Integracja europejska - rodzaje, zakres, formy, terroryzm

Integracja światowa
Integracja to formalny, świadomy proces, mający na celu pogłębienie wzajemnych powiązań i wymiany między grupą krajów. Najczęściej spotykane wśród rodzajów integracji są dwie formy:
 integracja ekonomiczna (gospodarcza), polegająca na usuwaniu ograniczeń w handlu między państwami i zapewnieniu swobody przepływu towarów, usług, osób oraz kapitału. Może przybierać kilka form:
1. strefa wolnego handlu – zniesienie ceł oraz ograniczeń ilościowych, z zachowaniem ceł dla krajów nieczłonkowskich,
2. unia celna – zniesienie barier w przepływie towarów i ustanowienie wspólnej taryfy celnej wobec partnerów zewnętrznych,
3. wspólny rynek – swoboda przepływu towaru, usług, kapitału i siły roboczej,
4. unia gospodarcza – jej uczestnicy zmierzają do zharmonizowania swoich działań w sferze polityki gospodarczej,
5. pełna integracja gospodarcza – państwa członkowskie ujednolicają politykę gospodarczą i powołują organ ponadnarodowy, którego decyzje obowiązują wszystkich członków.
 integracja polityczna polegająca na tworzeniu instytucjonalnych mechanizmów i procedur podejmowania decyzji.

Integracja Polski z Unią Europejską
Oficjalny wniosek o rozpoczęcie negocjacji o członkostwo w Unii Europejskiej Polska złożyła 25 maja 1990r., a zakończyła je 13 grudnia 2002r. na szczycie w Kopenhadze. W referendum przeprowadzonym w dniach 7-8 czerwca 2003r. większość Polaków wyraziła swoje poparcie dla członkostwa w Unii Europejskiej i 1 maja 2004r. Polska stała się pełnoprawnym członkiem UE. Etapy negocjacji:
ETAP I
(kwiecień 1998 –
listopad 1999):
PRZEGLĄD PRAWA
Przegląd prawodawstwa polskiego pod względem zgodności z dorobkiem prawnym Wspólnot Europejskich. Odbywa się w 29 z 31 obszarów negocjacyjnych (dwa obszary: “Instytucje” oraz “Inne” nie podlegały przeglądowi prawa).

ETAP II
(czerwiec 1998 – czerwiec 2000):
OPRACOWANIE STANOWISK NEGOCJACYJNYCH
Po stronie polskiej Zespół Negocjacyjnych opracowuje, a Rada Ministrów akceptuje, stanowiska negocjacyjne we wszystkich obszarach negocjacyjnych. Po stronie UE wspólne stanowiska opracowuje Rada w porozumieniu z państwami członkowskimi UE podstawie propozycji Komisji Europejskiej.

ETAP III
(październik 1998 - grudzień 2002):
NEGOCJACJE NA PODSTAWIE STANOWISK NEGOCJACYJNYCH

Negocjacje odbywają się w drodze spotkań wyjaśniających i eksperckich oraz pisemnej wymiany informacji i wyjaśnień (dotyczących problemów negocjacyjnych i interpretacji dorobku prawnego Wspólnot Europejskich oraz postępu kandydata w dostosowaniu się do wymogów UE). Wynikiem tego jest zbliżenie stanowisk negocjacyjnych stron aż do uzyskania porozumienia.
ETAP IV:
UZGODNIENIE TREŚCI TRAKTATU AKCESYJNEGO

Uzgodnienie ostatnich, najtrudniejszych, kwestii zebranych ostateczny pakiet negocjacyjny oraz zatwierdzenia wyników negocjacji akcesyjnych w postaci Traktatu Akcesyjnego.

ETAP V:
RATYFIKACJA TRAKTATU AKCESYJNEGO.

Organy UE:
 Komisja Europejska - główna instytucja Wspólnot Europejskich pełniąca funkcje wykonawcze i zarządzające. Komisja składa się z komisarzy, pochodzących z państw UE - 1 komisarz z mniejszych państw i po 2 komisarzy z państw większych. Kadencja komisarza trwa 5 lat. Decyzje wewnątrz Komisji podejmowane są kolegialnie. Komisja odpowiada za swe decyzje przed Parlamentem Europejskim. Parlament może wystąpić z wotum nieufności, ale jedynie wobec całej Komisji. Poszczególni komisarze mogą być odwoływani jedynie przez rządy swych państw lub przez Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich. Najważniejsze zadania/uprawnienia Komisji to: prawo zgłaszania projektów ustaw prawnych, nadzór nad stosowaniem prawa wspólnotowego przez państwa członkowskie i przedsiębiorstwa, uchwalanie przepisów wykonawczych do obowiązujących aktów prawnych, reprezentowanie Wspólnot wobec państw trzecich i innych organizacji międzynarodowych. Przy siedzibie Komisji Europejskiej w Brukseli akredytowani są przedstawiciele dyplomatyczni państw członkowskich UE i państw trzecich.

