Zjawiska patologii społecznej występujące wśród młodzieży

Od wielu lat obserwuje się nasilenie zjawisk związanych z patologiami społecznymi. Przyczyn upatrywać należy, między innymi w gwałtownych przemianach, jakie zaszły w ostatnich latach. Wzrost bezrobocia spowodował pogorszenie się sytuacji ekonomicznej polskiego społeczeństwa. Zmiany kulturowe występujące niemal na całym świecie doprowadziły do erozji systemu wartości etycznych i norm moralnych. Nastąpiło rozluźnienie więzi grupowych, zwłaszcza w odniesieniu do rodziny. Nasiliły się zjawiska kryminogenne, takie jak alkoholizm czy narkomania.
Patologia społeczna to zjawisko społeczne, związane z zachowaniem się jednostek lub grup społecznych niezgodne z obowiązującymi wartościami danej kultury. Terminu patologia społeczna używa się również dla określenia ,,nauki zajmującej się socjologicznym badaniem przyczyn i zwalczaniu patologicznych zjawisk społecznych takich jak: przestępczość, prostytucja, alkoholizm, itp.”. O zachowaniu patologicznym mówimy wtedy, gdy jest ono sprzeczne z normami i wartościami powszechnie obowiązującymi. Zachowania patologiczne dzieci i młodzieży to ucieczki z domu, wagary, picie alkoholu, zażywanie narkotyków i różnego rodzaju zachowania przestępcze. Niestety, zjawiska te wśród dzieci i młodzieży stale się nasilają. ,,W stosunku do coraz większej grupy nieletnich orzeka się środki wychowawcze w związku z demoralizacją, w tym popełniania czynu zabronionego, używaniem alkoholu, środków odurzających, uprawianiem nierządu, włóczęgostwem i udziałem w grupach przestępczych.”. Niepokojącym jest fakt, że wzrost dotyczy również brutalnych przestępstw. Stosowanie zaostrzonego wymiaru kar to działanie przynoszące jedynie krótkotrwałe efekty. Wymagana jest aktywna postawa społeczeństwa, polegająca na zrozumieniu zjawiska patologii i uznaniu tego zjawiska społecznego za własny. Obowiązujące w Polsce przepisy, miedzy innymi ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii, ustawa o wychowaniu w trzeźwości, ograniczają możliwość reklamowania alkoholu i wyrobów tytoniowych. Normy prawne zakazujące emisji filmów i programów zawierających sceny brutalne lub demoralizujące w czasie dostępnym dla dzieci mają nie dopuścić do przyswajania przez nie zachowań agresywnych i niepożądanych postaw.
Uzależnienia są zjawiskiem, które często występuje we wszystkich środowiskach. Nie jest również wolna od nich młodzież ucząca się w Zespole szkół Rolniczych w Kamieniu Małym. Zdecydowana większość respondentów przyznaje się, że spotkała się z tym problemem osobiście lub w najbliższym otoczeniu.

Uzależnienia, z którymi spotkała się młodzież
Najczęściej występującymi uzależnieniami wśród uczniów są nikotynizm (67,1%), narkomania (27,0%) i alkoholizm (23,0%). Spowodowane to jest m. in. łatwym dostępem do tych substancji, lokalnymi zwyczajami sprzyjającymi braniu, obecności w najbliższym otoczeniu osób używających substancji uzależniających, konfliktami w rodzinie, dodatnim wartościowaniem używanych substancji, a także pozytywnym oczekiwaniom dzieci i młodzieży, co do efektów brania. Na większość z tych czynników szkoła nie ma wpływu, co nie znaczy, że powinna całkowicie deprecjonować swój wpływ. Warto podjąć współpracę ze środowiskiem lokalnym, organizować spotkania z działaczami organizacji społecznych, zajmujących się zapobieganiem przejawom patologii, a szczególnie uzależnieniom. Warto również spotkać się z przedstawicielami wymiaru sprawiedliwości, aby młodzież zobaczyła jak wiele nieszczęść może wyniknąć z czynów przestępczych popełnionych pod wpływem substancji uzależniających.

