Maria Skłodowska-Curie.

Maria Skłodowska –Curie
Urodziła się 7 listopada 1867 roku w Warszawie przy ul .
Freta.
Nazwano ją Marią Salomeą, rodzice nazywali ją Mania. Miała czwórkę rodzeństwa – siostry Zofię , Bronisławę, Helenę i brata Józefa.
Dzieci państwa Skłodowskich otrzymały staranne wykształcenie (obydwoje rodzice byli nauczycielami ). Wychowane były surowo, przyzwyczajone do pracy, w szacunku dla starszych, w duchu religijnym. Matka Marii zmarła na gruźlicę, a najstarsza siostra Marii Zofia-zmarła na tyfus. W szkole – rosyjskim liceum –Maria udowodniła, że potrafi ciężko pracować, jest mądra, umie się skoncentrować i ma znakomitą pamięć – zdobyła złoty medal. Przez rok przebywała u krewnych na wsi. Później wróciła do Warszawy aby wraz z siostrą Bronią uczęszczać na tajne spotkania „Latającego Uniwersytetu”. Ich uczestnicy studiowali przedmioty zakazane przez Rosjan (zaborcy uważali, że mogłyby one rozbudzić dążenia powstańcze wśród Polaków).W 1895 roku Maria, aby wspomóc rodzinę finansowo, została guwernantką. Pracowała w kilku rodzinach, ucząc i opiekując się dziećmi. W wolnym czasie sama uczyła się matematyki i fizyki. Część swoich zarobków wysyłała siostrze Broni, która wyjechała do Paryża, by studiować medycynę (później Bronia wspierała Marię finansowo na studiach ). W 1890 roku ojciec Marii otrzymał lepszą pracę i kłopoty finansowe rodziny zmniejszyły się. Maria mieszkała z nim przez pewien czas i także uczyła się przedmiotów ścisłych. Zaczęła myśleć o wyjeździe na studia do Paryża, bowiem Uniwersytet Warszawski nie przyjmował kobiet. I tak w 1891 roku, pociągiem III klasy, Maria wyruszyła do Paryża,( zabierając ze sobą wszystko co mogło się jej przydać – w jej bagażu znalazł się piec, a nawet części łóżka ) by studiować matematykę i fizykę.
Na początku mieszkała w Paryżu z siostrą Bronią i jej mężem lekarzem. Następnie w miasteczku studenckim, gdzie nie było właściwego oświetlenia i ogrzewania. Maria miała mało pieniędzy, jadła marnie, musiała płacić za swoje lekcje i długie godziny spędzała w bibliotece. Była jednak tak zafrasowana pracą, że wszystko to nie miało znaczenia. Maria studiowała na Sorbonie pod kierunkiem wielu ówczesnych sław m.in. Paul Appel i Gabriel Lippmann.
W 1893r. uzyskała dyplom w dziedzinie fizyki, otrzymała najwyższą ocenę w swojej grupie i rozpoczęła pracę w laboratorium Lippmanna. W następnym roku otrzymała dyplom z matematyki z drugą lokatą w grupie. Teraz chciała zająć się pracą naukową jedynie z przyjemności wzbogacania wiedzy i z miłości do wiedzy. W wieku 27 lat poznała Piotra Curie mającego 35 lat i będącego asystentem w laboratorium fizyki. Łączyła ich wspólna pasja do badań fizycznych i miłość do przyrody, małe potrzeby życia codziennego. W 1895r. pobrali się w rodzinnym mieście Piotra.
Badania całkowicie ich pochłaniały. Maria zaczęła pracować w Ecole de Physique wraz z mężem i zajmowała się właściwościami magnetycznymi różnych stopów metali i napisała swoją pierwszą publikację.W tym czasie-1895 r. niemiecki W. Roentgen odkrył niewidzialne „promienie przenikliwe”. Maria i Piotr Curie bardzo zainteresowali się odkryciem „dziwnej emisji”. W 1896 roku francuski fizyk H.Becquerel odkrył inne rodzaje przenikliwych promieni. W odróżnieniu od tych odkrytych przez Roentgena, powstających na skutek efektów elektrycznych, te wydobywały się samoistnie z kawałka uranu. Maria poszukiwała nowego tematu do badań i doktoratu i wybrała tajemnicze promienie odkryte przez Becquerela. Pracowała w małym pomieszczeniu korzystając z wyposażenia i materiałów podarowanych przez kolegów. Zaczęła poszukiwanie innych pierwiastków wytwarzających promieniowanie, takie jak uran. W rezultacie jej trudnych i żmudnych doświadczeń otrzymała w czystej postaci nowy pierwiastek chemiczny. Przejęta tym nazwała go polonem-od nazwy swojego rodzinnego kraju- Polski. W raporcie naukowym ze swojej pracy po raz pierwszy użyła słowa radioactive (radioaktywny, promieniotwórczy), którym opisywała substancje takie jak uran i polon- tzn. wytwarzające promienie przenikliwe. Dalsze prace Marii doprowadziły do wykrycia nowego pierwiastka, który nazwała radem. Od 1899 roku Maria Skłodowska, aby udowodnić istnienie radu, podjęła się ogromnego zadania uzyskania go czystej postaci. Do laboratorium w Paryżu przywożono tony promieniotwórczych odpadów górniczych. Przeprowadzała wszystkie doświadczenia w wiadrach wypełnionych rudą, a końcowe etapy były bardzo trudne i często się nie udawały. W tamtych czasach nie uświadamiano sobie jeszcze niebezpieczeństwa pracy z materiałami promieniotwórczymi. Maria miała duże problemy ze zdrowiem, po urodzeniu córki Ireny zaczęła mieć objawy gruźlicy, była zmęczona i obolała na skutek pracy z niebezpiecznymi truciznami. Od ciągłego gotowania i mieszania materiałów promieniotwórczych ręce jej stwardniały, popękały i pokryły się wrzodami. Nawet po wielu latach jej notatki i miejsce pracy w laboratorium były silnie promieniotwórcze. Zadziwiające jest to że żyła tak długo.
