowie-ród władców gnieźnieńskich, twórców państwa polskiego, wywodzący się od legendarnego Piasta. Św. Wojciech-przybył do Polski z zamiarem prowadzenie misji wśród pogan; udał się do Prus, gdzie został zabity; jego szczątki Bolesław Chrobry sprowadził do Gniezna. Zjazd gnieźnieński-8-10 marca 1000r. synod pod przewodnictwem cesarza Ottona III, który przybył z pielgrzymką do grobu św. Wojciecha. Sfinalizowano utworzenie archidiecezji gnieźnieńskiej i ustanowiono 4 diecezje. Zasada pryncypatu-władzę zwierzchnią nad pozostałymi książętami dzielnicowymi sprawować miał książę princeps, posiadający oprócz własnej dzielnicy, dzielnicę senioralną z Krakowem. Zasada senioratu-zasada dziedziczenia tytułu princepsa przez kolejnych najstarszych Piastów. Wojewoda-najwyższy urząd w państwie piastowskim. W zastępstwie władcy dowodził wojskiem i sprawował sądy.Regalia-zastrzeżone dla władcy uprawnienia w różnych dziedzinach gospodarki. Kasztelan-tytuł nadawany namiestnikom grodowym, zarządzającym w imieniu władcy przydzielonym im grodem wraz z okolicznymi ziemiami. Bunt wójta Alberta-bunt mieszczan Krakowa i kilki innych miast małopolskich przeciwko rządom Władysława Łokietka.
Kazimierz III Wielki-rozwój gospodarczy, system zamków warownych, miast warownych; nowy system monetarny; jednakowe podatki, poradlne; skarb państwa; rozwój handlu, przywileje dla miast(przymus drożny, prawo składu);
ukrócenie nadużyć możnych; przywileje dla mieszczan; ustanowienie urzędów centralnych; rozwój prawa i sądownictwa; rozbicie sojuszu krzyżacko-luksemburskiego. Korona Królestwa Polskiego-koncepcja suwerennej monarchii, obejmującej dawne ziemie piastowskie i będącej wyrazem zbiorowych interesów społeczeństwa, nie własnością prywatna dynastii. Poradlne-podatek od ziemi uprawnej. Starosta-namiestnik królewski mający znaczne uprawnienia sądownicze,porządkowe i wojskowe. Statuty kazimierzowskie-wydane osobno dla Wielkopolski i Małopolski zbiory praw. Kongres wyszechradzki-zjazd monarchów:węgierskiego, czeskiego, i polskiego. Podczas obrad uzgodniono wykupienie przez Kazimierza Wielkiego czeskich pretensji do tronu polskiego. Rzeź Gdańska-gdy po zajęciu Gdańska Krzyżacy wymordowali gdańszczan przeciwnych ich rządom. Wojny pomorskie-wyprawy Bolesława Krzywoustego na Pomorze. W ich efekcie władca polski po krwawych walkach wcielił do
swego państwa Pomorze Gdańskie, podporządkował sobie też książąt Pomorza Zachodniego.