Łagry i lagry w prozie Grudzińskiego i Borowskiego

Gdy miała nadejść II wojna światowa, pojawiły się informacje o najnowszym wynalazku wojennym – obozie śmierci. Oddane bez reszty, aby zabić jednostki, rodziny, a także całe narody. Okrutne i przepełnione bezlitosną nienawiścią obozy, po której jej przekroczeniu, więzień tracił ludzkie prawa i stawał się niewolnikiem.

W okresie wojennym, Europa była świadkiem dwóch rodzajów obozów, lagrów i łagrów. Mistrzowie twórczości wśród gruzu ludzkiego obłędu, stworzyli świadectwo oraz okryty prawdą większy procent historii tego okresu.

W opowiadaniach Tadeusza Borowskiego przedstawiony jest świat obozów koncentracyjnych. Kilka pozycji wybitnego odtwórcy ówczesnych czasów pozwala nam gruntowo zapoznać się z światem zagłady. W lagrach wyraźnie widać, iż dobro i zło staje się pojęciami jednoznacznymi. Człowiek w nieludzkich warunkach zachowuje się jak zwierze, skazane na sumienie przebite odwróconym dekalogiem. Szczegółowa wybiórka bez skrupułów prowadziła ku piecom krematoryjnym na śmierć okłamywanych do samego końca ludzi. Umierali wszyscy, jak nie fizycznie, to też człowieczo. Każdy był skazany na degradację oraz na spojrzenie śmierci prosto w oczy, jeśli nie w komorach gazowych, to przez jej skutki, przechadzając się po cmentarzyskach setek tysięcy bestialsko zamordowanych ludzi.

Gustaw Herling-Grudziński w książce „Inny świat” przedstawia nam autentyczny plan wydarzeń jego obserwacji, zatem owe dzieło można uznać literaturą dokumentalną. Miejsce do którego został aresztowany to radziecki obóz pracy. Łagry w przeciwieństwie do lagrów prowadziły naród niewolników do powolnej ostoi śmierci. Skazani na niepojętą ludzkich sił prace, pomału tracili siłę, świadomość, życie. Warunki, które panowały w obozie, nie pozwalały brnąć innym tokiem zdarzeń. Panował straszny głód, ciężka praca, a także obca nie była epidemia humanitarna. Wpajanie kłamstw dla dobra rządów radzieckich prowadziło do tego, iż więzień już po przyjściu, posiadał zdegradowaną psychikę. Świat moralny i etyczny zanikł. Nastał ten „inny”, chory.

Literatura wojenna, bez względu na to jaki jest przedstawiony nam obóz, mówi o ewidentnym zniszczeniu życia poprzez brak jakichkolwiek praw ludzkich, prócz tego jednego – do śmierci. Świat staje się piekłem, a śmierć zbawieniem.