 Parlament Europejski - powstał w 1957 jako Europejskie Zgromadzenie Parlamentarne na mocy układu o połączeniu Zgromadzenia Parlamentarnego EWG, Zgromadzenia Parlamentarnego Euratomu i Wspólnego Zgromadzenia EWWiS. W 1962 r. Europejskie Zgromadzenie Parlamentarne zmieniło nazwę na Parlament Europejski. Obecnie jest 626 deputowanych PE, którzy od 1979 r. wybierani są w wyborach powszechnych i bezpośrednich przez obywateli państw członkowskich Wspólnot. Ordynacja wyborcza opiera się na zasadach zapewnienia dużym państwom jednakowej liczby deputowanych i zapewnienia reprezentacji wszystkich głównych partii politycznych z państw mniejszych. Kadencja trwa pięć lat, a deputowani w parlamencie zasiadają nie według przynależności narodowej, tylko przynależności do frakcji. Nad pracą PE czuwa prezydium składające się z przewodniczącego PE, czternastu zastępców przewodniczącego oraz pięciu kwestorów. Prezydium mianuje także sekretarza generalnego parlamentu. Kompetencje PE są dużo mniejsze niż kompetencje zwykłych parlamentów narodowych, ponieważ władza we Wspólnotach nie opiera się na tradycyjnym trójpodziale władzy. Największe znaczenie w procesie ustawodawczo wykonawczym ma Rada Unii Europejskiej i Komisja Europejska. W wyniku rewizji wcześniejszych postanowień, Jednolity Akt Europejski i traktat z Maastricht rozszerzyły jednak uprawnienia Parlamentu Europejskiego. Do najważniejszych uprawnień PE należy zaliczyć udział we wszystkich czterech procedurach prawnych UE (procedury konsultacji, współpracy instytucjonalnej, zgodności i współdecydowania), co daje PE pewne kompetencje: możliwość wyrażania opinii na temat projektów Komisji prze głosowaniem w Radzie, prawo weta wobec niektórych projektów Komisji (m.in. w sprawie przyjęcia nowych członków i układów o stowarzyszeniu), wpływ na modyfikacje projektów Komisji i prawo do ich odrzucenia na równi z Radą UE, udział w procedurze uchwalania budżetu UE, prawo wysunięcia wotum nieufności wobec Komisji.

 Rada Europejska - najważniejsza instytucja polityczna w UE, pełni wobec innych instytucji rolę nadrzędną określając kierunki rozwoju i ramy działania Unii Europejskiej. Nie jest formalnie ujęta w traktatach wspólnotowych jako instytucja UE, jej działalność została jednak usankcjonowana w Jednolitym Akcie Europejskim i traktacie z Maastricht. Rada spotyka się dwa razy do roku w stolicach państw pełniących przewodnictwo w Unii Europejskiej. Rada składa się z szefów rządów i szefów państw członkowskich Wspólnot oraz przewodniczącego Komisji Europejskiej. Prace Rady wspierają ministrowie spraw zagranicznych krajów członkowskich i jednego członka Komisji Europejskiej. Główne zadania Rady Europejskiej to: podejmowanie decyzji politycznych, wyznaczanie kierunku rozwoju Unii, wspieranie rozwoju Unii Gospodarczej i Walutowej oraz Europejskiego Systemu Walutowego, koordynacja polityki zagranicznej i bezpieczeństwa państw członkowskich Wspólnot, wymiana poglądów między szefami państw.

