Etyka biznesu - ściąga

1. ETYKA- chodzi o to co dobre, a to co złe, co i dlaczego powinniśmy unikać , jak żyć.
Ostatecznie chodzi o to jak uprawiać biznes, jak prowadzić życie gospodarcze. Oczywiście nie ze względu na skuteczność, zysk, pożytek, ale z odniesieniem do pewnych zasad ważniejszych i wyższych niż pożytek i zyski.
2. OJCEM ETYKI jest Sokrates, który żył w latach 469-399 przed Chrystusem. Szukał on ostatecznej odpowiedzi na pytanie jeśli chodzi o dobro i zło. Dlaczego coś jest dobre, albo złe.
Na tematy moralne nie wykładał, ale o nich rozmawiał. Słynne są dialogi Platona (ucznia Sokratesa), oczywiście zwijając argumenty.
Jego ,matka była akuszerką i jak bardzo ładnie porównywał swoją rolę do akuszerki.
Jak ona pomagała urodzić dziecko, tak on (Sokrates) pomagał swemu rozmówcy urodzić właściwą wiedzę na temat dobra i zła, odrzucając wiedzę fałszywa. Akuszerka w swoim fachu posługuje się odpowiednimi narzędziami, a etyk- tutaj Sokrates ukazał się mistrzem, stąd jest on nie tylko ojcem etyki, ale i logiki.
Odpowiednimi pytaniami starał się najpierw sięgnąć do podstawowej wiedzy rozmówcy, o dobru i złu, następnie pomagał mu wyprowadzić z niej nieuniknione konsekwencje.
I o to samo chodzi w etyce i etykom. Odrzucił podstawowe przeświadczenie na temat dobra i zła, uporządkował je, znalazł ich uzasadnienie, a więc co znaczy dobry i zły i uzasadnił te poglądy moralne.
Stąd ETYKA – jest teorią moralności, czyli dziedziną dobra i zła moralnego.
Autorytetem w sprawach moralnych jest dla nas nie ten, kto wiele mówi o dobru i złu, ale ten, kto usiłuje dobro czynić, kto życiem swym poświadcza, że rozumie dziedzinę dobra i zła.
On był do końca przekonany o tym, co mówił, i pozostał wierny swoim uczuciom.
Żywy świadek- autorytet moralny- Ojciec Święty Jan Paweł II. On to co mówi, to czyni.
Jak żyć i co dobrego czynić?
3. Co jest dobrem dla człowieka?
Aby człowiek mógł odpowiedzieć na pytanie jak żyć, to najpierw musi wiedzieć kim jest. Lepiej być niezadowolonym człowiekiem, niż zadowolona świnią
Lepiej być niezadowolonym Sokratesem, niż zadowolonym głupcem.
4. Jak uczynić swoje życie sensownym, gdzie jest jego cel?
Zmarnowanie życia byłoby wielką szkodą. Bycie pełnym człowiekiem pociąga nas, skupia by je ochraniać i rozwijać.
5. Co oznacza moralnie dobry?
6. 3 RODZAJE DÓBR:
1. dobra pożyteczne
2. dobra przyjemne
3. dobra godziwe
DOBRA POŻYTECZNE: to dobro, bo przynosi jakiś pożytek, ze względu na coś innego, np. obiad jest dobry, bo daje siły, a siły człowiek może spożytkować dla innych dóbr.
DOBRA PRZYJEMNE:– dobra, bo przysparzają człowiekowi przyjemności, np. po obiedzie jem deser, dla przyjemności
DOBRA GODZIWE:– godziwy to taki, który godzi się człowiekowi
7. CZYNY NIEGODZIWE: to takie, które są złe, bo nie odpowiadają człowiekowi, nie godzą mu się. Nie przystają człowiekowi. I stad mówimy, że moralnie dobry czyn, to taki czyn, który jest dobry dla człowieka jako człowieka. Kryterium oceny jest dobro człowieka i brać pod uwagę dobro człowieka, znaczy tyle, co chronić i udzielać mu tych dóbr, których w danej sytuacji potrzebuje.
