Prawa Obywatela Unii Europejskiej

Witam na wstepie od razu uprzedzam ze jest to dość obszerana praca i kilka fragmentów zwłaszcza koniec zaczerpnęłam od osoby która równiez zamieściła tu prace na ten sam temat. Dziekuje i pozdrawiam


PRAWA OBYWATELA UNII EUROPEJSKIEJ

Obywatelstwo jest szczególnym węzłem prawnym łączącym jednostkę z państwem. Stanowi podstawę, na której opiera się ogół jej praw i obowiązków. Sam fakt posiadania obywatelstwa powoduje szereg znaczących konsekwencji na płaszczyźnie międzynarodowej. Wynika z niego obowiązek wierności i lojalności w stosunku do państwa, a także zwierzchnictwo osobowe. Obywatelstwo jest stosunkiem prawnym, oznacza więc posiadanie przez jednostkę określonego statusu (ekonomicznego, politycznego, społecznego) oraz zbioru praw. Wyraża również stosunek władzy - siły. Zgodnie
z obowiązującym prawem międzynarodowym sprawy nadania lub pozbawienia obywatelstwa należą do wyłącznej kompetencji państwa.

Pojęcie obywatelstwa i wzajemne relacje obywatela europejskiego i narodowego

Pojęcie „obywatelstwa europejskiego” jest dość młodym pojęciem. W aktach prawnych pierwsze koncepcje wprowadzenia instytucji obywatelstwa europejskiego pojawiły się już
w latach siedemdziesiątych XX wieku Jednakże pełna prawna instytucjonalizacja obywatelstwa europejskiego nastąpiła w 1992 roku w momencie podpisania Traktatu o Unii Europejskiej. Traktat z Maastricht był zasadniczym aktem tworzącym Unię Europejską wraz z jej obywatelstwem (art. B). Szczegółowe postanowienia regulujące zakres praw zamieszczono w artykułach od 8 do 8e. Istotne zmiany w tej kwestii wprowadził następnie Traktat Amsterdamski. Stwierdzono w nim m.in., że obywatelstwo Unii ma charakter dodatkowy i nie zastępuje obywatelstwa narodowego. Obecnie pojęcie obywatelstwa UE uregulowane jest w II części Traktatu o Wspólnocie Europejskiej, w art. od 17 do 22.
Art. 17 TWE stanowi: „Niniejszym ustanawia się obywatelstwo Unii. Każda osoba posiadająca obywatelstwo państwa członkowskiego staje się obywatelem Unii. Obywatelstwo Unii uzupełnia, ale nie zastępuje obywatelstwa narodowego”. Wprowadzenie obywatelstwa europejskiego do prawa wspólnotowego miało przede wszystkim na celu przybliżenie UE zwykłym obywatelom. Fakt posiadania obywatelstwa europejskiego jest uzależnione od faktu posiadania obywatelstwa jednego z państw członkowskich. Problematyka nabywania obywatelstwa krajowego leży na pograniczu prawa administracyjnego oraz prawa międzynarodowego, zarówno publicznego, jak i prywatnego. Wynika to przede wszystkim z faktu, że każde państwo nakłada na swoich obywateli pewne obowiązki, nadaje im określone uprawnienia i jednocześnie chroni ich przed obcymi państwami. Nabywanie obywatelstwa krajowego, a więc i w tym przypadku również obywatelstwa europejskiego, może nastąpić m.in. przez urodzenie, nadanie, czyli naturalizację, zamążpójście itp. Najczęstszym sposobem nabycia obywatelstwa jest nabycie przez urodzenie, bowiem w zdecydowanej liczbie uregulowań prawnych dziecko przez fakt urodzenia się nabywa obywatelstwo danego państwa. W tradycji państw europejskich nabycie obywatelstwa przez urodzenie opiera się na dwóch zasadach: prawie krwi (ius sanguinis) oraz prawie ziemi (ius soli). Nabycie obywatelstwa na zasadzie prawa krwi polega na tym, że jednostka nabywa obywatelstwo państwa, którego obywatelami są jej rodzice. Natomiast zasada