W 1900 roku państwo Curie przeprowadzili się na Boulevarde Kellerman w Paryżu. Ojciec Piotra przeprowadził się do nich żeby opiekować się Ireną. Aby zwiększyć dochody rodziny i zdobyć pieniądze na badania Maria i Piotr podjęli dodatkową pracę. Ona została wykładowcą fizyki w akademii dla dziewcząt w Sevres, a on przyjął dodatkowe stanowisko docenta na politechnice. Mimo ciągle wzrastającej sławy naukowej i wielu osiągnięć państwa Curie Uniwersytet Paryski ociągał się z uznaniem pracy i nie przyznawał pieniędzy na badania.
Na zaproszenie Instytutu Królewskiego przybyli do Londynu gdzie byli traktowani jako bardzo ważni goście i zostali odznaczeni medalem Davy’ego przez Towarzystwo Królewskie.
Po powrocie do Paryża Maria w końcu otrzymała tytuł doktora. W 1902 roku Maria i Piotr Curie oraz Henri Becquerel za swoje prace nad promieniotwórczością otrzymali Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki. Lecz żadne z państwa Curie nie czuło się dobrze i nie uczestniczyli w ceremonii w Szwecji. Skłodowska była pierwszą kobietą naukowcem na świecie, która osiągnęła międzynarodową sławę. Pieniądze otrzymane jako nagroda przeznaczyli na badania, za które musieli od dawna płacić z własnej kieszeni. W 1904 roku państwu Curie urodziła się córka Ewa, a Piotr został w końcu profesorem na Sorbonie. Miał lepsze laboratorium i Maria była jego asystentem. W 1906 Piotr zginął w tragicznym wypadku. Śmierć męża załamała Marię, jednak wróciła do pracy i przyjęła stanowisko po nim- została pierwszą kobietą wykładowcą na Sorbonie. W 1908 roku jako pierwsza kobieta została profesorem uniwersyteckim.
Maria kupiła dom w rodzinnym mieście Piotra – Sceaux koło Paryża. Zamieszkały tam obie córki z teściem. Jako guwernantkę zatrudniła kuzynkę z Polski, czasami jednak sama uczyła dzieci. W 1911 roku spotkał ją kolejny zaszczyt –druga Nagroda Nobla w dziedzinie chemii, przyznana jej za otrzymanie czystego radu. Została również wybrana do Francuskiej Akademii Nauk. W 1912 Instytut Pasteura zaproponował jej budowę laboratorium. Dwa lata później ukończono budowę Instytutu Radowego na Uniwersytecie Paryskim . W tym samym roku wybuchła pierwsza wojna światowa. Maria wpadła w wir wojennych obowiązków. Zdobywała fundusze i organizowała dla szpitali sprzęt do prześwietlania promieniami X. W wolnym czasie studiowała anatomię i szkoliła swoją córkę Irenę. Organizowała też kursy dla ludzi mających obsługiwać sprzęt do prześwietleń.
W 1918 roku została dyrektorem Paryskiego Instytutu Radowego
(Irena pracowała z nią).
W 1920 Maria zaprzyjaźniła się z amerykańską dziennikarką Marią Meloney, która pomogła jej w wykreowaniu lepszej naukowej opinii w prasie i zaplanowała też zdobycie pieniędzy dla Instytutu Radowego poprzez serię odczytów w USA. Zdążyła odbyć część podróży zanim choroba zmusiła ją do powrotu do Francji. Od amerykanów otrzymała pieniądze, próbki substancji promieniotwórczych i wyposażenie. Wiele uniwersytetów przyznało jej tytuły naukowe, a z rąk prezydenta Stanów Zjednoczonych- Warrena Hardinga otrzymała gram radu wartości stu tysięcy dolarów.
W 1922 została w końcu wybrana w poczet członków Francuskiej Akademii Medycznej. Cały czas nadzorowała prace w swoich laboratoriach w Paryżu, ciągle podróżowała, by zdobyć fundusze na prace badawcze młodszych naukowców. W czasie powtórnej wizyty w USA producent samochodów Henry Ford podarował jej samochód. Spotkała się również z prezydentem Herbertem Hooverem w Białym Domu. Wysłała pewną kwotę do nowego Instytutu Radowego w Warszawie.
Maria Skłodowska – Curie zmarła 4 lipca 1934 roku w Sancellemoz w Szwajcarii. Była pionierką badań promieniotwórczości i pierwszą sławną kobietą naukowcem.