 Rada Unii Europejskiej - jest głównym organem ustawodawczo decyzyjnym Wspólnot Europejskich. W skład Rady wchodzą przedstawiciele rządów państw członkowskich stopnia ministerialnego. Uczestniczą w posiedzeniach zawsze ci ministrowie, których kompetencje wchodzą w problemy poddane pod debatę (rada specjalistyczna). Często są to ministrowie spraw zagranicznych (Rada Generalna) lub ministrowie kilku resortów naraz (rada jumbo). Obrady Rady przygotowuje Komitet Stałych Przedstawicieli (COREPER). Główne zadania Rady UE to pełnienie funkcji ustawodawczych, spełnienie funkcji właściwych rządowi, wydawanie rozporządzeń, dyrektyw, opinii, decyzji i zaleceń, nadzór nad realizacją Unii Gospodarczej i Walutowej, uchwalanie wspólnych stanowisk polityki wewnętrznej, udzielanie Komisji mandatu to rozpoczęcia negocjacji międzynarodowych, zawieranie umów międzynarodowych (przy opinii parlamentu Europejskiego). rozszerzenia Unii Europejskiej.

 Trybunał Sprawiedliwości - jedna z pięciu głównych instytucji Unii Europejskiej, powstała na mocy układów o wspólnych instytucjach 25.03.1957r. W jego skład wchodzi 15 sędziów + 9 adwokatów generalnych wyznaczanych wspólnie przez państwa członkowskie. Ich kadencja trwa 6 lat, jednak co 3 lata skład zmienia się częściowo. Spośród sędziów wybierany jest na trzy lata przewodniczący. Do głównych zadań TSWE należy zaliczyć pilnowanie przestrzegania i interpretacje prawa Wspólnotowego określonego w Traktatach. Ma on kompetencje sądu konstytucyjnego przy rozstrzyganiu spraw dotyczących instytucji Wspólnot Europejskich i stosunków między WE a państwami członkowskimi, sądu cywilnego oraz sądu rozjemczego oraz organu kontrolnego opiniującego zgodność projektów umów i porozumień z przepisami traktatowymi. Funkcje sądu administracyjnego, przyjmującego skargi osób fizycznych i prawnych pełni od niedawna Sąd Pierwszej Instancji. Siedziba TSWE mieści się w Luksemburgu, a urzędowym językiem TSWE jest francuski.

 Trybunał Obrachunkowy – utworzony w 1975r. Składa się z 15 członków desygnowanych na 6 letnią kadencję przez państwa członkowskie. Jego zadaniem jest kontrola sposobów zarządzania finansami Wspólnot.



Polska w Radzie Europy
Rada Europy – jest to niezależna organizacja państw europejskich powstała w 1949r. Ideą powołania Rady Europy była realizacja idei współpracy między państwami europejskimi w zakresie polityki, ekonomii, kultury, ochrony praw człowieka i obywatela. Obecnie członkami Rady Europy jest 40 państw europejskich. Warunki przyjęcia do RE, to: demokracja, przestrzeganie praw człowieka, wolne wybory i gospodarka wolnorynkowa. Organami Rady Europy są: Komitet Ministrów (składający się z ministrów spraw zagranicznych państw członkowskich) i Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy (286 parlamentarzystów delegowanych przez parlamenty narodowe). Przy RE funkcjonują jeszcze dodatkowe instytucje: Europejski Trybunał Praw Człowieka, Europejskie Centrum Młodzieży, Europejska Fundacja Młodzieży, Fundusz Rozwoju Społecznego, Kongres Samorządów Lokalnych i Regionalnych w Europie. Za administrację odpowiada Sekretariat Generalny Rady Europy. Działalność RE dotyczy wszystkich dziedzin życia Europy poza polityką obronną i bezpieczeństwa. Jej działalność koncentruje się na: ochronie praw człowieka, demokracji, edukacji, kulturze, gospodarce wolnorynkowej, stosunkach społecznych, ochronie środowiska naturalnego. W RE obowiązuje zasada jednomyślności, co paraliżuje jej działalność. RE nie ma też do dyspozycji żadnych groźniejszych sankcji wobec np. państw łamiących prawa człowieka, a jej konwencje i rezolucje mają charakter raczej apelacyjny lub polityczny, ale nie prawny. Siedziba RE mieści się w Strasburgu.
Polska została członkiem Rady w listopadzie 1991r po 1 w pełni wyborach demokratycznych w Polsce.