8. Etyka, a inne dyscypliny naukowe:
- antropologia
- filozofia
- etologia
- teologia
ETYKA jest nauką filozoficzną, należy jasno powiedzieć, że tak jak z jednej etyk nie może uniknąć problemów filozoficznych, tak z drugiej strony punktem wyjścia jego analiz etycznych nie jest filozofia, ale doświadczenie moralne. Doświadczenie powinności moralnej konkretnego działania.
Etyka zajmuje się oceną czynu ludzkiego.
Etyka jest różna od etologii.
Różnice:
Etologia np. zajmuje się opisywaniem poglądów moralnych jednostek czy grup społecznych na tematy dobra i zła i ich zachowanie. Nie wnika w ocenę.
Ocena – należy się już etyce
Etyka a teologia- bardzo się łączą.
Teologia – nauka o bogu. Podstawą jest księga Pisma Świętego. Teologia jest w służbie, pomaga etologom.
Przedmiotem etyki jest czyn.
9. Czynem – nazywa się takie działanie człowieka, które jest świadome i wolne.
Oczywiście bo człowiek jest odpowiedzialny tylko za czyny świadome.
10. 3 drogi:
1. Liberalizm
2. Komunizm
Zagadnienia związane z antropologią
Kościół proponuje 3- cią drogę- mocno podkreśla godność człowieka, godność osoby ludzkiej
Poecjun
Osoba – jest samodzielną w istnieniu substancją natury rozumnej
11. ELEMENTY OSOBY:
1. substancjalność
2. rozumność
3. samodzielność w istnieniu
Substancjalność
Osoba jest substancją, czyli bytem, któremu przysługuje istnienie w sobie, a nie w jakimś innym podmiocie. Przeciwieństwem substancji jest przypadłość, np. kolor9istnieje w innym podmiocie
Rozumność
Osoba jest natury rozumnej, czyli jest zdolna do poznania umysłowego, zdolna do porządkowania rzeczywistości, odkrywania w niej ładu. Oczywiście ta osoba jest wynikiem połączenia pierwiastka materialnego i duchowego, i jest nierozerwalnym podmiotem działania. W osobie więc krzyżują się dwie rzeczywistości: materialna i duchowa, składające się na doskonała jedność.
Samodzielność w istnieniu
Osoba nie może być przejęta przez inną osobę. Osoba nie może być częścią takiej całości, która byłaby osobą.
12. W KOLEKTYWIZMIE człowiek się nie liczył, nie miał żadnych praw, liczyła się zbiorowość.
13. W TOTALITARYZM totalitaryzmie człowiek się nie liczył, nie liczyła się społeczność.
14. CZŁOWIEK jest istotą cielesną i duchową. Odrzuca się formę kolektywizmu i totalitaryzmu. Najważniejszy jest człowiek i jego godność. Tylko człowiek potrafi zaakceptować swoją godność, potrafi zaakceptować drugiego człowieka. Bo jeżeli człowiek nie jest człowiekiem, nie uszanuje swojej godności, to nie uszanuje drugiego człowieka. Drugi człowiek jest mu potrzebny tylko po to, aby pomnożył jego dobro.
Osoba jest więc samodzielną w istnieniu, substancją całości cielesno -duchowej natury, będąc podmiotem działania rozumnego i wolnego, a więc i zarazem odpowiedzialnego. Człowiek nie jest sam, rodzi się i żyje w całości w społeczeństwie: otrzymuje pewne prawa od społeczeństwa, ale ma i obowiązki wobec społeczeństwa.
15. Deklaracja Praw Człowieka
To były piękne założenia (piękna idea) , ale są organizacje, które chcą to obalić, chcą zmienić definicję rodziny. Taka polityka doprowadzi do samounicestwienia. W oparciu o co ocenia etyk, czy ten czyn jest dobry czy zły
16. STANOWISKA:
1. Eudajmonizm- kryterium dobroci ludzkiego czynu jest szczęście. Czyn jest dobry, jeżeli przybliża człowieka do szczęścia, zły, jeżeli oddala. trzeba uznać za stanowisko błędne, gdyż nie bierze pod uwagę drugiego człowieka, jako adresata działania
2. Deontonomizm –źródłem i kryterium moralnej dobroci czynu jest nakaz odpowiedniego autorytetu. odbiera człowiekowi jego podmiotowość, czyniąc go pionkiem cudzych rozkazów
3. Personalizm – czyn ludzki jest moralnie dobry przez to, że stanowi afirmację osoby dla niej samej. Za właściwe trzeba uznać to stanowisko, gdyż jedynie tutaj chroni się szczególne dobro, jakim jest osoba.