Pierwszy kontakt z uzależnieniami
Bardzo często pierwszy kontakt z uzależnieniami dzieci mają już w domu rodzinnym. Uzależnienia te nie dotyczą ich jednak bezpośrednio, lecz przede wszystkim ich najbliższych: rodziców, starszego rodzeństwa, krewnych, sąsiadów. Młodzież natomiast najczęściej z problemem tym spotyka się na różnego rodzaju imprezach, prywatkach, dyskotekach. Nie wyobrażają sobie jakiegokolwiek spotkanie towarzyskiego bez alkoholu, papierosów czy narkotyków. Osoby uzależnione od alkoholu czy narkotyków często znęcają się nad rodziną i osobami od nich zależnymi, popełniają przestępstwa wymierzone przeciwko porządkowi publicznemu (chuligaństwo, czynne napaści), na tle seksualnym (gwałty, czyny nierządne z osobą nieletnią czy upośledzoną). W ostatnich latach wzrasta także liczba sprawców przestępstw drogowych pod wpływem alkoholu. Osoby uzależnione od narkotyków ograniczają swoje zainteresowania jedynie do zdobycia narkotyku. Cały ich dotychczasowy świat wartości zostaje obalony. Rezygnują z pracy i nauki. Uzależnienia od substancji psychoaktywnych powodują szybkie wyniszczenie organizmu i nieodwracalne zmiany w układzie nerwowym. W ostatnich latach coraz częściej spotyka się uzależnienia od telewizora czy komputera. Wielogodzinne czaty powodują, że młodzi ludzie odrywają się od świata zewnętrznego. Nie mają czasu na zadbanie o własne zdrowie czy kondycję fizyczną. Zapominają o przyjaciołach i znajomych. Internet staje się całym ich światem.

Korzystanie ze środków psychoaktywnych
Spożywanie alkoholu, narkotyków czy palenie papierosów są zjawiskami tak powszechnymi, że większość respondentów nie widzi nic złego w tym, ze również to robią. Jest to konsekwencją między innymi wychowania rodzinnego. Czasami zdarza się, że środki uzależniające są elementem, dzięki któremu młodzi ludzie chcą zwrócić na siebie uwagę rodziny. Wiecznie zapracowani rodzice w pogoni za pieniędzmi, za mało czasu poświęcają swym dzieciom. Te szukają elementów zastępczych; miłość rodzicielską zastępują alkoholem czy narkotykami.

Uzależnienia młodzieży
Zdecydowana większość młodzieży uważa siebie za osoby wolne od uzależnień. Wynika to prawdopodobnie z tego, że nie znają oni mechanizmów uzależnień. Nie do końca zdają sobie sprawę, że są już nałogowymi palaczami czy alkoholikami. Nie widzą nic złego w tym, że palą papierosy, piją alkohol czy zażywają narkotyki. Większość ich rówieśników robi to samo. W domu nie było imprezy bez alkoholu. Oni sami również na dyskotekach, prywatkach, koncertach i innych masowych imprezach mają kontakt z substancjami uzależniającymi. Trudno odmówić, gdy koledzy namawiają i zachęcają.

Środki i substancje powodujące najczęstsze uzależnienia młodzieży
Papierosy od lat stanowią największe zagrożenie, jeśli chodzi o uzależnienia. Sprzyja temu stosunkowo niska ich cena, grupa rówieśnicza, która robi to samo, konsekwencje, które widoczne są dopiero po pewnym czasie, a także przykład dorosłych. Nadużywanie alkoholu we współczesnej Polsce jest obyczajem powszechnym i tolerowanym przez społeczeństwo. Pijaństwo i alkoholizm nie mają związku ani z sytuacją ekonomiczną ani z wykształceniem czy miejscem zamieszkania. Poza niewątpliwie szkodliwym wpływem alkoholu na zdrowie człowieka jest on jednym z najpoważniejszych czynników kryminogennych. Znaczną część przestępstw popełnia się pod jego wpływem. Sam alkohol również może być przedmiotem działalności przestępczej. Setki osób zaangażowanych jest w jego przemyt, nielegalną dystrybucję oraz produkcję. Innym czynnikiem uzależniającym jest komputer i telewizja. Młodzież spędza znaczną część wolnego czasu, a także czasu przeznaczonego na sen i odpoczynek przed komputerem. Nocne czaty są zjawiskiem bardzo rozpowszechnionym. Młodzi ludzie nie potrafią sami sobie zorganizować wolnego czasu. Znajomości zawierają również przez internet. Urywają się kontakty międzyludzkie. Młodzież zamiast wspólnie bawić się na świeżym powietrzu – siedzi przed monitorem czy ekranem telewizyjnym.
Narkomania Narkomania jako nałóg prowadzi do całkowitego uzależnienia od narkotyków pochodzenia roślinnego lub chemicznego, co prowadzi do zaburzeń osobowości i zaniku wyższych uczuć oraz zmian w układzie nerwowym. Narkomania w naszym kraju systematycznie wzrasta. W tej chwili jest około 250 tysięcy uzależnionych. Najmłodsi narkomani, to dzieci w wieku lat 12. Problem narkomanii istnieje już w szkołach podstawowych. Odpowiedź na pytanie o przyczyny narkomanii jest bardzo trudna do ustalenia, w każdym razie przyczyn jest wiele. Wydaje się, że główne źródło tkwi we wadliwym wychowaniu już w rodzinie.

