Odkrycia geograficzne momentem zwrotnym w dziejach ludzkości

Wielkie odkrycia geograficzne były z pewnością momentem zwrotnym w dziejach ludzkości. Świat średniowieczny, którego granice poza Europą obejmowały północną Afrykę, Półwysep Arabski i kontynent azjatycki w ciągu kilkudziesięciu lat gwałtownie się poszerzył.. Dzięki rozwojowi umiejętności i techniki żeglarskiej odkryto nowe szlaki morskie i nowe kontynenty. Poszerzono swoja wiedzę o ówczesnym świecie oraz zyskano niezbite dowody na kulistość ziemi. Trudno się więc nie zgodzić z tematem mojej pracy. Epoka wielkich odkryć geograficznych przypadła na XV i XVI wiek a prym w organizowaniu wypraw wiodła Hiszpania i Portugalia.

Rozpoczynając moja pracę nie wolno pominąć przyczyn dlaczego Europejczycy zdecydowali się na wyprawy morskie. Pierwszym czynnikiem było zainteresowanie handlem ze Wschodem – z Chinami i Indiami. Jednak rozpoczęto poszukiwanie innych dróg to tych krajów gdyż przez drogi lądowe towary przechodziły przez ręce wielu pośredników a to odbijało się na ich cenie. Również sytuacja polityczna na bliskim Wschodzie utrudniała rozwój handlu. Było to spowodowane opanowaniem przez Turków cesarstwa bizantyjskiego, Egiptu i krajów arabskich. Toczone wówczas wojny nie sprzyjały wymianie towarów. Kolejną przyczyną odkryć geograficznych była ciekawość innych cywilizacji wynikająca z intelektualnej rewolucji renesansu oraz zapał religijny zachęcający do nawracania pogan i niechrześcijan. Inne czynniki to postęp w technice nawigacyjnej, przeludnienie skłaniające do poszukiwań nowych obszarów dla osadnictwa, chęć ucieczki przed różnego rodzaju prześladowaniami oraz pogoń za zyskiem. W Europie, szczególnie Zachodniej krążyły fanatyczne wieści o bogactwach nieznanych krajów, pełnych szlachetnych kruszców i kamieni. Pobudzało to wyobraźnie śmiałków i zachęcało do wypraw.

W XV stuleciu w Portugalii zrodziła się myśl dotarcia do Indii przez opłyniecie Afryki. W tym też kierunku zaczęto wysyłać wyprawy, organizowane przede wszystkim przez syna króla portugalskiego Jana I – Henryka, zwanego Żeglarzem. Posuwając się na południe Portugalczycy odkryli kolejno Wyspy Kanaryjskie i Azory, ujście Senegalu i Zielony Przylądek, Zatokę Gwinejską i w 1471r. przekroczyli równik. Na wybrzeżach Afryki nawiązano kontakty handlowe z miejscową ludnością i założyli ufortyfikowane stacje handlowe.

W 1487 r. na czele trzech statków wyruszył w drogę do Indii Bartłomiej Diaz.
( Portugalczyk) Dotarł on aż do południowego krańca Afryki i nazwał go Przylądkiem Burz, potem nazwę zmieniono na Przylądek dobrej Nadziei. Jego dzieło kontynuował Vasco da Gama ( Portugalczyk), któremu udało się wreszcie po tylu nieudanych próbach dotrzeć droga morską do Indii 20 maja 1498 r. Nawiązał tam dobre stosunki i zakupił wiele towarów, głównie korzenie. Dzięki temu osiągnięciu udało się opanować Portugalczykom handlu z Indiami. Dzięki tym wyprawom udało się odkryć nowy szlak morski, nawiązano kontakty handlowe również z ludami afrykańskimi i przede wszystkim była to zachęta dla innych śmiałków.

