Układy skał pochodzące z tej ery to przede wszystkim skały osadowe zawierające licznie ślady życia w postaci skamieniałości, spośród których na szczególną uwagę zasługują trylobity. Były to zwierzęta z grupy stawonogów. Trylobity stały się skamieniałościami przewodnimi. Do skamieniałości przewodnich należą też graptolity- pływające krzaczaste kolonie zwierząt morskich.
Skamieniałości pochodzące z najstarszych okresów ery paleozoicznej reprezentują faunę morską. Są to: stawonogi, ramienionogii głowonogi, małże. Stopniowo pojawiły się kręgowce (ryby).
W pierwszej połowie ery paleozoicznej wykształciły się rośliny lądowe. Ich intensywny rozwój przypadł na 2 połowie ery. Były to olbrzymie skrzypy, widłaki, drzewiaste paprocie nasienne. Wśród skamieniałości z końca ery paleozoicznej spotyka się już także faunę lądową – owady, skorupiaki, a także kręgowce: płazy i gady, w tym gady ssakokształtne.
Podczas ery paleozoicznej miały miejsce dwa potężne okresy ruchów górotwórczych. Starsza orogeneza- kaledońska- trwała w postaci wielu faz od końca kambru do dolnego dewonu. Młodsza orogeneza – hercyńska – rozpoczęła się na przełomie dewonu i karbonu, a zakończyła w permie. Podczas tych orogenez zróżnicowanym deformacjom zostały poddane między innymi skał osadowe zawierające liczne skamieniałości, które pozwoliły na określenie czasu tych deformacji. Istotną rolę skałotwórczą odgrywały także wtedy procesy wulkaniczne. W wyniku przemieszczeń kier kontynentalnych względem biegunów zmieniało się rozprzestrzenianie i układ stref klimatycznych.