Polska w NATO

Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego, mniej poprawnie Organizacja Paktu Północnoatlantyckiego (ang. North Atlantic Treaty Organisation, NATO, fr. Organisation du Trait de l'Atlantique Nord, OTAN), w skrócie NATO, potocznie Pakt Północnoatlantycki, organizacja polityczno-wojskowa powstała w wyniku podpisania 4 kwietnia 1949 roku Traktatu Waszyngtońskiego przez 10 krajów europejskich: państw-członków Unii Zachodniej (Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, Wielka Brytania) wraz z pięcioma dodatkowymi krajami (Dania, Islandia, Norwegia, Portugalia, Włochy) oraz USA i Kanadę. 18 lutego 1952 do Paktu przystąpiły Grecja i Turcja, 5 maja 1955 r. RFN, a 30 maja 1982 r. - Hiszpania. 12 marca 1999 roku do NATO przystąpiły pierwsze państwa należące dawniej do Układu Warszawskiego: Czechy, Węgry i Polska, a 29 marca 2004 r. Bułgaria, Estonia, Łotwa, Litwa, Rumunia, Słowacja i Słowenia. Oficjalnymi kandydatami do członkostwa są Albania, Chorwacja, Macedonia.


Mapa członków NATO



Organizacja i działanie NATO:
 Rada Północnoatlantycka (NAC, czyli Rada Ministerialna) - jedyny organ traktatowy NATO
 Zgromadzenie Atlantyckie
 Komitet Wojskowy NATO
 Międzynarodowy Sztab Planowania
 Wysoki Komitet Planowania Centralnego na Sytuacje Nadzwyczajnych Zagrożeń (SCEPC)
 Zarząd planowania żeglugi oceanicznej (PBOS)
 Zarząd planowania europejskiego transportu śródlądowego (PBEIST)
 Komitet planowania lotnictwa cywilnego (CAPC)
 Komitet planowania ds. żywności i rolnictwa (FAPC)
 Komitet planowania przemysłowego (IPC)
 Komitet planowania ds. ropy naftowej (PPC)
 Wspólny komitet medyczny (JMC)
 Komitet planowania łączności cywilnej (CCPC)
 Komitet Ochrony Cywilnej (CPC)
Akcje zbrojne NATO
Interwencja w Kosowie w 1999 roku (24 marca - 10 czerwca)

Polska w ONZ
Organizacja Narodów Zjednoczonych (ang. United Nations, UN, fr. Organisation des Nations Unies, hiszp. Organización de las Naciones Unidas, ros. Организация Объединенных Наций /Organizacija Objediniennych Nacij/, arab. الأمم المتحدة /al-Umamu al-Muttahida/, chiń. 联合国 /Lianheguo/, ONZ, uniwersalna organizacja międzynarodowa, z siedzibą w Nowym Jorku, powstała 24 października 1945 r. w wyniku podpisania Karty Narodów Zjednoczonych. ONZ jest następczynią Ligi Narodów.
ONZ stawia sobie za cel zapewnienie pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego, rozwój współpracy między narodami oraz popieranie przestrzegania praw człowieka.
Członkiem ONZ, wg artykułu 4. Karty NZ może być "każde państwo miłujące pokój, które przyjęło zobowiązania zawarte w Karcie" i - zdaniem ONZ - "jest w stanie je wypełniać".
Przyjęcie następuje na podstawie uchwały Zgromadzenia Ogólnego podjętej na wniosek Rady Bezpieczeństwa.
Karta NZ nie określa konkretnych procedur wystąpienia z ONZ, wystąpienie takie jest więc możliwe na mocy jednostronnej deklaracji. Jak dotąd z ONZ wystąpiło tylko jedno państwo - Indonezja w 1965 roku, powróciła jednak do Organizacji już rok później.
Za uporczywe łamanie zasad Karty NZ państwo członkowskie może być usunięte z ONZ przez Zgromadzenie Ogólne na wniosek Rady Bezpieczeństwa. Taka sytuacja nie miała dotąd miejsca, choć dyskutowano nad wykluczeniem RPA za stosowanie apartheidu. Istnieje też procedura zawieszenia w prawach członka, podejmowana przez Zgromadzenie Ogólne na wniosek Rady Bezpieczeństwa (w obu przypadkach większością 2/3 głosów)
Za członków pierwotnych uznano 51 państw:
1) państwa, które wzięły udział w konferencji założycielskiej ONZ w San Francisco, podpisały i ratyfikowały Kartę NZ
albo
2) państwa, które podpisały Deklarację Narodów Zjednoczonych z 1942 r., podpisały i ratyfikowały Kartę NZ.
Drugie kryterium dodano specjalnie dla Polski, która nie mogła uczestniczyć w konferencji w San Francisco z powodu perturbacji politycznych w kraju.
Obecnie członkami ONZ jest 191 państw. Do ONZ nie należą: Watykan (status obserwatora), Palestyna (status obserwatora), Tajwan, Somaliland i Sahara Zachodnia.
Organy ONZ
 Organizacje wyspecjalizowane ONZ są odrębnymi organizacjami międzynarodowymi, jednak ściśle współpracują z ONZ, w szczególności z Radą Społeczno-Gospodarczą.
 Obecnie istnieje wiele organizacji wyspecjalizowanych, m.in.:
 Powszechny Związek Pocztowy (UPU)
 Międzynarodowa Organizacja Pracy (MOP, ILO)
 Międzynarodowy Związek Telekomunikacyjny (ITU)
 Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO}
 Światowa Organizacja Zdrowia (WHO)
 Światowa Organizacja Meteorologiczna (WMO)
 Międzynarodowa Organizacja Lotnictwa Cywilnego (ICAO)
 Międzynarodowa Organizacja Morska (IMO)
 Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW, IMF)
 Grupa Banku Światowego
o Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju (IBRD)
o Międzynarodowe Stowarzyszenie Rozwoju (IDA)
o Międzynarodowa Korporacja Finansowa (IFC)
o Międzynarodowe Centrum Rozstrzygania Sporów Inwestycyjnych (ICSID)
o Agencja Wielostronnych Gwarancji Inwestycji (MIGA)
 Organizacja do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO)
 Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Rozwoju Przemysłu (UNIDO)
 Międzynarodowy Fundusz Rozwoju Rolnictwa (IFAD)
 Organizacje utworzone przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych:
 Fundusz Narodów Zjednoczonych Pomocy Dzieciom – UNICEF;
 Program Narodów Zjednoczonych Ochrony Środowiska – UNEP