Inną drogę do Indii wybrał genueńczyk Krzysztof Kolumb. Wychodząc z założenia, ze ziemia jest kulą, chciał on dostać się do Indii, płynąc ciągle za zachód. Pomysłem swym zainteresował Izabelę Kastylijską, która sfinansowała jego wyprawę, oddając mu do dyspozycji 3 karawele. Dnia 3 sierpnia 1492 r. ta mała flotylla wyruszyła pod dowództwem Kolumba z hiszpańskiego portu i po 70 dniach żeglugi dotarła 12 października do lądu. Kolumb był przekonany, ze dotarł do Indii, a tak naprawdę była to wyspa San Salvador w archipelagu Bahama. Kolejne wyprawy doprowadziły do odkrycia kolejnych wysp w pobliżu wybrzeży Ameryki Środkowej oraz wybrzeża Ameryki Południowej przy ujściu rzeki Orinoko.

Dopiero niedługo potem florencki astronom i geograf Amerigo Vespucci odbył kilka podróży do Ameryki i stwierdził, że Kolumb odkrył nowy ląd. Opisał on nowo odkryte ziemie i zamieścił pierwsze ich mapy. Na jego cześć nazwano nowy lad jego imieniem

Trudno nie zgodzić się wiec ze stwierdzeniem, że było to wielkie i bardzo ważne odkrycie geograficzne. Poznano nowy kontynent, rozpoczęła się kolonizacja zdobytych terenów. W 1519r. pod wodzą Ferdynarda Corteza rozpoczął się podbój Meksyku, a dzięki niemu oraz Diegowi D’Almagro-egowi w latach 30-dziestych doszło do opanowania terytoriów Peru, Ekwadoru, Kolumbii i północnego Peru czyli terenów osiedlonych przez Inków. W wyniku brutalnych metod zdobywania nowych ziem imperium Inków przestało istnieć.

W połowie XVI w. Ameryka Środkowa i południowa, z wyjątkiem terytorium Brazylii oraz Gujany, które stało się łupem Portugalczyków, została zdobyta przez Hiszpanów. Amerykańskie terytoria zostały podzielone na dwa wicekrólestwa – nowa Hiszpanię ze stolicą w Meksyku i nową Kastylię, której stolicą była Lima. Bardzo szybko rozwinęło się tutaj osadnictwo. Zakładano i budowano miasta, które były ośrodkami administracji i handlu, przenoszono też do nich ze „Starego Świata” znane tam instytucje. Powstały dwa arcybiskupstwa, zakładały swoje placówki zakony, powstały uniwersytety, rozpoczęła działalność inkwizycja. Wzorem zaś dla architektury stał się styl budowania panujący w Kastylii i Andaluzji. Zmieniła się również gospodarka Ameryki, przez wprowadzenie hodowli bydła, uprawy trzciny cukrowej, pszenicy, ryżu, winnej latorośli. Ogromne korzyści przyniosła Hiszpanii eksploatacja ogromnych zasobów złota i srebra znalezionych w Peru.

Niezwykle ważną wyprawą była podróż Ferdynanda Magellana dookoła świata 1519 – 1522. Przyczyniła się do odkrycia cieśniny łączącej Ocean Atlantycki ze Spokojnym, ale przede wszystkim udowodniła kulistość Ziemi.

Podbój Ameryki, zdominowanie handlu z Czarną Afryką i Indiami przyniosły całkowitą zmianę dróg handlu dalekosiężnego, głębokie przeobrażenia w gospodarce europejskiej i życiu społeczeństw śródziemnomorskich oraz zmieniły mentalność Europejczyków. Cywilizacja chrześcijańska, która dotąd tylko sąsiadowała z islamem, wyrwała się z tego ograniczenia. W ciągu życia jednej generacji Europejczycy zdobyli świadomość wielkości świata, różnorodności ludów do zamieszkujących i ich kultur, przekonali się o ogromie oceanów. Spowodowali napływ czarnych niewolników do Europy i „Nowego Świata” czym rozpoczęli handel Murzynami. Europa poznała wiele nowych produktów napływających z kolonii jak owoce południowe, kakao, tytoń, trzcinę cukrową, kukurydze, wiele nowych gatunków zwierząt. Mogła pozbywać się swoich produktów dzięki powstaniu nowego rynku zbytu. Odkrycia geograficzne zapoczątkowały ekspansje Europy na inne kontynenty w późniejszych czasach. To wszystko potwierdza fakt, że wiek XV i XVI był momentem zwrotnym w dziejach ludzkości.