17. PODZIAŁ PRAWA MORALNEGO:
1. prawo naturalne
2. prawo stanowione, czyli pisane
Prawo naturalne – podstawa tego prawa jest natura ludzka. Człowiek to prawo naturalne może poznać na drodze rozumowej (poznania umysłowego).
Dla człowieka wierzącego prawo naturalne to Dekalog (prawo boże). Na straży swojego życia ja bronię swoje życie.
Prawo naturalne – jest to norma moralności, która pomaga mu w ocenie czynu, czyt jest on dobry, czy jest zły.
18. Cechy prawa naturalnego
1. jest powszechne (każdy człowiek dochodzi do tego prawa) znane wszystkim, ludziom którzy osiągnęli normalny poziom rozwoju umysłowego
2. jest niezmienne
Wszystkich tych praw jest 10 (dekalog)
PRAWO NATURALNE NA STRAŻY:
- nie zabijaj
- nie morduj
- nie mów fałszywego świadectwa przeciw bliźniemu
Każdy człowiek, nawet nie wierzący odkrywa to prawo. To co się dzieje na świecie- odrzucenie prawa naturalnego (pomylenie całej hierarchii wartości) , brak etyki opartej o prawo naturalne.
19. ETYKA ŻYCIA GOSPODARCZEGO:
W centrum działalności gospodarczej stoi człowiek z całą jego godnością
20. FUNDAMENTALNE ZASADY UPRAWIANIA BIZNESU:
1. w centrum powinien stać człowiek z jego godnością . drugi człowiek liczy się tylko po to , na ile pomoże mu w pomnożeniu jego wartości. Każdy człowiek nosi w sobie niepowtarzalną godność
2. prymat wartości duchowych przed wartościami materialnymi- człowiek to nie tylko strona materialna, jego życie nie tylko biegnie wokół spraw materialnych. Człowiek ma też życie wewnętrzne, duchowe. Jest pierwszeństwo wartości duchowych nad materialnymi
3. prymat- pierwszeństwo być przed mieć – posiadanie jest bardo ważne. Rodzi się niebezpieczeństwo, gdyż w tym posiadaniu gubi się człowieczeństwo
4. pierwszeństwo etyki przed ekonomią
ETYKA WŁASNOŚCI:
21. PRAWO WŁSANOŚCI: uprawnienie każdej osoby do posiadania, użytkowania i dysponowania dobrami materialnymi, które służą zaspokojeniu potrzeb człowieka. Prawo do posiadania jest jednym z podstawowych praw osoby. Prawo własności oznacza stosunek panowania osoby nad rzeczą , dzięki czemu osoba uważa rzecz za swoją czyli tak do niej przynależną, że może jej używać dysponować wolą własnego uznania. To panowanie nad własnością różni się od panowania nad osobami. W prawie rzymskim własność była bezwzględnym atrybutem podmiotu prawa. Właściciel miał prawa nieograniczone. Była to własność bezwzględna.
22. 3 GŁÓWNE KONCEPCJE WŁASNOŚCI:
1. własność kapitalistyczna – wyrasta z podejścia indywidualistycznego , które głosi całkowitą autonomię i suwerenność jednostki. Jednostka nie ma tu żadnych zobowiązań wobec społeczności. Może posiadać i używać własność całkowitą wolą swego uznania.
2. koncepcja kolektywistyczna (socjalistyczna)- własność ma charakter ogólnospołeczny, a jej dysponentem jest państwo. W tej koncepcji jednostka nie ma żadnych praw może używać praw na zasadzie koncesji.
3. chrześcijańska koncepcja - własność jest prawem osoby i jednocześnie ma charakter społeczny. To prawo choć jest prawem podstawowym każdej osoby nie jest prawem absolutnym.