Polska a Grupa Wyszehradzka i CEFTA
Nieformalne określenie stosowane od 1991 r. w stosunku do trzech państw środkowoeuropejskich Czechosłowacji, Polski i Węgier - Trójkąt Wyszehradzki. Po rozpadzie Czechosłowacji 1993 r., "trójkąt" przekształcił się w "grupę" i obejmował: Polskę, Węgry, Czechy i Słowację. Główny cel Grupy to współpraca państw członkowskich w kontekście starań tych państw o wejście do Unii Europejskiej i NATO.
Termin powstał po spotkaniu prezydentów wspomnianych trzech państw na zamku w węgierskim mieście Wyszehrad. Spotkanie to zostało zaplanowane specjalnie właśnie w tym gronie, gdyż państwa te miały nie tylko zbieżne główne cele ich polityki zagranicznej, ale także podobne możliwości jej realizacji, czym różniły się od pozostałych państw byłego bloku komunistycznego, których wewnętrzne przemiany były z reguły znacznie mniej zaawansowane, a droga do struktur europejskich i północnoatlantyckich znacznie dłuższa, lub też, jak miało to miejsce w przypadku Słowenii, droga ta była znacznie krótsza.
Na spotkaniu ustalono zasady przyszłej współpracy pomiędzy tymi państwami, a w szczególności ustalono, że będą wzajemnie konsultować i koordynować swoje działania, oraz że na arenie międzynarodowej będą wzajemnie wspierać swoje dążenia.
Od tego czasu, w ramach grupy wyszehradzkiej znacznie zwiększyła się ilość spotkań polityków z najwyższych szczebli władzy tych państw, a omawiano na nich nie tylko wspólną politykę zagraniczną na zewnątrz, ale także wzajemne relacje pomiędzy tymi państwami, gdyż reprezentowały one bardzo zbliżony poziom rozwoju społeczno-gospodarczego.
W 1992 r. w ramach grupy zostało zawarte Środkowoeuropejskie Porozumienie o Wolnym Handlu (CEFTA), pomiędzy Polską a Czechami, Słowacją i Węgrami.
Współpraca w ramach Grupy, a szczególnie regionalna integracja, cierpiała na skutek odmiennych priorytetów poszczególnych państw, dążących przede wszystkim do integracji z Unią (szczególnie wyrazistych w przypadku Czech), i dopiero spowolnienie europejskich procesów integracyjnych wymusiło utworzenie porozumienia CEFTA, które przyniosło namacalne efekty gospodarcze.



Środkowoeuropejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu (ang. Central European Free Trade Agreement, CEFTA, nazwa oficjalna Środkowoeuropejska umowa o wolnym handlu) to porozumienie handlowe między Polską, Czechami, Słowacją, Węgrami, Słowenią, Rumunią, Bułgarią i Chorwacją.
Porozumienia zawarły 21 grudnia 1992 w Krakowie Polska, Węgry i Czechosłowacja. Słowenia dołączyła w roku 1996, Rumunia w 1997, Bułgaria w 1998 i Chorwacja w 2002.
Po przystąpieniu większości państw Cefty do Unii Europejskiej 1 maja 2004 r., umowa ta straciła na znaczeniu. Obecnie jedynie ułatwia handel pomiędzy Bułgarią, Rumunią i Chorwacją, a resztą członków.



