Program opieki nad matką i dzieckiem w Polsce przewiduje wyspecjalizowaną, kompleksową opiekę zdrowotną oraz wychowawczą. Opieka zdrowotna nad matką i dzieckiem, obejmuje profilaktykę i leczenie we wszystkich etapach życia zarówno matki jak i dziecka.
Wśród kierunków opieki zdrowotnej wyróżniamy:
•POŁOŻNICTWO - prowadzenie ciąży i porodu; Szkoły Rodzenia
•PATOLOGIĘ CIĄŻY - obejmuje prowadzenie ciąż o podwyższonym ryzyku. Konsultacje lekarzy zajmujących się chorobami serca w ciąży, cukrzycą ciężarnych, nadciśnieniem tętniczym w ciąży, zakażeniami tętniczymi w ciąży, zakażeniami w ciąży (toksoplazmozą, opryszczką płciową itp.)
•DIAGNOSTYKĄ PRENATALNĄ -obejmującą metody nieinwazyjne - test Papp\'a, test potrójny i inwazyjne - amniopunkcja, biopsja trofoblastu, kordocenteza.
•PORADNICTWEM GENETYCZNYM – obejmującą ocenę ryzyka występowania chorób dziedzicznych w kolejnych pokoleniach.
•GINEKOLOGIĄ (konsultacje profesorskie) - leczenie stanów zapalnych narządu rodnego, patologii szyjki macicy, nadżerek
•PEDIATRIĄ; wśród której znajduje się
oopieka nad dziećmi od urodzenia do 18 roku życia, w przychodni i wizyty domowe,
oprofilaktyka, okresowe kontrolne wizyty określające:
stan noworodka w pierwszych dniach życia,
dalszą ocenę rozwoju psychosomatycznego niemowlęcia i dziecka starszego,
zalecenia dietetyczne w pierwszym roku życia i latach następnych,
zakres szczepień obowiązkowych
wskazania do dalszej opieki specjalistycznej i wykonania badań diagnostycznych.
odiagnostyka i leczenie:
częstych nawracających infekcji układu oddechowego, przewlekłego kaszlu,
alergii - testy alergiczne; nietolerancji pokarmowych (np. mleka, glutenu i innych),
przewlekłych i ostrych biegunek, bólów brzucha,
infekcji układu moczowego, krzywicy, anemii,
chorób zakaźnych (żółtaczki zakaźnej - WZW TYPU A,B,C, chorób pasożytniczych (OWSICY, TASIEMCZYCY, GLISTNICY i innych)
schorzeń reumatycznych, bólów stawów, stanów gorączkowych, powiększenia węzłów chłonnych, niedoboru wzrostu i masy ciała, zaburzeń hormonalnych
Placówki specjalizujące się w opiece zdrowotnej to: (schemat organizacyjny) na SZCZEBLU CENTRALNYM – ministerstwo Zdrowia, któremu podlega Instytut Matki i Dziecka, na poziomie regionalnym: Akademia Medyczna, której podporządkowany jest Instytut Pediatrii, i klinika Pediatryczna – położnictwo i ginekologia. Akademia Medyczna podlega wojewódzkiemu wydziałowi zdrowia i opieki społecznej, któremu podlega Wojewódzki Szpital zespolony. Przychodnia Matki i Dziecka, której podlegają odziały dziecięce, noworodkowe, położniczo-ginekologiczne, i wojewódzkie przychodnie specjalistyczne. Poziom podstawowy- zespół lecznictwa ambulatoryjnego, w którym są poradnie dla dzieci zdrowych D i chorych D1, oraz poradnie K dla matek
Wśród kierunków opieki nad matką i dzieckiem w Polsce wyróżniamy także grupę kierunków wspomagających matkę w procesie wychowania dziecka: wśród nich są:
•Żłobki – są zakładami opiekuńczo- wychowawczymi, sprawującymi opiekę nad małymi dziećmi, których celem jest zapewnienie opieki dzieciom, których matki pobierają jeszcze naukę lub pracują, do żłobka mogą uczęszczać dzieci do 3 roku życia.
•Przedszkola, szkoły – są placówkami opiekuńczo- wychowawczymi, dzieci przebywają w nich czasowo.
•Poradnie psychologiczno – pedagogiczne: są placówkami oświatowo - wychowawczymi, celem, których jest wspomaganie rozwoju i efektywności uczenia się dzieci i młodzieży, pomoc rodzicom oraz nauczycielom, a także dzieciom i młodzieży sprawiającym trudności wychowawcze.
•Domy Małego Dziecka – placówka opiekuńczo –wychowawcza przeznaczona dla dzieci od urodzenia do 3 lat, Mogą w nich przebywać sieroty, półsieroty, a także dzieci, których rodzice nie są w stanie ich wychować (choroba, brak środków)
•Domy Dziecka, Domy Samotnej Matki