23. STRUKTURA WŁASNOŚCI:
1. własność jednostkowa – właścicielem jest jedna osoba
2. własność wspólna – właścicielem jest kilka lub wiele osób
3. własność wspólnotowa – dobro należy do całej wspólnoty
4. własność spółkowa – należy do spółki lub kilku osób
5. własność osobista – właścicielem jest jedna osoba fizyczna
6. własność społeczna – właścicielem jest osoba prawna lub moralna, zarządzania należy do jednego podmiotu powołanego przez zrzeszenie.
Własność jest czymś naturalnym, co wynika z posiadania własności
24. POZYTYWNE PODSTWY WŁASNOŚCI PRYWATNEJ:
1. pozwala na niezależność i samostanowienie
2. służy podziałowi kompetencji i odpowiedzialności osób
3. zabezpiecza przyszłość także rodziny
4. lepiej łączy osoby między sobą
5. umożliwia pomoc innym
25. NEGTYWNE PODSTWY BRAKU WŁASNOŚCI:
1. brak własności prywatnej rodzi inercję lenistwa
2. rodzi nieporządek, zamieszanie w odpowiedzialności
3. rodzi niezadowolenie, niepokój społeczny
4. niszczy godność i wolność człowieka
5. wzmacnia władzę i jej służy
26. FORMY WŁASNOŚCI DZISIAJ:
1. pensje, zarobek, uposażenie
2. co się ma w domu, tzw. Ruchomości
3. oszczędności
4. ubezpieczenia społeczne
5. dom, działka, pole,- nieruchomości
6. udziały- akcje, obligacje
27. DROGI NABYWANIA WŁASNOŚCI:
1. praca – najważniejsza droga
2. zajęcie rzeczy niczyjej (grzyby, ryby, rzeczy porzucone)
3. zasiedzenie
4. dziedziczenie naturalne, lub przez zapis
5. kontrakty, umowy, transfery lub inne formy zakupu
28. ZASADY MORALNE WZGLĘDEM WŁASNOŚCI:
1. własność jako środek do celu
2. społeczne zobowiązania spoczywające na własności
3. wezwanie do sprawiedliwości, wolności, miłosierdzia
4. w centrum – zawsze cały człowiek ze wszystkimi jego potrzebami
5. podstawa umiaru i roztropności
6. wdzięczność
29. WYKROCZENIA (GRZECHY) PRZECIWKO WŁASNOŚCI:
1. kradzież – wzbogacenie siebie i zubożenie drugiego (2 cele)
2. grabież – kradzież wielu dóbr
3. złodziejstwo – stały proceder
4. ukryta kompensacja – potajemne podkradanie
5. oszustwa, krętactwa – czyli wymuszenie , szantaż
6. korupcja gospodarcza
7. niesprawiedliwa zapłata, ale i mało wydajna praca
8. niszczenie środowiska naturalnego
9. rozrzutność, zbytek, luksus
10. chciwość i skąpstwo
30. OSZCZĘDZANIE A KONSUMPCJA:
KONSUMPCJA: zaspokojenie potrzeb człowieka pojedynczego, czy całego społeczeństwa. Konsumpcja taka nie jest nieograniczona. Ograniczają ją dwa rodzaje potrzeb:
- obecne
- przyszłe
31. POTRZEBY OBECNE: polegają na tym, że nikt nie ma prawa rozszerzać konsumpcji ponad faktyczne potrzeby
32. Ograniczenie POTRZEBAMI PRZYSZŁYMI jest zobowiązaniem do takiego gospodarzenia dobrami konsumpcyjnymi, by mieć na uwadze takie możliwości ich produkowania w przyszłości, także przez przyszłe pokolenia. To produkowanie tych dóbr w przyszłości nakłada na obowiązek podwójnego ograniczenia:
1. oszczędzanie przyrody i jej zasobów
2. oraz oszczędzanie w ścisłym znaczeniu ekonomicznym
33. OSZCZĘDZANIE: należy rozumieć jako rzeczywiste ograniczenie konsumpcji ze względu na dobro wspólne całej rodziny ludzkiej. To stawia przed ludźmi pewne zobowiązania moralne. Oszczędzanie jest nie tylko obowiązkiem, ale i prawem człowieka. Każdy ma takie prawo.
Konsumpcja idzie do oszczędzania , jeśli idzie o pokolenia przyszłe.