ziemi powoduje, że o obywatelstwie jednostki decyduje miejsce urodzenia. Oznacza to, że dziecko niezależnie od obywatelstwa rodziców nabywa również obywatelstwo tego państwa, na którego terytorium się urodziło. Fakt urodzenia się na pokładzie statku lub samolotu jest traktowany tak, jakby urodzenie nastąpiło na terytorium państwa przynależności statku lub samolotu. W zależności od tradycji panującej w danym państwie, ustawodawstwa poszczególnych państw mogą się różnić pod tym względem. Niektóre przyznają pierwszeństwo zasadzie prawa krwi – np. najbardziej restryktywne w tym zakresie Niemcy, inne hołdują zasadzie prawa ziemi, jak np. Francja czy Stany Zjednoczone. Zasadę prawa krwi uznawały przede wszystkim te państwa, które były w XIX wieku tzw. Państwami emigracyjnymi, a które poprzez wprowadzenie tej zasady starały się utrzymać łączność z emigrantami przez zachowanie więzów narodowości i obywatelstwa również w drugim pokoleniu. Natomiast zasada prawa ziemi jest stosowana przez te państwa, które były państwami imigracyjnymi, którym zależało na jak największej liczbie obywateli w jak najszybszym czasie. W rzeczywistości bardzo często zastosowanie ma system mieszany, co oznacza, że prawo krwi jest regułą podstawową nabycia obywatelstwa, natomiast prawo ziemi regułą pomocnicza, i odwrotnie. Polskie przepisy prawne dotyczące nabywania obywatelstwa oparte są na zasadzie krwi. Zgodnie z ustawą z dnia 15 lutego 1962 roku o obywatelstwie polskim, dziecko staje się przez urodzenie obywatelem polskim, jeżeli oboje jego rodzice są obywatelami polskimi albo, gdy jedno z rodziców jest obywatelem polskim, a drugie jest nieznane, nie określone jest jego obywatelstwo lub tez nie ma obywatelstwa żadnego państwa. Zasada prawa ziemi może być stosowana pomocniczo i ma na celu zapobieżenie powstaniu sytuacji bezpaństwowości.
Podsumowując obywatelstwo UE jest całkowicie zależne od posiadania obywatelstwa krajowego. Oznacza to, iż uzależnienie posiadania obywatelstwa Unii od przynależności do jednego z państw członkowskich jest automatyczne i bezwarunkowe. Nie jest ważne, jakie warunki stawia państwo w związku z jego nadaniem. Może nawet nie stawiać żadnych. Istotne jest jedynie samo zaliczenie danej osoby w poczet obywateli. Obywatele Unii Europejskiej są uprawnieni do korzystania z przysługujących im praw, ale również obowiązani do wypełniania ciążących na nich obowiązków oraz postępowania zgodnie z przepisami Traktatu. W ten sposób mamy do czynienia z sytuacją, w której jednostka zobowiązana jest do lojalności względem dwóch podmiotów: swojego kraju oraz Unii Europejskiej. Staje się więc „sługą” dwóch „panów”. Jeśli chodzi natomiast o utratę statusu obywatela Unii, a tym samym o utratę obywatelstwa UE to jest ona związana tylko i wyłącznie z utratą obywatelstwa kraju członkowskiego, co - jak już wspomniałam - jest wyłączną kompetencją danego państwa. Status prawny obywatela, jego pozycja są wyznaczone katalogiem praw i obowiązków. Traktat ustanawia tylko uprawnienia obywatelskie. Wiadomo jednak, że pociągają one za sobą określone przesłanki, które dana jednostka musi spełnić, aby z tych praw skorzystać. Traktat o Wspólnocie Europejskiej określa zatem nie tylko, kto jest obywatelem Unii, ale także wyznacza katalog praw temu obywatelowi przysługujących, a zatem i środki konieczne do przestrzegania i rozwijania owych uprawnień.