Możliwość zdobycia narkotyków na terenie szkoły
Spora grupa zainteresowanej kupnem narkotyków młodzieży wie, że na terenie szkoły można kupić różnego rodzaju środki odurzające. Największą przeszkodą w ich nabywaniu stanowi wysoka cena. Jednak i z tym problemem młodzież sobie radzi. Zainteresowani młodzi ludzie otrzymują pierwszą, darmową porcję narkotyku. Za następne muszą już płacić. Kiedy kieszonkowe przestaje wystarczać, pojawia się konieczność zarobienia pieniędzy na kolejną działkę. Najprostszym sposobem jest sprzedawanie narkotyków. W ten sposób ofiara narkotykowego biznesu staje się przestępcą. Inni chcąc zarobić trudnią się przemytem, produkcją czy handlem środkami psychoaktywnymi. Jeśli chce się pozostać człowiekiem wolnym od uzależnień, trzeba powiedzieć stanowcze nie, nawet, gdy najbardziej zaufany przyjaciel zaproponuje niewinnego skręta czy działkę.

Przyczyny sięgania po używki
Różnorakie są przyczyny zażywania narkotyków przez uczniów. Oprócz wyżej wymienionych mówi się o braku bliskich więzi z członkami rodziny oraz nudne i mało radosne życie. Próbują w ten sposób zwrócić na siebie uwagę, na swoje kłopoty i problemy. Czasami jest to zwykła bezmyślność czy chęć dorównania kolegom. Zażywanie narkotyków powoduje szybkie uzależnienia, co w konsekwencji prowadzi do wyniszczenia organizmu. Potrzebna jest wówczas pomoc specjalistów, aby uwolnić się od niego. Służą temu między innymi programy z zakresu profilaktyki uzależnień przeznaczone zarówno dla osób uzależnionych jak też ich rodzin. Szczególnie wartościowe są spotkania z osobami, które zmagały bądź nadal walczą z problemem uzależnień. Ich doświadczenia pozwalają zrozumieć, że narkotyki czy alkohol to przede wszystkim dramat osobisty, rodzinny, a nie tylko wątpliwa przyjemność.

