Pokazują zakres możliwości człowieka na określonym stanowisku pracy. Poziom wykonywanych zadań zależy od kwalifikacji.
Kwalifikacje dzielą się na:
- czynności praktyczno-motoryczne (umiejętności manualne)
- operacje intelektualne (wiedza i przekształcanie jej).
Kwalifikacje zależą od:
- wiedza zawodowa zdobyta w szkole
- wiedza ogólna (zdobywana w czasie kształcenia ogólnego, jak również doświadczenia osobiste)
- umiejętności praktyczne (zawodowe i ogólne)
- zainteresowania i motywacje.
Kwalifikacje dotyczą stanowiska lub grupy stanowisk.
Przydatność zawodowa - możliwości:
M - możliwości
W - wymagania
1. M < W
Pracownik zestresowany, zalękniony, niepewny siebie, obawia się podejmowania decyzji. Jest to do pokonania jeśli dysproporcja między możliwościami a wymaganiami jest niewygórowana, do pokonania.
2. M > W
Pracownik znudzony, sfrustrowany, czuje się niedowartościowany, poszukuje nowej pracy. Może dojść do konformizmu- będzie udawał że daje z siebie wszystko.
3. M = W
Nie ma tak że jest idealnie równo, wymagania powinny być zawsze troszkę wyższe.
Kwalifikacje pracownicze (przyjmuje się je w zawodach społ):
- kwalifikacje zawodowe,
- postawy społeczno-moralne niezbędne do pracy z ludźmi
- kwalifikacje zdrowotno-fizyczne.
Identyfikacja zawodowa - utożsamianie się, niewyobrażalnie sobie siebie w innym zawodzie.
Inwencja - własna twórczość, polepszanie warsztatu pracy.
Integracja emocjonalna- wzajemna zależność emocjonalna z pracownikami, zintegrowanie z zakładem pracy.
Ocena pracownika i twórczość innowacyjna w procesie pracy.
Funkcje oceny pracownika: Z punktu widzenia pracodawcy ma to funkcję kontrolną, a z punktu widzenia pracownika spełnia rolę motywacyjną. Ocena ma także funkcję informacyjną.
Pracownik powinien podlegać ciągłej ocenie.
Powinniśmy oceniać postawę pracownika, jego pracę i rozwój.
Metody oceniania pracownika:
1. Metoda PUNKTOWA (najlepsza) - przyznajemy określoną regulaminem liczbę punktów,
2. Metoda OPISOWA (najgorsza) - opisywanie osiągnięć pracowników, ma charakter opinii o pracowniku (subiektywnej),
3. Metoda FAKTOGRAFICZNA - prowadzenie kartoteki jako zapis zarówno osiągnięć jak i porażek pracownika.
Twórcza aktywność pracownika.
Twórczość wg psychologii ogólnej to proces działania ludzkiego dający nowe i oryginalne wytwory oceniane w nowym czasie jako społecznie wartościowe.
Twórczość w zakładzie pracy to innowacyjność, ulepszanie procesu pracy o wymiernym charakterze.
Podział innowacji:
1. Nieoryginalne (korzystają z wcześniejszych doświadczeń już istniejących):
- o charakterze odtwórczym (przeniesione w całości na dany teren np. licencje)
- o charakterze naśladowczym (dokonujemy adaptacji sprawdzonych pomysłów w naszych warunkach).
2. w pełni oryginalne - autentycznie twórcze.
Role innowacji:
- niesprzężone- niezależne od innych zmian w procesie pracy
- sprzężone- poszczególne innowacje układają się w system racjonalizatorski, są sprzężone jedne z innymi.
Trzy Kategorie postaw wobec innowacji:
- postawy zachowawcze- negatywnie nastawione
- postawy akceptująco twórcze- wręcz inspirują zmiany
- postawy ambiwalentne, czyli uzależniają stanowisko od osobistych korzyści z innowacji.