Urszula Kochanowska - zaświaty

Różne wizje zaświatów. Analizując Tren X Jana Kochanowskiego i wiersz Urszula Kochanowska Bolesława Leśmian, zwróć uwagę na portret dziecka oraz kreacje innych bohaterów.

„ Treny” Jana Kochanowskiego powstały w epoce renesansu, a więc w epoce humanizmu i reformacji. Kochanowski w swych dziełach poprzedzających „ Treny” często odnosił się do Biblii tworzył utwory będące nawiązaniem do epoki antycznej.

Jednak „ Treny” będące bardzo osobistym utworem powstałym po śmierci ukochanej Urszulki zburzyły dotychczasowy humanizm autora. Kochanowski poddaje się uczuciom charakterystycznym dla renesansu dramatycznego: żalu i smutku, ogarnia do także pustka. Bohaterką Trenu X jest zmarła córka- mała dziewczynka- jednak podmiotem lirycznym jest ojciec zastanawiający się nad losem swojego dziecka w niebie, raju, Hadesie, Czyśćcu. Przez podmiot liryczny Urszula nazwana zostaje „ aniołkiem małym”, lecz w ojcu pojawia się obawa, czy przedwcześnie zmarła dziewczynka, zabrana ze świata ziemskiego odnalazła spokój w niebie. Ojciec jest zrozpaczony, rozważa kwestie śmierci i życia pozagrobowego. Filozofia chrześcijańska, której do tej pory był orędownikiem, nie pomaga mu uporać się z cierpieniem, dostarcza tylko wątpliwości.
Wielki, przejmujący żal bijący z „ Trenów” powoduje, że kilkaset lat później Bolesław Leśmian w swoim wierszu „ Urszula Kochanowska” powraca do przedwczesnej śmierci córki wielkiego poety renesansowego Jana Kochanowskiego. Leśmian udziela głosu Urszulce. Jakby na potwierdzenie obaw ojca zawartych w Trenie X, Urszulka okazuje się nieszczęśliwa w niebie. Samotne dziecko tęskni za rodzicami, za domem w czarnoleskie. Bóg stara się spełnić marzenia dziewczynki- stwarza na jej potrzeby dom. Jednak dom to przecież nie tylko budynek to również ludzie, którzy go tworzą. Urszula ciągle tęskni za rodzicami. Bóg jest przedstawiony w utworze jako osoba ludzka, niedoskonała. Raj, który stworzył nie potrafi zastąpić dziecku miłości rodziców. Gdy Bóg zjawia się w domu, który dziewczynka wysprzątała i przygotowała na przyjęcie rodziców, dziecko jest wyraźnie rozczarowane.

Obydwa utwory łączy portret Urszulki. Autorzy formułują pytania dotyczące śmierci dziecka i wizerunku życia pozagrobowego, odpowiedzi, których udzielają są zgodne z tradycją czasów w których tworzą.