Państwa OPEC

OPEC (Organization of the Petroleum Exporting Countries) to Organizacja Krajów Eksportujących Ropę Naftową z siedzibą w Wiedniu. Celem organizacji jest kontrolowanie światowego wydobycia ropy, poziomu cen i opłat eksploatacyjnych.
Utworzona została w 1960 r. w Bagdadzie. Wzrost znaczenia OPEC przypada na okres kryzysu naftowego lat 1973-1974 kiedy to organizacja wielokrotnie podwyższała światowe ceny ropy naftowej.
Siedziba: Wiedeń
Organ naczelny: Konferencja OPEC
Organ wykonawczy: Rada Gubernatorów i Komisja Ekonomiczna oraz Sekretariat
Przewodniczący: Purnomo Yusgiantoro
Do OPEC należą (w nawiasie rok przystąpienia):
 Algieria (1969),
 Arabia Saudyjska (1960),
 Ekwador (1973),
 Gabon (1975),
 Indonezja (1962),
 Irak (1960),
 Iran (1960),
 Katar (1961),
 Kuwejt (1960),
 Libia (1962);
 Nigeria (1971),
 Wenezuela (1960),
 Zjednoczone Emiraty Arabskie (1967),
Terroryzm
Terroryzm jest najczęściej definiowany jako użycie siły lub przemocy przeciwko osobom lub własności z pogwałceniem prawa, mające na celu zastraszenie i w ten sposób wymuszenie na danej grupie ludzi realizacji określonych celów. Działania terrorystyczne mogą dotyczyć całej populacji, jednak najczęściej są one uderzeniem w jej niewielką część, aby pozostałych zmusić do odpowiednich zachowań.
Termin "terroryzm" wywodzi się od łacińskiego słowa terror, oznaczającego strach i grozę. Na tej podstawie można zdefiniować terroryzm jako sianie strachu i grozy. Jednak tego typu definicje są bardzo ogólne i w żaden sposób nie pozwalają autorytatywnie stwierdzić co jest, a co nie jest terroryzmem i kogo możemy określić terrorystą. Są one niewystarczające do uchwycenia niezwykle złożonego zjawiska, jakim jest terroryzm.
Kłopoty z określeniem co jest, a co nie jest terroryzmem, wynikają w dużej mierze z silnych związków tej tematyki z polityką. Wciąż nie są rozstrzygnięte (i zapewne nigdy nie będą) następujące pytania: czy terroryzmem jest atakowanie polityków, skrytobójcze ataki na funkcjonariuszy policji, czy w niektórych sytuacjach terroryzm może być usprawiedliwiony, czy można mówić o terroryzmie stosowanym przez państwo? Opinie wyrażane w tych kwestiach są zawsze uzależnione od przekonań moralnych oraz poglądów politycznych.
Przykładem może być baskijska ETA. Dla niektórych ludzi o lewicowych poglądach jest to organizacja narodowowyzwoleńcza, która walczy z rządem hiszpańskim o wolność Kraju Basków. Natomiast dla zwolenników prawicowej hiszpańskiej Partii Ludowej jest to organizacja terrorystyczna, która zajmuje się głównie mordowaniem i wymuszaniem pieniędzy. Poglądy zwolenników rządzącej Krajem Basków Baskijskiej Partii Nacjonalistycznej i wielu innych ugrupowań politycznych mieszczą się gdzieś pośrodku. Podziały te wpływają oczywiście na ocenę działalności ETA i samego pojęcia terroryzmu. Dla zwolenników ETA zabicie lokalnego polityka rządzącej obecnie w Hiszpanii Partii Ludowej jest usprawiedliwionym działaniem w ramach prowadzonej walki o niepodległość. Dla zwolenników Partii Ludowej jest to niczym nieusprawiedliwiony mord. Jedni mówią o walce o wolność, drudzy o terroryzmie. W sposób oczywisty uniemożliwia to stworzenie zadowalającej wszystkich definicji terroryzmu.