Kryzys rodziny Naturalnym środowiskiem, w którym młody człowiek kształtuje swoją osobowość, jest rodzina. Postępujący kryzys rodziny, z jakim spotykamy się w Polsce współczesnej, stanowi zagrożenie moralne dla młodzieży. Coraz więcej młodzieży żyje w rodzinach rozbitych, dotkniętych patologią moralną, z których najczęstszą jest alkoholizm przynajmniej jednego z rodziców. Rozwód rodziców powoduje całkowite rozbicie rodziny. Po rozwodzie rodziców, dziecko nabiera przekonania o całkowitym jego odrzuceniu. Ma poczucie doznanej krzywdy i uważa, ze jest traktowane niesprawiedliwie.
Nie zawsze rozbicie rodziny jest spowodowane rozwodem rodziców. Może być rodzina zdezorganizowana z innych powodów. Na przykład rodzice poświęcają się całkowicie: sztuce, polityce, nauce, zarabianiu pieniędzy, czy innym wartościom. Jeżeli te cele dominują ze szkodą dla rodziny, stają się przyczyną rozkładu życia rodzinnego.
Kryzys rodziny jest spowodowany nie tylko warunkami materialnymi. Owszem, ciągłe wzrastające ubóstwo rodzin w Polsce ułatwia powstawanie kryzysu. Jednak pełnego źródła należy szukać poza rodziną. Ustawiczna presja środków masowego przekazu w kierunku liberalizacji życia rodzinne¬go, polityka sprzyjająca rozwodom i systematyczne rozluźnianie więzi rodzinnych oraz propagowanie wychowania partnerskiego w sposób zasadni¬czy przyczyniają się do pogłębiającego się ustawicznie kryzysu rodziny. Zdaniem niektórych psychologów tylko 10% rodzin polskich funkcjonuje prawidłowo. Kryzys rodziny wynika także ostatnio z rosnącej biedy i bezrobocia. Jego skutki ponoszą, niestety, w stopniu największym, dzieci.
Brak uznania dla autorytetów Prawidłowy rozwój człowieka, jaki dokonuje się poprzez proces wychowawczy, domaga się również wzorów, autorytetów. Dla młodego człowieka nawet sam wygląd twarzy osoby z autorytetem odgrywa bardzo pozytywną rolę. Autorytety możemy podzielić na dwie grupy: do pierwszej należą ludzie, których autorytet pochodzi z nadania, zadekretowa¬nia, nakazania. Taki autorytet posiadają panujący i ci wszyscy, którzy sprawują publiczne urzędy. Druga grupa autorytetów pochodzi z natury, wypracowania, zdobycia, uznania. Takim autorytetem cieszą się rodzice, krewni, ludzie sztuki, nauki, wychowawcy, działacze społeczni, zwłaszcza w dziedzinie pomocy charytatywnej, ludzie budzący szacunek i zaufanie.
Dziecko musi być od samego urodzenia uczone szacunku do rodziców przez samych rodziców. Zaniedba¬nie pod tym względem powoduje utratę autorytetu rodziców u dzieci w chwili, gdy dziecku dorastającemu rodzice już nie są potrzebni. Nawet zaczynają przeszkadzać, wtedy powstaje konflikt między dziećmi a ich rodzicami. Mimo naturalnego pochodzenia, autorytet rodziców powinien być również budowany. Najlepiej jest wtedy, gdy autorytet rodziców jest również budowany przez nich samych. Powinien dla dzieci stanowić wzór.
Dla przykładu: autorytet w przekazywaniu wiedzy o życiu seksualnym młodzież czerpie w 61 % od kolegów, a tylko w 28 % od rodziców. Jednak w trudnych sytuacjach życiowych autorytet matki jest na pierwszym miejscu i wynosi 65 %, ksiądz 4% a wychowawca klasy 1%.
Samotność i zagubienie Często młody człowiek dochodzi do przekonania, że nie jest potrzebny w zasadzie nikomu. W tej sytuacji Kościół poszukuje w dalszym ciągu własnego miejsca w zmieniających się warun¬kach społecznych. Dla niego młodzież również stanowi problem trudny do rozwiązania. Brak nowych form duszpasterstwa młodzieży stwarza sytuacje, może nie masowego, ale znacznego odchodzenia młodzieży do innych re¬ligii, a zwłaszcza sekt nieraz bardzo prymitywnych i egzotycznych. Młodzież staje się religijnie obojętna.
Jak czytamy w „Raporcie Watykańskim”: „Grupą najwrażliwszą i najbardziej narażoną w obrębie Kościoła jest młodzież. Wtedy gdy nie mają oparcia, są bezrobotni, nie uczestniczą aktywnie na rzecz parafii, gdy pochodzą z rodzin nieustabilizowanych, należą do mniejszości etnicznych lub zamieszkują miejsca, jakich Kościół swym wpływem raczej nie obejmuje, itp. - młodzi stanowią dla sekt i nowych ruchów cel podatniejszy niż w innych sytuacjach”.
Protestując przeciwko samotności i zagubieniu młodzi ludzie chcą na siebie zwrócić uwagę. Jednym ze sposobów zwrócenia uwagi jest ucieczka z domu. Młody człowiek ukrywa się przed rodzicami z wielu powodów, albo rodziców uważa za zbyt rygorystycznych i surowych. Ucieczka bywa motywowana jako możliwość zaistnienia publicznie i w ten sposób uniknięcia izolacji i samotności. Dlatego ucieczki z domu rodzinnego były znane jako sposób zdobycia czegoś przez dzieci. Obecnie ta praktyka gwałtownie wzrasta, ponieważ samotność i poczucie niepotrzebności są odczuwane przez młodzież bardzo dolegliwe. W Lutowiskach, największej bieszczadzkiej gminie liczącej 2 tysiące mieszkańców, przed prawem lub rodzicami ukrywa się ok. 500 osób. W ostatnim czasie Bieszczady stały się miejscem schronienia dla wielu młodych ludzi.
Bardzo drastyczną ucieczką przed samotnością i bezsensownością życia jest samobójstwo. W jednej małej miejscowości w ciągu zaledwie trzech tygodni aż cztery osoby popełniły świadomie i z pełną premedytacją samobójstwo. Jak podała prasa, młody 16-letni chłopak odebrał sobie życie, wyskakując z okna wieżowca we Włocławku - jego rodziców nie znaleziono. Istnieje również totalna krytyka zachowania się młodzieży. Brak wszelkiej selekcji, robi wrażenie, że cała młodzież zasługuje na potępienie i surowsze traktowanie przez wymiar sprawiedliwości. Takie podejście starszych, również może być przyczyną zranień dla wielu młodych ludzi, którzy czują się odrzucani.
Alkoholizm wśród młodzieży W ostatnich latach obserwujemy wzrost zagrożeń alkoholowych wśród młodzieży. Wzrasta liczba młodych, którzy sięgają po napoje alkoholowe a maleje liczba abstynentów. Jednocześnie obniża się wiek inicjacji alkoholowej. Z raportu „Młodzież a alkohol 94” wynika, że obecnie wśród chłopców szkół średnich zaledwie niecałe 10 procent to abstynenci. Natomiast wiek inicjacji alkoholowej dla większości z nich obniżył się do 13-tego roku życia. W 1994 r. do izby wytrzeźwień w Bydgoszczy trafiło aż 110 pijanych dzieci. Reakcje rodziców proszonych o odbiór dziecka były różne: jedni rodzice atakowali dzieci za ich zły czyn, tych było bardzo mało. Większość szukała przyczyn poza dziećmi. Największe pretensje rodzice mieli do policji, dlaczego akurat ich dziecko znalazło się w izbie wytrzeźwień. Jest to problem nie alkoholu, ale współczesnego człowieka i dlatego świeckie programy profilaktyczne są nieskuteczne. Potrzebne jest więc wychowanie religijne, by otworzyć młodego człowieka na łaskę Jezusa Chrystusa.
Nadmierne i wadliwe propagowanie seksu Propagowanie nieodpowiedzialnego seksu widać w środkach masowego przekazu, w subkulturach młodzieżowych. Nieodpowiedzialny seks rodzi frustrację u młodego człowieka a w końcu może go doprowadzić na margines.
Wiele czasopism młodzieżowych, poświęca wiele uwagi technice uprawiania seksu. Oprócz tych tematów zajmują się jeszcze podważaniem i ośmieszaniem chrześcijańskich zasad moralnych, jak również autorytetu rodziców, wychowawców, szkoły. Jedynym wzorem do naśladowania to człowiek całkowicie wyzwolony „róbta co chceta”, żyjący na koszt społeczeństwa. Seks jest przekazywany jako wartość sama w sobie, a nie w odniesieniu do drugiego człowieka. Działanie seksualizmu tak podawanego jest zagrożeniem, ponieważ powoduje i utrwala skrajny, chorobliwy egoizm. Prowadzi do obalenia wszelkich norm moralnych ograniczających działanie człowieka, sprzecznego z jego egoistycznymi zachciankami i skłonnościami.

