Rzym

Rzym, stolica Włoch i regionu Lacjum, w środkowej części Półwyspu Apenińskiego, na nizinie Campagna di Roma, nad Tybrem. Największe miasto Włoch; powierzchnia adm. 208,6 km2. Główny ośrodek katolicyzmu. Jest to miejsce pielgrzymek katolików z całego świata; na terenie miasta znajduje się rezydencja i obszar władzy świeckiej papieży (Watykan). W Rzymie znajduje się ok. 200 zabytkowych kościołów. W tym słynne bazyliki: Św. Piotra, Laterańska i S. Maria Maggiore; liczne zakony, m.in. klasztor Kawalerów Maltańskich (na prawach eksterytorialności) oraz instytucje kościoła, skupiające ponad 20 tys. duchownych wł. i cudzoziemskich. Rzym jest również jednym z największych w świecie ośrodkiem turystycznym; ok. 2 tys. zabytków, z których największą atrakcję turystyczną stanowią budowle antyczne (Koloseum, Panteon, Forum Romanum, fora cesarskie, termy), renesansowe i barokowe pałace, kościoły i place. Bogate w zbiory muzea i galerie, najbardziej znane oprócz Muzeów Watykańskich to: Muzea Kapitolińskie (jedne z najstarszych w świecie, zał. 1471), Muzeum Nazionale Etrusco (zbiory sztuki etruskiej), Muzeum Borghese (zał. 1616, zbiory sztuki greckiej i rzymskiej), Galeria Spada (kolekcja malarstwa z XVII i XVIII w.), Galeria Doria Pamphili (malarstwo renesansu) oraz Galeria Nazionale d'Arte Antica i Galeria Nazionale d'Arte Moderna. Rocznie do Rzymu przybywa ok. 4 mln pielgrzymów i turystów. Rozbudowano zaplecze turystyczne. Utworzono ponad 1000 hoteli i pensjonatów, gęstą sieć restauracji, barów, kawiarni i sklepów.
Znajdują się tu także centralne instytucje naukowo-badawcze kraju: Akademia Św. Łukasza (zał. XIV w.), Akademia Rysiów (zał. 1603) i Consiglio Nazionale delle Richerche (zał. 1923). Są też szkoły wyższe: 2 uniwersytety (zał. 1303 i 1985), politechniki, akademie muzyczne (zał. 1821), akademie sztuk pięknych oraz uczelnie papieskie (m.in. Uniwersytet Gregoriański, Uniwersytet Św. Tomasza z Akwinu) i instytucje muzyczne (kapela papieska zw. Sykstyńską — założona po 1431, Kongregacja Św. Cecylii — zał. 1566, Concervatorio di Musica — od 1919); liczne instytuty naukowe krajowe (archeologiczne, historii średniowiecza, geologii, medyczne, jądrowe i inne) i zagraniczne (filie akademii nauk większości krajów europejskich — w tym PAN, USA i Kanady), biblioteki (Centralna Biblioteka im. Wiktora Emanuela II, zał. 1876, Biblioteka Apostolica Vaticana), znane wydawnictwa naukowe (Edizioni Borla — zał. 1863, Guida Monaci — zał. 1870). Znajduje się tu też ok. 20 teatrów, opera, 70 kin., linie Rzym jest położony na kilkunastu wzgórzach wulkanu (przeciętna wys. ok. 50 m), na obu brzegach Tybru, który płynie przez miasto z pn. na pd., tworząc liczne zakola; prawobrzeżne i lewobrzeżne dzielnice łączą 23 mosty. Pod względem administracyjnym miasto dzieli się na 3 strefy: centralną (śródmieście), obrzeżną i podmiejską (suburbia). Najstarsza, centralna część miasta, zawarta w obrębie Murów Aureliana (zachowane na dł. ok. 14 km), leży na l. brzegu Tybru, na wzgórzach: Awentyn, Celio, Eskwilin, Kapitol, Kwirynał, Palatyn i Wiminał; w pd. części śródmieścia znajdują się największe, zachowane w Rzymie zespoły architektury antycznej: Koloseum, Forum Romanum, ruiny pałaców (m.in. Oktawiana Augusta) i Circus Maximus (średnica areny ok. 500 m) na Palatynie, termy Trajana, Karakalli i in.; w pn. części śródmieścia, charakteryzującej się zwartą, stosunkowo niską zabudową, są skupione instytucje i urzędy państw., banki, luksusowe hotele i restauracje (zwł. w pobliżu placu Republiki i Via Vittorio Veneto); liczne pałace (Kwirynalski — siedziba prezesa republiki, Barberini z galerią Nazionale d'Arte Antica), zabytkowe place, m.in.: Piazza Venezia z monumentalnym pomnikiem Wiktora Emanuela II, Piazza di Spagna z fontanną La Barcaccia i Schodami Hiszp., Eskwilin, przy którym wznosi się jedna z najstarszych bazylik rzymskich — S. Maria Maggiore oraz Piazza Navona z fontanną dei Quattro Fiumi i di Trevi ze słynną fontanną o tej samej nazwie; centrum komunikacyjna tej części miasta jest Piazza Venezia, połączony: Via del Corso z placem Republiki, Via dei Fori Imperiali z Koloseum, Corso Vittorio Emanuele II z Watykanem; na pr. brzegu Tybru (Zatybrze), na wzgórzu Janikulum znajduje się stara, gęsto zaludniona dzielnica rzemieślnicza Trastevere, a na pn. krańcu wzgórza Janikulum — Watykan.
Strefę obrzeżną Rzymu, położoną za Murami Aureliana, tworzą dzielnice powstałe gł. na początku XX w.; w pn. części są to dzielnice reprezentacyjne i mieszkaniowe (m.in. Mazzini) ze słynnymi parkami: Villa Borghese, Villa Ada, na pd.-zach. — dzielnice i ogrody (Monteverde Vecchio i Monteverde Nuovo) i wielki park Villa Doria Pamphili, a na wsch. — gł. dzielnice robotn. i przem. oraz największy cmentarz Rzymu — Verano. W strefie podmiejskiej, zabudowywanej od II poł. XX w., powstały nowoczesne centra adm.-handl. (dzielnica E.U.R.), dzielnice rezydencjonalne (Monte Sacro, nowa przy starożytnej drodze Via Appia). W pobliżu Rzymu wiele miejscowości turystyczno-wypoczynkowych, m.in. ruiny starożytnego portu Ostia, kąpielisko morskie — Lido di Ostia (połączone z Rzymem autostradą) oraz Tivoli (w pobliżu zespół parkowo-pałacowy Villa Adriana; Hadriana willa), Frascati, Marino i Albano Laziale w Górach Albańskich.


Przy użyciu fotografii podczas czytania tego na lekcji przyrody w 6 klasie uzyskałam ocenę celującą :)
Jeśli chcesz jakąś pracę pisz: [email protected] , mogę napisać, choć nic nie obiecuję... moja mama jest polonistką, więc nie robię błędów ortograficznych, mało językowych, ocena z języka polskiego - 6 :)