1. Opisz metody konkurencji niecenowej w gałęziach wytwarzających dobra konsumpcyjne. W jakiej strukturze rynku i dlaczego występuje ta forma konkurencji.
Odpowiedź:
W przypadku rynku wolnej konkurencji wszystkie przedsiębiorstwa wytwarzają taki sam produkt według jakiegoś określonego standardu. Ale Jeśli na rynku tylko kilka firm jest w stanie zaoferować oryginalny, niepowtarzalny produkt, którego nie są w stanie zaoferować inni producenci mamy do czynienia z rynkiem konkurencji oligopolistycznej. Na rynku tym konkurencja występuje przy zróżnicowanych produktach np. jogurty, kremy a także oferując produkty różniące się od siebie jedynie drobnymi szczegółami np. Pepsi i Coca-Cola. Różnice pomiędzy tymi produktami występują głównie na rynku dóbr konsumpcyjnych ponieważ przedsiębiorstwa oferują dobra o różnych właściwościach, ale twierdząc że ich dobra są najlepsze wśród wszystkich oferowanych przez innych konkurentów. Konsekwencją tego zróżnicowania jest to iż konkurencja nie skupia się na cenie dóbr, ale tylko na jakości wyrobów, ich reklamie i warunkach sprzedaży – czyli konkurencji niecenowej.
W takim pozornym różnicowaniu używa się głównie reklamy aby w rzeczywistości doprowadzić do zmian jakościowych. Dzięki temu przedsiębiorstwo powinno otrzymać tyle przychodu ile poniosło nakładów. Czasami konsument nie chce kupić produktu z wysoką jakością ponieważ wiąże się to z wyższą ceną, lecz gdy jakość spada razem z ceną to konsument również rezygnuje z zakupu obawiając się zbyt niskiej jakości względem ceny. Konkurencja cenowa jest przeważnie nieopłacalna, ponieważ może to doprowadzić do upadku mniejszych producentów.
Jeśli producent sprzedaje swój towar w ilości 15 sztuk za 30 zł i będzie chciał obniżyć cenę do 20 zł, to sprzeda już tylko 10 sztuk. A następny producent chcąc być bardziej konkurencyjnym dla konsumenta obniży cenę do 10 zł wówczas sprzeda tylko 5 sztuk. A mniejsze przedsiębiorstwa już bardziej ceny nie obniżą. Dlatego też konkurencja cenowa nie ma możliwości rozwoju na rynku oligopolu.
Firmy konkurują ze sobą zachęcając klienta do kupna jego wyrobów poprzez różne cechy jakościowe produktów. Przykładowo producenci kremów do twarzy dla kobiet prześcigają w coraz to nowszych technologiach i składnikach swoich wyrobów. Firma Garnier oferuje kremy z witaminą C, która ma odżywiać skórę, a firma Nivea zachęca nas mówiąc, że najlepszym składnikiem kremu dla naszej twarzy będzie koenzym Q10, a jeszcze inna firma zaoferuje jako najlepszy krem ten z dodatkami alg morskich. A po każdym z tych kremów, szczególnie tych dla starszych pań – zmarszczki znikają po 2 tygodniach. A żeby udowodnić skuteczność działania, kremy te są reklamowane przez piękne, uśmiechnięte modelki, z jedwabistą cerą - w wieku najwyżej do 20 lat. Właśnie taka reklama ma na celu przyciągnąć potencjalnych konsumentów. Kolejnymi cechami jakościowymi produktów mogą być :
- forma opakowania, np. flakony perfum, im droższy produkt tym ma ładniejszy bardziej oryginalny flakon
- podnoszenie jakości, np. firmy kosmetyczne zapewniają nas o zgodności ze wszystkimi normami jakościowymi, umieszczając tą informację w widocznym miejscu na opakowaniu ( np. ISO, czy jakość Q)
- promocja np. do perfum dodawany jest perfumowany żel do kąpieli o tym samym zapachu, albo inny drobny kosmetyk lub próbka innego produktu tej samej firmy
Myślę, że najlepszym przykładem firm o prawie identycznych produktach z polskiego rynku są dwa koncerny: Pepsi i Coca-Cola. Produkty te różnią się od siebie jedynie nazwą, kolorem opakowania i drobnymi szczegółami w składnikach, z których są przyrządzane. Lecz obydwa koncerny walczą między sobą o jak największą liczbę klientów posługując się właśnie konkurencją niecenową. Jeśli jedna firma wymyśliła kampanię reklamową związaną np. ze zbieraniem etykiet od butelek, drugi koncern od razu wprowadzał podobną kampanię. Zbierając etykiety Pepsi można było otrzymać płyty CD, wyjechać na koncert organizowany przez MTV albo dostać dmuchaną kanapę z firmowym logo. A Coca-Cola proponuje już kolejny rok z rzędu przed Świętami, za 8 etykiet - rodzinę pluszowych misiów. Kiedy Coca-Cola wymyśliła kolejny program lojalnościowy tzn. pod każdą nakrętką butelki był umieszczony kod, który należało wysłać SMS-em na wskazany numer aby wygrać nagrody, Pepsi wprowadziła to samo.
Dlatego też uważam, że na rynku oligopolu jest to najlepsza forma konkurencji. Mimo tego, iż potrzeba więcej czasu aby uzyskać zamierzone efekty ale są one najskuteczniejsze. Kampanie reklamowe wbrew pozorom bardzo różnią się skutecznością. Przykładowo reklamy sklepów Media – Markt są czasem obraźliwe dla niektórych konsumentów i myślę że nie przynoszą dużych efektów. A dla odmiany reklamy napoju energetycznego RedBull przyniosły ogromne zyski firmie Coca-Cola. Przy okazji firma Pepsi wprowadziła na rynek podobny napój Warp4.
Poprzez reklamę i marketing dóbr – czyli poprzez konkurencję niecenową; ludzie łatwiej zapamiętują i kojarzą daną markę produktu z konkretnym producentem, przywiązują się do niej i są lojalni przy kolejnych zakupach tych dóbr. A wszystkie te zabiegi mają na celu wzmocnić różnice występujące między tymi dobrami.