Uprawnienia obywateli Unii Europejskiej

„Obywatele Unii korzystają z praw ustanowionych niniejszym Traktatem i podlegają obowiązkom w nim określonym”. Chodzi tu zatem o wszystkie prawa i obowiązki określone w Traktat o Wspólnocie Europejskiej , zatem nie tylko te ujęte w jego części II, która jednak w największym stopniu porusza problem jednostki i jej unijnego obywatelstwa. Katalog praw obywateli UE nie ma więc charakteru zamkniętego. Obejmuje on przede wszystkim:

1. Prawo do swobodnego poruszania się i pobytu na obszarze państw członkowskich (art.18 TWE).

W 2004 roku, po trwających kilka lat pracach, została wydana Dyrektywa 2004/38/WE Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej w sprawie prawa obywateli Unii i ich rodzin do swobodnego poruszania się i pobytu na terytorium państw członkowskich. Przepisy w niej zawarte mówią: obywatel UE ma prawo do swobodnego poruszania się po terytorium Unii na podstawie ważnego dokumentu tożsamości lub paszportu. Przysługuje mu również prawo pobytu bez obowiązku dopełniania jakichkolwiek formalności na obszarze każdego z państw członkowskich przez okres trzech miesięcy. Przepis ten stosuje się również do członków rodziny, bez względu na kraj ich pochodzenia. Gdy pobyt przedłuża się powyżej trzech miesięcy, prawo pobytu przysługuje obywatelowi UE, jeżeli
* jest pracownikiem lub prowadzi własną działalność gospodarczą w kraju członkowskim, w którym przebywa
* ma środki niezbędne do utrzymania siebie i rodziny, tak aby nie stanowić ciężaru dla systemu socjalnego państwa, w którym przebywa, ma także ubezpieczenie zdrowotne
* przebywa na praktyce, stażu, studiach itp. I ma środki niezbędne do utrzymania siebie i rodziny, tak aby nie stanowić ciężaru dla systemu socjalnego państwa, w którym przebywa, ma także bezpieczenie zdrowotne.
W wypadku pobytu dłuższego niż trzy miesiące obywatel UE może zostać zobowiązany przepisami prawa państwa członkowskiego do zameldowania się w miejscu pobytu. Obywatel UE po pięciu latach nieprzerwanego pobytu może uzyskać prawo do stałego pobytu, którym objęci zostaną również członkowie jego rodziny. Utrata prawa stałego pobytu może nastąpić jedynie wówczas, gdy osoba je mająca opuści terytorium danego kraju na okres przekraczający dwa lata.
2. Czynne i bierne prawo wyborcze w wyborach samorządowych i w wyborach do Parlamentu Europejskiego w państwie zamieszkania a nie obywatelstwa (art. 19 ust. 1 i ust.2 TWE).

Obywatel Unii zamieszkały w innym państwie członkowskim ma prawo do udziału i kandydowania w wyborach do PE i w wyborach samorządowych w miejscu zamieszkania na takich samych zasadach jak obywatele państwa, na którego terenie przebywa. Korzystanie z tego prawa może być jednakże uzależnione od spełnienia dodatkowych wymogów. Rada Unii Europejskiej przyjęła dwie dyrektywy uściślające art. 19 TWE:
* Dyrektywę w sprawie szczegółowych uregulowań dotyczących korzystania z prawa głosu oraz kandydowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego obywateli UE rezydujących
w państwach członkowskich którego nie są obywatelami (93/109/WE) z 09,12,1993r., traktującą m.in. o tym, że obywatel UE aby skorzystać z biernego i czynnego prawa wyborczego w wyborach do PE poza krajem pochodzenia, musi spełniać wymogi stawiane przez prawo tego państwa w stosunku do jego obywateli, musi także wyrazić chęć udziału w wyborach przez złożenie stosownego oświadczenia. Powinno ono zawierać informacje o obywatelstwie wyborcy i obecnym miejscu zamieszkania. Ponadto wyborca powinien oświadczyć, iż zamierza korzystać z praw wyborczych jedynie na obszarze państwa członkowskiego miejsca zamieszkania (art. 9) Dyrektywa ta dopuszcza również możliwość zażądania przez państwo członkowskie okazania przez wyborcę ważnego dokumentu tożsamości, wskazania okręgu wyborczego lub wspólnoty lokalnej państwa członkowskiego pochodzenia, w którym był dotychczas zarejestrowany oraz podania daty brzegowej zamieszkania na terenie państwa członkowskiego miejsca zamieszkania. Kwestia praw wyborczych do PE obywateli UE zamieszkujących poza państwem członkowskim pochodzenia dotyczy prawie 6,5 mln wyborców (dane III.2004r.).
* Drugą dyrektywą uściślającą art. 19 ust 1 TWE jest Dyrektywa 94/80WE Rady Unii Europejskiej dotycząca korzystania z prawa głosu oraz kandydowania w wyborach lokalnych obywateli UE rezydujących w państwach członkowskich, którego nie są obywatelami (zmieniona dyrektywą 96/30/WE Rady UE). Tak więc obywatel UE ma czynne i bierne prawo wyborcze w wyborach lokalnych na obszarze państwa członkowskiego miejsca zamieszkania, gdy spełnia ogólne wymogi określone dla obywateli tego państwa, a także wyrazi chęć uczestniczenia w elekcji. Gdy obywatel UE chce kandydować w wyborach lokalnych, poza spełnieniem wymogów formalnych, może być również poproszony o oświadczenie lub przedstawienie zaświadczenia wydanego przez właściwy organ państwa pochodzenia, iż nie został pozbawiony biernego prawa wyborczego w tym kraju oraz wskazanie ostatniego miejsca zamieszkania w państwie pochodzenia. Dyrektywa zezwala również państwom członkowskim na zastrzeżenie wyłącznie dla swoich obywateli prawa wyboru na stanowiska kierownika organu wykonawczego (art.5, ust. 3). Jest to bardzo poważne ograniczenie biernego prawa wyborczego obywateli UE mniemających obywatelstwa państwa, w którym zamieszkują. Zaznaczyć jednak należy, iż ograniczenie to dotyczy jedynie członków organów wykonawczych szczebla lokalnego wybieranych
w wyborach bezpośrednich.
Dorobek prawny Wspólnoty Europejskiej w zakresie praw wyborczych obywateli UE nie wywiera zasadniczego wpływu na kształt ordynacji wyborczych w poszczególnych państwach członkowskich. Od chwili wprowadzenia bezpośrednich wyborów do PE nie nastąpiły żadne wydarzenia mogące stanowić przełom na drodze unifikacji prawa wyborczego. Trzeba również zwrócić uwagę, iż przepisy prawa europejskiego odnoszą się jedynie do dwóch rodzajów wyborów: europejskich i lokalnych. Nie ma natomiast żadnych regulacji dotyczących wyborów na pozostałych szczeblach administracji państw członkowskich.