Jeszcze ostrzej widać problem na przykładzie Izraela. Dla wielu osób działania Hamasu i Dżihadu są terroryzmem. Dla innych są nim działania armii izraelskiej, ale nie działania palestyńskich grup zbrojnych. Ale są też ludzie, którzy uważają, że postępowanie obu stron konfliktu można określić jako terroryzm. Dla jednych terroryzmem będzie wysadzenie kawiarni pełnej cywilów, ale nie atak na autobus wiozących żołnierzy. Inni uznają atak na ów autobus terroryzmem, podobnie jak atak na kawiarnię. Jeszcze inni stwierdzą, że żaden z tych czynów nie jest terroryzmem, ale jest nim burzenie palestyńskich domów przez izraelskie czołgi.
Kolejny problem powstaje na arenie międzynarodowej. Czy na przykład naloty powietrzne są terroryzmem? Wiele osób uznaje za ataki terrorystyczne nalot na Drezno w 1945 roku, albo naloty na Jugosławię w roku 1999. Inni stwierdzą, że są to zwykłe działania wojenne. Trudno wierzyć, że kiedyś uda się tutaj zbudować zadowalającą wszystkich granicę.
Jeszcze jeden problem z terroryzmem pojawił się po rozpoczęciu przez USA wojny z terrorem. Mnóstwo osób uważa obecnie, że oskarżenie o terroryzm jest wytrychem do realizacji swoich celów (np. opanowania złóż ropy, likwidacji opozycji, itd.). Oskarżenie o terroryzm jest często stosowane dla zdyskredytowania wroga. Na przykład rząd chiński notorycznie oskarża dysydentów oraz Falun Gong o terroryzm, mimo że nie mają oni nawet broni.
Historia terroryzmu
Przełom XIX/XX wieku to okres, w którym jeszcze prym wiedli zamachowcy celujący w głowy państwa. W 1903 roku anarchista zastrzelił prezydenta USA McKinleya. Zamach na życie następcy tronu Austro-Węgier arcyksięcia Franciszka Ferdynanda stał się bezpośrednim powodem wybuchu I wojny światowej. W trakcie jej trwania powstała też najstarsza z organizacji określanych współcześnie jako terrorystyczne - IRA.
Lata 30. i 40. XX wieku to okres rozwoju państw, które są najczęściej przytaczane jako kraje, w których rządzono terrorem: hitlerowskie Niemcy i stalinowski ZSRR. Po II wojnie światowej zjawisko terroryzmu zaczęło osiągać kształty obecne. W roku 1959 powstała ETA. W latach 60. pojawiło się zjawisko określane mianem islamskiego terroryzmu. Dnia 5 września 1972 roku podczas olimpiady w Monachium doszło do jednego z najgłośniejszych ataków określanych jako terrorystyczne. Grupa uzbrojonych Palestyńczyków z organizacji "Czarny Wrzesień", uprowadziła sportowców ekipy Izraela. Podczas nieudolnej próby odbicia, zakładnicy zginęli. Lata 70. i 80. to rozwój skrajnie lewicowych organizacji w Europie Zachodniej (RAF, Baader-Meinhoff, Czerwone Brygady). Intensyfikacji uległa działalność ETA i IRA. W tym okresie pojawiło się też zjawisko sponsorowania terroryzmu przez niektóre państwa, jako swego rodzaju ersatz wojny.
W latach 80. pojawił się nowy rodzaj zamachowców - samobójcy (podobnie działali asasyni, ale później była długa przerwa). Ich ataki w Bejrucie i na Sri Lance wstrząsnęły światem. Na początku lat 90. przez krótki czas wydawało się, że terroryzm jest w odwrocie. Jednak intensyfikacja konfliktu palestyńsko-izraelskiego oraz rozpoczęcie przez Al Kaidę walki przeciwko USA rozbiło te złudzenia. Dnia 11 września 2001 roku doszło do określonego największym w dziejach ataku terrorystycznego - zamachu na World Trade Center i Pentagon. Jednym z najbardziej tragicznych w skutkach ataków był atak terrorystyczny w Biesłanie, w Północnej Osetii, 1 września 2004 roku, który został przeprowadzony przez komando czeczeńskich i (prawdopodobnie) arabskich terrorystów.