34. ETYCZNY WYMIAR REKLAMY I PROMOCJI:
Rośnie popularność reklamy, która ma duże znaczenie w życiu człowieka.
Reklama jest publicznym ogłoszenie, które ma dostarczyć informacji, wzbudzić zainteresowanie i określoną reakcję
35. CELE REKLAMY:
1. informować
2. przekonywać
Reklama sama w sobie nie jest ani dobra, ani zła, ale może być wykorzystywana zarówno do celów dobrych jak i złych.
36. POZYTYWNE ASPEKTY REKLAMY:
1. w gospodarce – przyczynia się do rozwoju człowieka służąc rozwojowi gospodarczemu, jest niezbędnym elementem we współczesnej ekonomii rynkowej. Pomaga utrzymać uczciwą i moralnie odpowiedzialna konkurencję , która przyczynia się do wzrostu gospodarczego, np. informuje o nowych wyrobach, ich ulepszeniu, co pozwala konsumentowi wybierać, przyczynia się do spadku i wydajności cen, zapewnia bardziej godziwy styl życia
2. w polityce – reklama politycznie służy lepszemu funkcjonowaniu demokracji. Dostarcza informacji na temat idei i propozycji politycznych partii i kandydatów
3. w kulturze – reklamodawcy mogą pozytywnie wpływać na treści przekazywane przez media, produkować programy o wysokiej jakości intelektualnej, estetycznej, moralnej. Reklama może też uprzyjemniać życie przez dobry humor i rozrywkę.
4. w życiu moralnym i religijnym – reklama może służyć instytucjom dobroczynnym, może upowszechniać treści religijne, patriotyczne, wzywać do tolerancji, współczucia, miłosierdzia.
37. NEGATYWNE (SZKODLIWE) ASPEKTY REKLAMY:
1. w gospodarce – może przekazywać treści kłamliwe lub nie podawać pełnej prawdy o produktach, ukrywając istotne fakty, czy cechy- wszystko dla prestiżu, mody dla zbytu. W te sposób wzbudza się mentalność konsumpcyjną.
2. w polityce – może blokować rozwój demokracji, bo albo jednych kandydatów będzie gloryfikować, a drugich przedstawiać negatywnie (niesłusznie) i fałszywie przedstawiać poglądy, może budzić nieufność i wrogów
3. w kulturze – może szerzyć modele życia obiektywnie nie moralnego, np. dla zdobycia większej ilości odbioru reklama może zrezygnować z wartości artystycznych i moralnych na rzecz wulgaryzmów, może rezygnować z potrzeb wychowawczych, może niegodziwie przedstawiać pewne obiektywy i grupy społeczne, np. kobiety jako przedmiot pożądania
4. w życiu moralnym i religijnym – reklama może być wprost demoralizująca i wulgarna, może rozmyślnie podniecać i szokować za pomocą treści perwersyjnych, czy może lekceważąco traktować treści religijne dla innych celów- dla zysków, może reklamować podstawy, czy pr9odukty niemoralne, np. środki antykoncepcyjne, produkty szkodzące zdrowiu. Także w dziedzinie reklamy powinien być zachowany porządek moralny –prawo naturalne.
38. ZASADY MORALNE W DZIEDZINIE REKLAMY:
1. prawdomówność reklamy – reklama nie może kłamać nie możezniekształcać prawdy, pomijając istotne elementy lub wprowadzając zniekształcenie
2. Godność osoby – w reklamie bezwzględnie obowiązuje nakaz poszanowwania ludzkiej osoby, jej praw wolności. Reklama nie może odwoływać się do najniższych skłonności człowieka. Reklama nie może obrażać godności czlowieka, np. budząc chciwość. Nie może zniekształcać wizji człowieka. Reklama powinna mieć na względach dzieci, ich łatwowierność.
3. odpowiedzialność społeczna- chodzi tutaj o wiele zagadnień, a zwłaszcza reklama może propagować styl życia, promujący rozrzutność, marnotrawienie zasobów, bogactw przyrody. Reklama może sprzyjać tworzeniu zakupów dóbr materialnych. Nie tylko wprowadzanie reklamy ale i odpowiedzialność za jej treści.