3. Prawo petycji do Parlamentu Europejskiego (art. 21 i art. 194 TWE)

Szerzej prawo petycji definiuje przyjęta 7.XII. 2000 roku podczas szczytu w Nicei Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej .której art. 44 mówi, iż każdy obywatel Unii i każda osoba fizyczna lub prawna, mająca miejsce zamieszkania lub statutową siedzibę w Państwie Członkowskim mają prawo petycji do Parlamentu Europejskiego. Warunki prawa petycji do PE określa art. 194 TWE, zgodnie z którym mogą to być wszystkie sprawy objęte zakresem działalności Wspólnoty Europejskiej, które dotyczą bezpośrednio podmiotu występującego z petycją. Petycję można składać w formie pisemnej lub elektronicznej. Formularz złożenia petycji w formie elektronicznej znajduje się na stronach Parlamentu Europejskiego, natomiast petycja składana drogą pocztową musi zawierać imię i nazwisko, miejsce zamieszkania, miejsce zatrudnienia oraz narodowość składającego (lub co najmniej pierwszej podpisanej osoby w wypadku petycji grupowych). Ponadto petycja powinna być podpisana i napisana czytelnie w jednym z języków urzędowych Unii Europejskiej. Po zarejestrowaniu wpłynięcia petycji jest ona przekazywana do Komisji ds. Petycji która sprawdza, czy petycja jest dopuszczalna.
4. Prawo skargi do Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich (art. 21 i art. 195 TWE)

