profil

Dokonując analizy i interpretacji "Pieśni III" Jana Kochanowskiego oraz odwołując się do innych utworów poety, przedstaw postawę życiową czołowego twórcy polskiego renesansu.

Ostatnia aktualizacja: 2021-07-01
poleca 85% 2027 głosów

Treść
Grafika
Filmy
Komentarze

Jan Kochanowski, żyjąc w epoce renesansu, był przykładem idealnego twórcy Odrodzenia. W przeciwieństwie do wcześniejszej epoki, tematyka była zwrócona na człowieka oraz jego potrzeby i problemy. Jan Kochanowski często czerpał motywy ze starożytności, głównie z twórczości Horacego. Ogólna charakterystyka filozofii życiowej Kochanowskiego można znaleźć w jego utworach. Jednym z nich jest "Pieśń III’ ze zbioru "Ksiąg wtórych".

Podmiot liryczny utworu jest bliżej nie określoną osobą. Prezentuje ona swój światopogląd komuś, komu się w życiu powiodło (liryka refleksyjno-filozoficzna). Twierdzi on, że pieniądze szczęścia nie dają, a Fortuna jest zmienna (bezpośrednie nawiązanie do mitologii rzymskiej – Fortuna jest boginią losu). W jednej chwili człowiek może stracić wszystko, co dał mu los (bogactwo, czas). Nie ważny jest twój status społeczny. Kolejna ważna przestroga odnosi się do przyjaciół. Należy uważać, bo ludzie przyjaźnią się z tobą tylko dla pieniędzy. Kiedy ich zabraknie, zabraknie przyjaciół (nawiązanie do "Biblii’ do przypowieści o "Synu marnotrawnym"). Gdy zabraknie Fortuny, przyjaciele uciekną, jak znika cień po zachodzie słońca.

Podmiot liryczny zwraca się również do Fortuny. Opisuje jej cechy. Jest to pani z zawiązanymi oczyma, która kłóci ze sobą ludzi. Ci, którym Fortuna dała, noszą "nosy wyżej twarzy". Są dumni, pyszni i zapominają o swoim dawnym życiu. Należy zatem wyjść jej naprzeciw i postarać się mieć coś, czego nam nie odbierze. Jest to cnota (nawiązanie do stoicyzmu). Jest ona zawsze stała, nie zniszczy jej nieprzyjaciel, nie spali ogień, nie zabierz woda.
Utwór reprezentuje styl moralizatorski, w którym "ja" liryczne daje rady i przestrogi. Jest on adekwatny do gatunku – pieśń, czego dowiadujemy się już z tytułu wiersza. Jest to utwór sylabiczny, którego każdy wers posiada jedenaście sylab (5+6).

Postawę życiowa Jana Kochanowskiego widać również w innych jego utworach. W "Pieśni o cnocie" autor również stawia cnotę na piedestale. Twierdzi, ze sama jest nagroda. Jeżeli będziemy cnotliwi, Bóg nas wynagrodzi w odpowiednim czasie. Dodatkowo wiersz nawiązuje do patriotyzmu. Natomiast w utworach "Chcemy sobie być radzi" i "Miło szaleć, kiedy czas po temu" widać przedstawiona filozofie epikurejską. Podmiot liryczny nawołuje do szczęścia i zabawy, jednakże w drugiej części obu wierszy szuka drogi do radości poprzez stoicyzm. Twierdzi, że każdy musi znaleźć swój "złoty środek" na życie.

W utworze "O żywocie ludzkim" mamy nawiązanie do wielu filozofii starożytnych. Podmiot liryczny głosi głównie zasadę "panta rhei" Heraklita z Efezu. Ukazuje kruchość ludzkiego życia poprzez porównanie do kukiełek (nawiązanie do "Księgi Koheleta"). Człowiek jest jedynie marionetką w rękach Boga.

Przedstawione rozważania ukazują Jana Kochanowskiego jako poetę wszechstronnego, chętnie korzystającego z dorobku starożytności. Interesował się filozofią, głównie epikureizmem i stoicyzmem, czego owocem były poszukiwania "złotego środka". Ufał cnocie pogardzając Fortuną i jej zmiennością. Pisał utwory filozoficzno-refleksyjne, w których można znaleźć nawiązania do twórczości Horacego. Był on wzorem, który Jan Kochanowski wiernie naśladował kierując się przesłaniem Horacego "Non omnis moriar" i "Exegi monumentum…".

Czy tekst był przydatny? Tak Nie
Komentarze (7) Brak komentarzy

dziękuję! kto, o kim, do kogo, wszystko jak na tacy. tylko pozbierać to na swoje myśli i liczę na 5!

praca jest za krótka, a poza tym nie trzymasz się jednego czasu - przeskakujesz z teraźniejszego do przeszłego i na odwrót. np. Twierdzi, że. ... , czerpał motywy ... . Trzymaj się jednego czasu, bo inaczej odejmują za to punkty.

possie ktoś pytona?

Treść zweryfikowana i sprawdzona

Czas czytania: 2 minuty

Ciekawostki ze świata
Teksty kultury