Lista zbrojnych organizacji uznawanych za terrorystyczne

Nazwa organizacji Kraj macierzysty Deklarowany cel działania
Al-Kaida
Afganistan
Wyzwolenie "świętych miejsc islamu" spod okupacji amerykańskiej i izraelskiej, utworzenie kalifatu.

Armata Corsa (Armia Korsykańska) Francja

Aum Shinrikyo (Aum - Najwyższa Prawda) Japonia

Baader-Meinhoff
Niemcy

Czerwone Brygady
Włochy

Czerwoni Khmerowie
Kambodża

Demokratyczny Front Wyzwolenia Palestyny
Palestyna

Egipski Dżihad
Egipt

ETA
Hiszpania
Niepodległość Kraju Basków
Fatah
Palestyna
Niepodległość Palestyny
Front Wyzwolenia Quebecu (FLQ) Kanada
Niepodległość Quebecu
Front Patriotyczny im. Manuela Rodrigueza
Chile

Front Wyzwolenia Palestyny
Irak
Niepodległość Palestyny
GAL (Grupos Antiterroristas de Liberación) Hiszpania

Grupa Abu Sajjafa
Filipiny

Grupa Islamska
Egipt

Hamas
Palestyna
Niepodległość Palestyny
Harakat ul-Mujahedin
Pakistan

Hezbollah
Liban

Hizb ul-Mujahedin
Pakistan

IRA (Irlandzka Armia Republikańska) Irlandia Północna
Zjednoczenie Irlandii Północnej z Republiką Irlandii

Islamski Front Wyzwolenia Moro
Filipiny

Japońska Czerwona Armia
Japonia

Kach i Kahane Chai
Izrael

Komisja Nestora Paz Zamory
Boliwia

Ludowy Front Wyzwolenia Palestyny
Palestyna
Niepodległość Palestyny
Ludowy Front Wyzwolenia Palestyny - Dowództwo Generalne
Palestyna
Niepodległość Palestyny
Męczennicy al-Aksy
Palestyna
Niepodległość Palestyny
Mujahedin e-Khalq
Iran

Narodowa Armia Wyzwolenia Kolumbii (ELN)
Kolumbia

Narodowy Front Wyzwolenia Korsyki (FLNC)
Francja

Nowa Armia Ludowa
Filipiny

Ochotnicze Siły Lojalistyczne (LVF) Irlandia Północna
Walka z organizacjami mającymi na celu odłączenie Irlandii Północnej od Wielkiej Brytanii
Organizacja 17 października
Grecja

Organizacja Abu Nidala (Fatah - Rada Rewolucyjna) Liban

Palestyński Islamski Dżihad
Palestyna
Niepodległość Palestyny
Partia Pracujących Kurdystanu
Turcja
Niepodległość Kurdystanu
Patriotyczny Front Moranzanistów
Honduras

Qibla i Ludność przeciwko gangsteryzmowi i narkotykom (PAGAD) RPA

RAF
Niemcy
Rewolucja komunistyczna w Niemczech
Rewolucyjne Siły Zbrojne Kolumbii (FARC)
Kolumbia

Ruch Młodych im. Lautaro
Chile

Ruch Rewolucyjny im. Tupaca Amaru (MRTA)
Peru

Świetlisty Szlak
Peru

Tamilskie Tygrysy
Sri Lanka
Niepodległość tamilskiego Ilamu

Ulsterskie Siły Ochotnicze
Irlandia Północna

Zjednoczone Siły Samoobrony Kolumbii (AUC)
Kolumbia


Walkę z terroryzmem można podzielić na dwa rodzaje - pierwszy, to walka doraźna - walka z terrorystami, oraz organizacjami terrorystycznymi. Jest to sposób mało skuteczny - wszystkich terrorystów nie da się zabić, co chwilę mogą powstać nowi. Porównać to można do zwalczania efektów choroby bez usuwania przyczyn.
Drugim - skuteczniejszym sposobem jest likwidowanie przyczyn terroryzmu - przyczyną jest zwykle niezadowolenie społeczne połączone z przekonaniem, że terroryzm jest najlepszą, a często nawet jedyną drogą do poprawienia sytuacji. Likwidować przyczyny można poprzez poprawianie sytuacji ekonomicznej ludzi w obszarach, gdzie terroryzm jest największy; zaspokajanie ich innych potrzeb (wolność - religijna, światopoglądowa, akceptowalny system polityczny) łączone z edukacją, która tworzy dojrzałe społeczeństwo będące w stanie zmieniać swoją sytuację za pomocą innych środków niż terror, społeczeństwo nie poddające się łatwo manipulacjom prowadzącym do stosowania przemocy.




Bibliografia:
 Z. Smutek – „Wiedza o Społeczeństwie”
 praca zbiorowa – „Wiedza o świecie”
 „Mały słownik Unii Europejskiej”
 czasopismo „Świat wiedzy”
 Internet