SUBKULTURY to nieformalna grupa osób działająca według odrębnych wzorów i zasad postępowania. Jej członkowie nie przestrzegają zwyczajowo przyjętych w społeczeństwie norm. Osoby należące do tych podkultur to zazwyczaj ludzie bardzo młodzi , uczniowie szkół średnich, studenci. Najwięcej z nich można spotkać w dużych miastach , takich jak Warszawa, Wrocław, Gdańsk i Kraków. W małych wioskach są oni wytykani palcami, ośmieszani oraz często prowokowani do bójek. Subkultury mogą być szczelnie zamknięte i trudno dostępne dla ludzi z zewnątrz - na przykład subkultura narkomańska. Aby należeć do niektórych trzeba się czymś wykazać. Zwłaszcza gitowcy dobierali sobie nowych członków spośród tych, którzy spędzili czas w więzieniu. Niektóre z tych nieformalnych grup są nastawione pokojowo do otaczającego ich świata . Najspokojniejsi byli kiedyś hippisi. Obecnie określa się tak rastmanów. Na drugim biegunie stoją skinheadzi, dla których agresja jest częścią ideologii. Najbardziej liczą się punkowcy i skini, którzy od lat toczą boje o palmę pierwszeństwa wśród grup młodzieżowych w Polsce.