Skarga może być złożona w formie pisemnej lub elektronicznie. Wymaga się, aby była sporządzona w jednym z języków oficjalnych Unii Europejskiej i zawierała dokładne dane skarżącego, opis przyczyny złożenia skargi i nazwę instytucji skarżonej. Aby złożyć skargę, podmiot skarżący nie musi być dotknięty bezpośrednio niewłaściwym administrowaniem ze strony danej instytucji. Sprawa stanowiąca podmiot skargi nie może być równocześnie rozpatrywana przez sąd, a także od jej zaistnienia nie powinno upłynąć więcej niż 2 lata. Podmiotami uprawnionymi do składania skarg do Rzecznika Praw Obywatelskich UE są; obywatele UE i obywatele państw trzecich mieszkających w państwach członkowskich UE oraz zarejestrowane tam osoby prawne.
5. Ochrona dyplomatyczna i konsularna obywateli UE (art. 20 TWE)
Kwestię ochrony dyplomatycznej i konsularnej precyzuje Decyzja Rady Unii Europejskiej dotycząca ochrony obywateli UE przez przedstawicielstwa dyplomatyczne i konsularne
z 19.XII.1995r. Wykazuje ona, iż ochrona ta obejmuje pomoc: * w przypadku zgonu * w razie poważnego wypadku i ciężkiej choroby * w razie aresztowania lub zatrzymania
* gdy obywatel stał się ofiarą przemocy * gdy obywatel pozostał bez środków uniemożliwiających mu powrót do kraju
* w innych okolicznościach, które przedstawicielstwa dyplomatyczne lub konsularne uznają za zasadne
Pomoc finansowa dla obywatela UE, który zgłosił się do przedstawicielstwa konsularnego innego kraju Unii, może zostać udzielona jedynie po wyrażeniu zgody przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych lub najbliższą misję dyplomatyczną państwa, którego obywatelem jest ubiegający się o pomoc. Wówczas to obywatel podpisuje zobowiązanie do zwrotu udzielonej mu pożyczki lub też kosztów poniesionych przez konsulat w związku z jego powrotem do kraju. Pożyczkę należy zwrócić państwu, którego jest się obywatelem, ponieważ zezwalając na jej udzielenie Ministerstwo Spraw Zagranicznych lub misja dyplomatyczna tego państwa, automatycznie zobowiązała się do pokrycia kosztów poniesionych przez państwo trzecie.

6. Prawo nieskrępowanego dostępu do dokumentów Unii Europejskiej (art. 255 TWE)

Każdy obywatel Unii i każda osoba fizyczna lub prawna zamieszkała lub mająca swoją siedzibę w państwie członkowskim ma prawo dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji (…). Obywatel, który precyzyjnie określił, o jaki dokument chodzi złożył wniosek powinien otrzymać odpowiedź w ciągu 15 dni. W razie odmowy, może on złożyć wniosek potwierdzający z prośbą o ponowne rozpatrzenie sprawy, na który odpowiedź powinien otrzymać również w ciągu 15 dni. W przypadku sytuacji wyjątkowych terminy te mogą być przedłużone do 30 dni, lecz wnioskodawca powinien być o tym poinformowany. Każda z instytucji została również zobowiązana do zapewnienia dostępu publicznego do rejestrów dokumentów, zawierających numery referencyjne, określenie jego przedmiotu oraz krótki opis treści, a także datę rejestracji. Zgodnie z Rozporządzeniem 1049/2001 Parlamentu i Rady Unii Europejskiej instytucje mogą odmówić dostępu do dokumentów, jeżeli jego ujawnienie naruszałby (art. 4):
* interes publiczny w odniesieniu do bezpieczeństwa publicznego, kwestii obronnych i wojskowych, stosunków międzynarodowych, a także polityki finansowej Wspólnoty lub państwa członkowskiego
* prywatność i integralność osoby fizycznej
* interesy handlowe osoby fizycznej lub prywatnej
* postępowanie sądowe lub poradę prawną
* cel kontroli, śledztwa lub audytu.
7. Ubezpieczenia społeczne obywateli (art. 42 TWE)

Art. 42 TWE stawi, że w dziedzinie zabezpieczenia społecznego Rada Unii Europejskiej ma prawo przyjąć środki niezbędne do udostępnienia swobodnego przepływu pracowników, którzy mają na celu ustanowienie systemu umożliwiającego pracownikom migrującym oraz uprawnionym osobom od nich zależnych m.in. małżonek i dzieci pozostające na utrzymaniu, zaliczeniu wszystkich okresów uwzględnianych w prawie poszczególnych państw, w celu nabycia i zachowania prawa do świadczenia oraz naliczania wysokości świadczenia, a także wypłatę świadczeń osobom mającym miejsce zamieszkania na terytoriach państw członkowskich. Prawo wspólnotowe bardzo wyraźnie określa kto ma prawo korzystania z opieki zdrowotnej w innych państwach członkowskich UE, są to: pracownicy najemni i osoby pracujące na własny rachunek oraz członkowie ich rodzin, emeryci i renciści oraz członkowie ich rodzin, studenci i członkowie ich rodzin, turyści, bezrobotni i członkowie ich rodzin. Do tej grup osób należy również zaliczyć; pracowników wysłanych i członków ich rodzin, pracowników przygranicznych i członków ich rodzin, pracowników sezonowych i członków ich rodzin,bezpaństwowców i uchodźców zamieszkałych na terytorium państwa członkowskiego UE oraz członków ich rodzin.
8. Niepełnosprawny obywatel Unii Europejskiej (art. 13 TWE)

