URAZY KOŚCI
Złamania kończyn górnych – zabezpieczenie miejsca wypadku , ocenić rozległy uraz, jeśli zł. Otwarte założyć opatrunek , rękę złamaną umieścić na pliku gazet i założyć temblak, okryć kocem
Złamanie kończyn dolnych – stabilizować przedmiotami złamaną kończynę unieruchomić kończynę ,
Złamanie obojczyka prawdopodobnie poszkodowany ułożył rękę w poprzek klatki pier. w tedy należy założyć temblaka co powoduje usztywnienie
Złamanie żeber- położyć poszkodowanego na bolesnym boku w razie transportu pozycja półsiedzącą z unieruchomioną ręką po stronie bolącego boku pod kolana wałek Złamanie miednicy- zagrożenie życia : możliwość uszkodzenia dróg moczowych i pęcherza: wałek pod kolana, okolice lędźwi, karku pięt wypełnić tkaniną , głowę lekko unieść i do tyłu, kontrolować czynności życiowych czekając na pogotowie
W razie skręcenia lub zwichnięcia - poszkodowany układa kończynę w pozycji najmniej spr. Bul i w tej pozycji unieruchamiamy
Uszkodzenie nadgarstka – zdjąć ozdoby, rękę umocować na temblaku i miedzy palcami włożyć miękką tkaninę Stawu skokowego – zdjąć buty, unieruchomić w ułożeniu zastanym Stawu łokciowego – unieruchomić za pomocą temblaka , opatrunku żółwiowego unieruchomienie ułożeniowe – w obrębie klatki pier. - pozycji półsiedzącej z podparciem na plecy pochylonym w stronę urazu oraz podkurczonymi nogami ; z urazami głowy- w pozycji półsiedzącej uniesioną odchyloną do tyłu głową ; w obrębie brzucha- pozycja leżąca z lekko uniesionym tułowiem i podkurczonymi nogami z wałkiem pod kolanami w obrębie miednicy- lezącej na plecach z wypełnioną przestrzenią pod kolanami i lędzwi; kręgosłup- leżąca na plecach i unieruchomienie obłożeniowe całego ciała
URAZY MOZGU I KREGOSŁUPA
Wstrząśnienie mózgu – w skutek uderzenia w głowę tępym przedmiotem lub upadek . Utrata przytomności , zanikają odruchy obronne niepamięć wsteczna, bule głowy, zawroty. Pozycja boczna ustalona w razie braku przytomności przez 3 min wezwać pogotowie po odzyskaniu przytomności półleżącą na boku z uniesiony i popartym tułowiem, głowa na bok
Wstrząs – powstaje w wyniku rozległego oparzenia lub utraty osocza, utraty krwi utraty wody i soli mine. , powiększenie układu naczyniowego (ból, przerażenie, nagłe bodźce termiczne mogą rozszerzyć naczynia krwionośne) do wstrząsu może dojść na wskutek zatrucia lub zakażenia. Posz. Niespokojny, pobudzony, lękliwy, nie odpowiadana pytania ale sam pyta o to samo wargi i paznokcie bladosine , skóra blada i zimna w Marie rozwoju wstrząsu skóra żółtoszara , zobojętnienie, apatia, oddech szybki .pomoc na usunięciu czynnika wstrzasorodnego i zapewnienie dopływu krwi do narządów np. serca i pozycja przeciwstrzasowa (na wznak i nogi do góry) , wsparcie psychiczne, kontrola czynosci
Pękniecie podstawy czaszki – wyciek krwi z nosa, ust i uszu, mogą wystąpić krwawe podbiegnięcia w tkance oczodołu , zaburzenia świadomości i oddechu . ułożyć na boku z odchyloną do tyłu głową w razie bezdechu przystąpić do sztucznego oddychania .Krwawego wycieku nei wolno wycierać ani opatrywać
Otwarte złamanie czaszkowe- dochodzi do uszkodzenia skóry kości czaszki i mózgu. Objawy- krwiak na głowie miękki obszar lub wgłębienie na owłosionej części głowy , zaburzenia/utrata przytomności , ból głowy, brak symetrii twarzy. Utrzymanie cyn ości oddechowych ułożenie stabilne na boku uniesionym tułowiem ranę głowy przykryć luźno opatrunkiem chłodzącym , natychmiast wezwać pogotowie.
Uraz kręgosłupa- utrata zdolności ruchu lub czucia w części poniżej uszkodzenia , uskok lub skręcenie prawidłowej krzywizny kręgosłupa, boleść uciskowa, może wystąpić bezwład , sprawdzenie uszkodzenia kręgosłupa, spr. Czucia, kołnierz unieruchamiający na szyi, okolice lędźwi kolan i kostek wypełnić tkaniną, wzdłuż ciała skręcone koce dla stabilizacji, unikać przenoszenia poszkodowanego
OPARZENIA TERMICZNE
Oparzenie I stopnia- uszkodzenie naskórka, II uszkodzenie warstwy rozrodczej skóry, III skóra uszkodzona w całej głębokości IV- martwica skóry i tkanek położonych głębiej
Pomoc odizolowanie od czynnika oparzanego , schłodzenie części ciała pod bieżącą wodą przez 30 min , zdjąć odzież przy oparzeniu wodą lub parą , zdjąć ozdoby, po ochłodzeniu założyć opatrunek osłonowy, gazą oddzielić oparzone powierzchnie palców, pozycja półleżąca aby części oparzone były uniesione, wsparcie psychiczne wezwać pogotowie
Oparzenie słoneczne – powoduje udar słoneczny, powoduje zaczerwienienie skóry ból i obrzęk skutki można załagodzić kremem po opalaniu
Porażenie cieplne – gdy dużemu wysiłkowi fizycznemu towarzyszy wys. Temp. Otoczenia i duża wilgotność powietrza, dużo potu- tracimy sole min. – duża utrat powoduje zaburzeni krążenia. Zaczerwienienie się całej, osłabienie, zawroty głowy, przeniesienie w chłodne miejsce i utrzymywanie czynności życiowych uł9zenie w pozycji przeciwwstrząsowej oraz łyżeczkę osolonej wody
Udar cieplny- stan w którym dochodzi do nadmiernego nagromadzenia się w organizmie ciepła, przy intensywnym doprowadzaniu go z zewnątrz utrudnionym odprowadzaniu. Osłabienie, pragnienie, sucha i zaczerwieniona skóra, zaburzenia orientacji, przeniesienie w chłodne przewiewne pomieszczenie , pozycja półleżąca z uniesioną klatką pier.
Porażenie słoneczne-silne nasłonecznienie karku i głowy, gorąca skóra twarzy i zimna blada skóra innych części ciała , niespokojny, bóle głowy, przeniesienie w zaciemnione miejsce , pozycji półsiedząca głowę słodzić zimnymi kompresami, ciało okryć aż do szyi i wezwać pogotowie
Odmrożenie I stopnia – szczypiący ból, skóra blada, po ogrzaniu skórka zaczerwieniona, powraca ból i powstaje obrzęk, po czasie ustępuje bez śladu
II stopnia- występuje dodatkowy silny obrzęki ból odmrożonych powierzchni, skóra sinoczarna, pęcherze; III stopnia- skóra niebieskoczarna ostro odgraniczona od części nie odmrożonej , tkanka ulega obumarciu IV-zamrożenie całkowite tkanek Pomoc- zdjęcie ozdób, zdjęcie butów, ogrzewanie odmrożeni ciałem własnym, ciepło okryć, łyżeczka gorącej posłodzonej