GITOWCY, git - ludzie, gity, są zjawiskiem rdzennie polskim. Pojawili się w latach 70 - tych tworząc pod względem struktury rodzaj zamkniętego klanu, w obrębie którego preferowano styl bycia oparty na sile, kulcie przemocy i podporządkowania. Zasady te mają swoją pragenezę w ruchu "drugiego życia", który pojawił się około 1955 roku w zakładach poprawczych i karnych. Stosunkowo najwięcej gitowców rekrutowało się spośród uczniów szkół zawodowych i przyzakładowych. Gitowcy tworzyli pewien stereotyp elity. Uważali siebie za awangardę powołana do panowania. Dla podkreślenia swej grupowej tożsamości ubierali się w ortalionowe kurtki tzw. Szwedki i spodnie zaprasowane na kant. Nosili fryzurę na małpę. Ważna rolę odgrywał tatuaż , zwłaszcza kropki na dłoniach, palcach oraz twarzy. Najważniejszym znakiem była kropka przy lewym oku (cyngwajs). W każdej grupie obowiązywała hierarchia , przywódcą był ktoś , kto miał kontakty ze światem przestępczym. Posługiwali się specyficznym niezrozumiałym dla niewtajemniczonych żargonem. Pewne elementy subkultury gitowców przetrwały u skinheadów.

GRAFICIARZE mają rodowód amerykański. W latach 60 -tych młodzi mieszkańcy Nowego Yorku umieszczali nielegalnie swoje napisy, kolorowe szablony na ścianach metra. W latach późniejszych anarchiści niemieccy i włoscy studenci traktowali już swoje napisy na murach przede wszystkim jako komunikaty o treści politycznej. Działalność polskich graficiarzy należy rozpatrywać w kontekście rozwoju rozmaitych subkultur młodzieżowych w latach 80-tych. Początkiem były wizerunki wesołych krasnali malowanych w różnych miejscach Warszawy. W 1985 roku pojawiły się pierwsze szablony m. między innymi autorstwa Tomasza Sikorskiego i Andrzeja Rosołka. Swoje dzieła zaczęli też eksponować ludzie ze środowiska warszawskich deskorolców i anarchiści. Szczyt działalności polskich graficiarzy przypada na lata 1989-90.

HARLEYOWCY, motocykliści, ruch stale obecny niemal w całej Europie, USA i Australii. W latach 50-tych na autostradach Kalifornii i Wschodniego Wybrzeża zaczęli się pojawiać gromadnie młodzi mężczyźni, tak zwani ridersi na ciężkich motocyklach. Harleyowcy nie starają się afiszować z jakąkolwiek ideologią, interesują ich tylko motocykle i wszystko im podporządkowują. Nie pasjonują się nowymi modelami. Prawzorem i najczęściej używaną maszyną jest amerykański Harley Dawidson. W Polsce pierwsi harleyowcy pojawili się w latach 70-tych. Harleyowców charakteryzuje duch męskiej sprawności i siły. Typowy strój harleyowca to czarna skórzana kurtka z symbolami i emblematem, podkoszulek z oberwanymi rękawami i demonicznym wzorkiem, szeroki i ciężki od żelaza pas, dżinsy z dziurami lub skórzane spodnie, wysokie buciory. Na przegubach bransolety, palce upierścione srebrem, tatuaże. Jest też styl na "Dziki Zachód": kowbojski kapelusz, takież buty, frędzle i indiańskie ornamenty. Napojem mistycznym harleyowców jest piwo lub whisky "Jack Daniels". Na popularnych zlotach harleyowców panuje atmosfera pikniku i wzajemnego zrozumienia.

