DEFINICJA I RODZAJE POROZUMIEŃ O DOBROWOLNYM OGRANICZENIU EXPORTU
Dobrowolne ograniczenia eksportu (VER – Voluntary Export Restrain) Prowadzone są przez kraj eksportujący w stosunku do własnych eksporterów w celu ograniczenia sprzedaży niektórych towarów na rynkach określonych krajów importujących.
Mają one taki sam charakter i efekt jak ograniczenia ilościowe importu. Przyczyną, dla których się je wprowadza jest obawa, że w przypadku niepodjęcia takich kroków dany kraj importujący zastosuje środki, które w większym stopniu i najczęściej na dłuższy okres ograniczą możliwości exportowi na tym rynku.
Zasady funkcjonowania porozumień o dobrowolnym ograniczeniu exportu polegają na tym, że kraj importujący uzgadnia z eksporterem (lub kilkoma eksporterami) porozumienia, w których limituje on dostawy swego towaru (ściśle określonej kategorii). Limity takie wyrażane są zazwyczaj ilościowo (w jednostkach fizycznych). Rzadziej ograniczenia te określane są procentem globalnej sprzedaży towaru na rynku wewnętrznym kraju importera. Dotyczą one zamkniętego okresu np. jednego roku lub kilku lat, a sprawy administracji przejmuje kraj eksportujący.
Są one najczęściej stosowane w przypadku zapowiedzi wprowadzenia postępowania antydumpingowego, dany kraj obawia się w takiej sytuacji bardzo wysokich ceł – antydumpingowych i wprowadza dobrowolne ograniczenia eksportu.
W praktyce handlowej wyróżnia się trzy rodzaje porozumień o dobrowolnym ograniczeniu eksportu:
1. Ograniczenia w istocie jednostronne i z własnej inicjatywy wprowadzane przez kraj eksportujący po dokonaniu oceny sytuacji na rynku któregoś z krajów odbiorców. Niekiedy kraj importujący może nawet nie wiedzieć, że zostały one wprowadzone lub może zostać poinformowany o ich istnieniu, ale poproszony jednocześnie o zachowanie tego faktu w tajemnicy. Takie rodzaje ograniczeń wprowadzane są w sytuacjach, kiedy na podstawie własnej oceny kraj eksportujący pragnie zapobiec zastosowaniu bardziej restrykcyjnych kroków przez określone kraje importujące.
2. Ograniczenia w formie jednostronnej, ale wynikają z dwustronnej konsultacji lub negocjacji (które często wiążą się z pewnego rodzaju szantażem ze strony kraju importującego) między rządami krajów importujących . W wyniku negocjacji może dojść do zawarcia porozumienia (formalnego lub nie), które może być podane do wiadomości publicznej lub też nie.
3. Trzeci rodzaj podobny jest do poprzedniego z tym, że porozumienia dwustronne zawarte zostają w ramach układu porozumienia wielostronnego, którego typowym przykładem może być Wielostronne Porozumienie Ogólnotekstylne (MFA).