Taniec Butoh

Butoh to współczesny taniec pochodzący z Kinjiki - zaprezentowany został na Festiwalu Tańca w Tokio w maju 1959 r. przez tancerza Tatsumi Hijikatę i jego partnera Kazuo Ohno. Termin butoh składa się z dwu ideogramów BU – taniec i TOH – krok i oznacza nadeptywanie całą stopą. Cały spektakl jest więc bardziej „chodzony” niż tańczony, częściej przypomina pradawny rytuał niż taniec. Butoh jest dialogiem z postrzeganą jako skostniałą rodzimą tradycją teatru japońskiego i protestem przeciwko zalewaniu Japonii przez zamerykanizowaną kulturę masową.

Nazywany "Ankoku butoh" - tańcem ciemności, odwołuje się do starych wierzeń,obrzędów i ludowej estetyki brzydoty (chociaż inspiracją były także ekspresjonizm i koncepcja teatru okrucieństwa Antonin'a Artaud'a), sam w sobie jest świętem i rytuałem wyzwalającym wewnętrzną energię i eksplorującym mroki podświadomości. Z premedytacją ukazuje zakazane dotąd obszary życia. . Jest także poszukiwaniem nowej, indywidualnej drogi, własnego sposobu wyrazu wolnego od jakichkolwiek wpływów ze świata zewnętrznego, to dążenie do stanu „totalnej obecności” we wszechświecie. W butoh nie chodzi o opowiadanie jakiejś fabuły ale o znalezienie relacji ze sobą, ze światem, o przekaz emocji. Istotą tej drogi jest ciało, przez poznanie jego tajemnicy dociera się do poznania wartości życia i tajemnicy śmierci.

Ważną częścią idei Butoh jest coś na kształt warstw, Artysta poprzez przedstawienia jest otoczony przez różnego rodzaju warstwy tworzone z takich elementów jak: powietrze, dźwięk, światło, temperatura, zapach, punkt widzenia i tym podobne… ma również różne warstwy wewnątrz swojego ciała, porusza się w odpowiedzi na swoje zmysły w warstwy. Stara się wizualizować i projektować warstwy wokół swojego ciała. I tak jak ciało , warstwy ma każda przestzreń, tancerz próbuje uchwycić relację pomiędzy scenografią a ciałem, pomiędzy publicznością a artystą poprzez taniec wewnątrz tych warstw, zawierających zarówno to miejsce jak i tą publiczność. Aktor nie zmierza do końca, ale koncentruje się na rezultacie każdego momentu spektaklu, tutaj w każdym momencie coś umiera i coś się rodzi ponownie. Jest to magiczno - alchemiczny proces. Każdy osiągnięty rezultat jest unikalny i niepowtarzalny.

W tańcu butoh niezwykle istotny jest koncept „ciała opróżnionego” lub „ciała przezroczystego”, tzn. takiego stanu neutralności ciała-umysłu, w którym ciało nie jest poruszane siłą woli, lecz poddaje się zewnętrznej sile – jest poruszane. Dlaczego tak istotne w pracy tancerza butoh jest osiągnięcie stanu „ciała opróżnionego”? Stan ‘ciała przezroczystego’ jest niezbędny, ponieważ w tym stanie ciało i umysł tancerza są jednym; nie istnieje już podział na podmiot i przedmiot – czyli na ciało (przedmiot) poruszane jedynie siłą naszej woli (podmiot). Ponadto w stanie „ciała przezroczystego” tancerz butoh może przekroczyć ograniczenia ekspresji twórczej wynikające ze złych nawyków ruchowych, czy uspołecznienia ciała. Te ograniczenia są swego rodzaju kolorami wypełniającymi nasze ciało, nadającymi barwę naszemu ruchowi i ekspresji. Jeśli opróżnimy z nich nasze ciała i osiągniemy stan neutralności, wówczas pojawią się nowe potencjały ruchowe, ciało na drodze twórczej transformacji będzie w tańcu mogło stać się wszystkim. Stan „ciała opróżnionego” bynajmniej nie graniczy z utratą rozumu. W tańcu butoh chodzi o osiągnięcie podwójnego oglądu – patrzenia wewnątrz siebie i jednoczesnego widzenia siebie z zewnątrz. Trening butoh ma na celu obudzenie organiczności ruchu – taniec organicznych reakcji na impulsy.

Jeśli chcesz dowiedzieć się, czym jest taniec butoh, musisz przede wszystkim doświadczyć go własnym ciałem. W butoh nie istnieje jedna jedyna prawidłowa forma, gdyż jest to taniec twórczego ciała, każdy musi znaleźć swoją formę tańca, zagłębić się w siebie poprzez posługiwanie się i postrzeganie ciała w sposób odmienny od codziennego. Taniec Butoh nie jest metaforą, lecz metamorfozą. Taniec butoh jest procesem czystego doświadczenia (medytacją w ruchu), w którym to nie tancerz tańczy, ale „jest tańczony”.

W Japonii założono wiele znanych grup tańca Butoh, jak m.in.: Akaji Maro (Tokio 1972), Saga Kobayashi (Tokio 1977), Butoh Sha Tenkei (Tokio 1984),Shinonome Butoh (Tokio 1999), Dairakudakai (Tokio). Wiele innych grup powstało także prawie na całym świecie, w USA, Europie, Australii i Azji. W 1994 r. wystąpił w Polsce w Warszawie 88- letni mistrz tańca butoh – Kazuo Ohino. W warszawskim Teatrze Małym w ramach 8 Międzynarodowych Spotkań Sztuki Akcji "Rozdroże 2001" wystąpił Ko Murobushi, uważany za jednego z najwybitniejszych tancerzy japońskich uprawiających taniec butoh. Z kolei Japoński duet Goo Say Ten (Itto Morita i Mika Takeuchi) występował w kilku miastach w Polski w 2003 r.

Oczywiscie nie jestem jakimś ekspertem w tej materii, bo w czym ja mogę być ekspertem mając 18 lat, tak czy inaczej, mam nadzieję, że troche przybliżyłam zagadnienie.... :))