HIPISI, pierwsze grupy pojawiły się w latach 60-tych w USA, jako wyraz buntu przeciwko tradycyjnym amerykańskim wartościom kariery, profesjonalnej perfekcyjności, postępowi, prestiżowi mierzonemu stanem posiadania. U podstaw ruchu legły nastroje pacyfistyczne, których radykalizacje nastąpiła po wybuchu wojny wietnamskiej. Hipisi głosili hasła wolnej miłości, powrotu do natury, pacyfizmu, dostępu do narkotyków, tolerancji w zakresie wyboru sposobu życia, zachowania i ubioru. W Polsce na przełomie lat 60-tych i 70-tych tworzono komuny na Mazurach, w Bieszczadach i w okolicy Warszawy. Od lat 80-tych hippisów utożsamiano w Polsce z narkomanami. Długowłosi i ekstrawagancko ubrani stanowili wstydliwy problem. Z biegiem lat ruch przestał istnieć, ale poglądy dawnych hipisów nadal znajdują zwolenników wśród młodych ludzi.

METALOWCY, heavy-metalowcy, jest to subkultura fanów odmiany rocka zwanej heavy metal. Początek ruchu sięga lat 70-tych, ale największą popularność w wielu krajach osiągnął w następnej dekadzie, kiedy to koncerty rockowe zaczęły przybierać charakter coraz większej widowiskowości i teatralizacji. Metalowcy nie głoszą specjalnej ideologii czy filozofii. Teksty piosenek podkreślają kult szatana, zła, apoteozę tych negatywnych sił. Zainteresowanie okultyzmem i czarną magią powoduje, że utożsamia się ich często z satanistami. Fani heavy- metalu ubierają się na wzór dawnych rockersów. Ich styl to: obcisłe skórzane lub jeansowe spodnie, skórzane kurtki-ramoneski, pasy nabijane ćwiekami (pieszczochy), koszulki na których dominują kościotrupy i inne przerażające postacie. Noszą długie włosy sprawiające potarganych. W Polsce przeglądem idei, stylu bycia i obrzędowości muzyki heavy- metalu są festiwale "Metalomaniaków" w Katowicach.

PUNK, ruch młodzieżowy powstał w latach 70-tych w Wielkiej Brytanii i w USA. Przyjmuje się, że pierwszym wydarzeniem publicznym związanym z punkami był koncertowy debiut zespołu "Sex Pistols" w Londynie w 1976 roku. Skandalizujący styl tego zespołu , stał się podstawą zachowań subkultur punkowych. W Polsce dużą rolę odegrały zespoły punk-rockowe "Brygada Kryzys", "Tilt". Zanegowany został cały system społeczny i reguły jego funkcjonowania. Postawa skrajnej negacji obejmowała sfery społeczne (rodzina), polityczne (np. parlament), edukacyjne, prawne, ale także tradycję, stąd między innymi niechęć do religii i religijności. Podstawowe atrybuty stylu subkultury punków najwyraźniej uwidaczniają się w stroju: stara skórzana kurtka nabijana ćwiekami, ćwiekowy pas, pieszczotka (branzoleta) na przegubach dłoni, spodnie podarte lub w kolorowe łaty z zamkami błyskawicznymi, ciężkie wojskowe buty-glany. Uzupełnia całość wygolona po bokach głowa, pośrodku włosy ułożone w czub a'la Irokez, do tego kolczyki lub agrafki w uszach. Ruch nie ma żadnych liderów czy oficjalnych ideologów. Tworzą go małe wspólnoty(załogi, które kontaktują się ze sobą okazjonalnie (np. Podczas koncertu czy festiwali rockowych, takich jak w Jarocinie).





