Opis dzieła Jana Matejki "Stańczyk"

"Stańczyk" ("Stańczyk na dworze królowej Bony po utracie Smoleńska") autor Jan Matejko. 1862r. Technika farby olejne. Obraz przedstawia sześć osób, pierwsza postać znajduje się w centrum obrazu. Reszta - pięć postaci znajduje się w głębi po prawej stronie obrazu. Po lewej stronie jest stół, a za nim ciemne zasłony. Postacią w centrum obrazu jest Jan Matejko, który siedzi na dużym krześle w lekkim rozkroku, ma on bladą i smukłą twarz, a jego strój przedstawia błazna. Pięć osób które znajdują się po prawej stronie są nie do rozpoznania, jedynie można stwierdzić, że dwie osoby klęczą. Po lewj stronie stół przykryty obrusem, który jest tak długi, że zwisa dotykając ziemię.

Na obrazie przeważają czerń i złotoczerwone tonacje. Przestrzeń na obrazie jest niewielka gdyż wszystko skupia się w pierwszoplanowej postaci, jedynie ludzie, którzy są po prawej stronie ukazują przestrzeń. Centrum obrazu jest szczegółowo i wyraźnie malowane. Czubek głowy pierwszoplanowej postaci i łokcie łączą się w trójkąt. Jego cała postura zamknieta jets w trójkącie od głowy do nóg i do nogi od krzesła.

Stańczyk jets błaznem zadumanym nad losami polski. Obraz Matejki zapoczątkował monumentalny cykl obrazów ilustrujących kilka stuleci z dziejów Rzeczypospolitej. Matejko uważał swą pracę za wypełnianie obowiązku wobec społeczeństwa polskiego i jego narodowych aspiracji. Gdy stał się sławny, jego sposób widzenia historii Polski utrwalił się w narodowej świadomości Polaków.