Po raz pierwszy więcej miejsca kwestii niepełnosprawności poświęcono w Traktacie Amsterdamskim, który do Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską dodał art. 13, wprowadzający ogólna zasadę zakazu dyskryminacji. Wprowadzenie pojęcia „niepełnosprawności’ do przepisów traktatowych dało podstawę do podjęcia szerszych działań na rzecz walki z dyskryminacją osób niepełnosprawnych. Pierwszym przejawem tej walki jest wydana na podstawie art. 13 Dyrektywa 2000/78/WE Rady Unii Europejskiej z dnia 27.XI.2000 r. ustanawiająca ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy. Dyrektywa ta jest bardzo istotna z punktu widzenia osób niepełnosprawnych. Potwierdza zasadę, że osoby niepełnosprawne są zwykłymi, pełnosprawnymi obywatelami europejskimi, jednakże w celu umożliwienia im korzystania z ich praw potrzebne są pewne, drobne udogodnienia. Art. 5 wprowadza regulacje dotyczące tzw. Racjonalnych usprawnień dla osób niepełnosprawnych. Oznacza to, że pracodawca podejmuje właściwe środki, z uwzględnieniem potrzeb konkretnej sytuacji, aby umożliwić osobie niepełnosprawnej dostęp do pracy, wykonywanie jej lub rozwój zawodowy bądź kształcenie, o ile środki te nie nakładają na pracodawcę nieproporcjonalnie wysokich obciążeń. W Unii Europejskiej już od dłuższego czasu toczy się walka o wydanie dyrektywy dotyczącej tylko i wyłącznie praw osób niepełnosprawnych. W grudniu 2003r. na zakończeniu obchodów Europejskiego Roku Osób Niepełnosprawnych w Rzymie ówczesna Komisarz ds. Zatrudnienia i Spraw Socjalnych Anna Diamontoulou obiecała, że taka dyrektywa zostanie uchwalona. Nie podała niestety, kiedy to będzie miało miejsce.

9. Inne prawa obywateli Unii Europejskiej

Należeć do nich będą przede wszystkim regulacje zawarte w Karcie Praw Podstawowych Unii Europejskiej. Jest ona bowiem katalogiem podstawowych praw jednostki. Określa kierunek rozwoju UE, który jest nierozerwalnie związany z obywatelem unijnym, jakim jest poszczególny człowiek zamieszkujący każde z państw członkowskich. KPP UE traktuje o wartościach najważniejszych w życiu każdego człowieka: godności, wolności, równości, solidarności, prawach obywateli, wymiarze sprawiedliwości. Jest to regulacja nowoczesna, dostosowana do potrzeb zmieniającego się w niesamowitym tempie świata.

Uważam, że prawa jednostki są niezbędne do osiągnięcia celów integracji europejskiej. Rozwijają ją i umacniają. Z faktu posiadania statusu obywatela UE wypływa szereg wymienionych wyżej uprawnień, który pozwala indywidualnemu człowiekowi odnaleźć się w systemie wspólnotowym. Obywatelstwo UE zacieśnia więzi pomiędzy obywatelami poszczególnych państw członkowskich w celu zjednoczenia się w dążeniu do wielkiej idei, jaką jest wspólna przyszłość…

W ostatnich latach w państwach członkowskich UE zdecydowanie wzrosła liczba studentów. Jest to przede wszystkim związane ze zwiększonym zapotrzebowaniem na wykwalifikowaną kadrę pracowniczą, Od tego jak wykształcone jest społeczeństwo zależy przyszłość. i rozwój gospodarczy kraju. Prawo do nauki – edukacji zostało wprowadzone do Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską na mocy uregulowań prawnych zawartych w Traktacie o Unii Europejskiej ale na ten temat musiała bym poświęcić kolejną pracę semestralną…