SATANIŚCI, na Zachodzie - sekta, ruch kulturowy; w Polsce - subkultura. Ruchy te zawsze były w opozycji wobec chrześcijaństwa i jego doktryny. Satanizm pozwala człowiekowi, który odrzucił Boga, stać się swoim własnym Bogiem. Podstawowym ceremoniałem satanistów są "czarne msze". W Polsce subkultura pojawiła się po 1984 roku na fali popularności zespołów speed - black - metalowych, takich jak "Kat"", "Kreon" i "Fatum". Teksty piosenek tych zespołów zawierają wiele motywów satanistycznych, łącznie z otwartą manifestacją zła i szatana. Polski satanizm jest daleki od pierwowzoru amerykańskiego. Funkcje rytualne przejmują koncerty, w czasie których sataniści występują w "pełnym rynsztunku" - czarnych skórzanych kurtkach z napisem "Ave Lucifer", na szyi odwrócony krzyż. W stroju dominacja kolorów: czarnego i czerwieni. W szczytowych momentach koncertu sataniści podnoszą w górę pięść z dwoma wystawionymi palcami (wskazującym i małym) - symbolem satanistów. Od pamiętnej, zorganizowanej w Jarocinie w 1986 roku czarnej mszy sataniści są symbolem dużego zagrożenia dla społeczeństwa dla, tym samym zostali ulokowani na samym biegunie radykalnej opozycji wobec kultury oficjalnej.

SKINHEADZI, skini, pojawili się w Wielkiej Brytanii w latach 70-tych, później w pozostałych krajach Europy. W Polsce zaczęli być widoczni w latach 1982-83. Wywodzą się ze slumsów wielkich miast i rekrutują się z młodych bezrobotnych. Ostrzyżeni na łyso, ubrani w stroje robocze, to jest toporne buciska martensy, dżinsy lub spodnie i kurtki wojskowe. Szokują wyglądem. Skinheadzi ześrodowiskowali i spotęgowali to co w ruchu punk było wulgarne i szowinistyczne. Utożsamiają się z ruchami, które preferują kult siły, między innymi z organizacjami neofaszystowskimi. Dewizą życiową naszych skinów jest walka o Polskę dla Polaków, ulubionymi hasłami są: "Polish Power", "Żydzi do gazu", "White Power". Ze szczególną agresywnością odnoszą się do Murzynów i Arabów. Najbardziej zaangażowani politycznie toczą zacięty bój z anarchistami. Skini do wszystkich subkultur nastawieni są wrogo, nawet między sobą nie zgodni. Agresję wyładowywują na manifestacjach, koncertach rockowych i meczach piłkarskich. Integracji tej subkultury i wzrostowi jej liczebności sprzyja wsparcie moralne ze strony organizacji takich jak Polskie Stowarzyszenie Narodowe i Polska Wspólnota Narodowe Bolesława Tejkowskiego.
Depresja jest najczęstszą chorobą psychiczną i jest niezwykle złożonym zjawiskiem. W języku potocznym słowo "depresja" służy do opisywania poczucia smutku lub żalu jako reakcji na jakieś zdarzenie życiowe. W tym kontekście słowo to używane jest do opisania uczucia lub objawu a nie choroby. Dlatego można używać słowa lepiej określającego jak choroba depresyjna. Wobec tego możemy powiedzieć, że depresja to:
• reakcja zdrowej osoby na stres wywołany np. jakąś sytuacją traumatyczną;
• jako nadmierna reakcja u jednostek o osobowości neurotycznej na stres, z którym zdrowy człowiek poradziłby sobie;
• jako objaw związany z innymi zaburzeniami organicznymi i somatycznymi a szczególnie zaburzeniami hormonalnymi lub metabolicznymi (np. niedoczynność tarczycy itp.);
• jako objaw psychozy afektywnej typu jedno - lub dwubiegunowego (depresja tego rodzaju pojawia się z niewiadomego powodu).
Wyróżniamy dwie postacie depresji: psychogenną - pochodzenia wyłącznie psychicznego i endogenną - często o podłożu biologicznym. Ogromne znaczenie ma wpływ choroby na funkcjonowanie rodzinne, zawodowe i społeczne. Depresja w znacznym stopniu ogranicza wydolność człowieka w życiu codziennym. Doprowadza do kryzysów małżeńskich, zaburza kontakty z innymi osobami, sprawia, że zmniejsza się wydajność zawodowa, pojawia się absencja w pracy, bezrobocie. Co jest przyczyną depresji? Prawdopodobnie na jej powstanie mają wpływ czynniki biologiczne, psychiczne oraz środowiskowe. Jest zatem wiele przyczyn tej choroby ale można także odważyć się na stwierdzenie, że to my także "zapracowaliśmy" najczęściej nieświadomie, nie potrafiąc radzić sobie z życiowymi problemami.