Przedstaw jak rozumieli poczucie odpowiedzialności za losy ojczyzny twórcy wybranych dramatów

Pisarze poruszający tematy narodowe w swoich utworach zdawali sobie sprawę z nieśmiertelności tego co napisali. Starali się patrzeć w przyszłość, czuli się odpowiedzialni za ojczyznę, walczyli o nią w sposób najlepszy, jaki umieli. Wiedzieli, że swoimi dziełami mogą zmusić ludzi do poprawy sytuacji w państwie.

Jak rozumiał poczucie odpowiedzialności za losy ojczyzny Sofokles tworząc „Antygonę”?

Akcja „Antygony” jest oparta na konflikcie tragicznym, do którego doszło po śmierci króla Edypa. Pomiędzy synami Edypa - Polinejkesem i Eteoklesem rozgorzała walka o tron. Eteokles nie chciał oddać Polinejkesowi władzy, choć mieli się nią wymieniać, co rok. Polinejkes więc ściąga obce wojska na Teby (miejsce rozgrywania się akcji), a obaj bracia giną w bratobójczej walce. Władzę obejmuje Kreon (stryj). Akcja tragedii rozpoczyna się w momencie, gdy wydaje on zakaz grzebania zwłok Polinejkesa, uważając go za zdrajcę. Zakazowi temu sprzeciwia się Antygona, gdyż zwłoki zmarłych należało pogrzebać. Sofokles stworzył Antygonę by ukazać konflikt religijno społeczny, który nie da się rozwiązać, ponieważ obie strony mają po części racje. Kreon nie zgadza się na łamanie prawa i zasad rządzących w państwie, ponieważ może to doprowadzić do jego upadku. Antygona jest kochającą siostrą, gotową do poświęceń, jest wierna nakazom religijnym, postanawia wbrew woli władcy państwa pochować swojego brata – zdrajcę. Wierzy, że w ten sposób czeka go lepszy los w zaświatach.

• Sofokles pokazuje i uświadamia, że prawo boskie - jest wyższe niż prawo ludzkie, niż posłuszeństwo wobec władzy państwowej
• Zmusza władców do refleksji nad własnym postępowaniem i dbania o swoją ojczyznę.
• Postawa Kreona przedstawiona przez Sofoklesa dowodzi, iż, czasem jednak warto ustąpić, przyjąć czyjeś zdanie, albo, chociaż dojść do kompromisu
• Kreon to bezwzględny władca. Nie zgadza się na łamanie prawa

Jak rozumiał poczucie odpowiedzialności za losy ojczyzny Jan Kochanowski tworząc „Odprawę posłów greckich” ?

„Odprawa posłów greckich” Jana Kochanowskiego mówi o sądzie w sprawie oddania Heleny Grekom. Aleksander naruszył prawa gościnności i porwał Helenę, żonę Menelausa. Do Troi przybywają posłowie greccy Ulisses i Menelaus, którzy pod groźbą wojny żądają uwolnienia Heleny. Antenor, będący prawym i uczciwym człowiekiem, przestrzega posłów i króla przed grożącym niebezpieczeństwem. Jest oburzony tym, iż Aleksander prosi go o poparcie w niesłusznej sprawie. Żąda uwolnienia Heleny, ponieważ nie chce, aby przez głupotę Aleksandra cierpiał cały naród. Lecz nikt nie chce go słuchać, co stało się tragedią dla Antenora. Aleksander przekupił posłów, aby większość przyznała mu rację, a król oznajmił, że podejmie decyzję taką, jaką większość posłów. Sam król wybrał tragedię swojego narodu. Antenor w obliczu wojny nie obraża się, ale staje w obronie ojczyzny, mimo iż deklarował, że wojna nie jest dobrym sposobem na rozstrzyganie sporów.
Historia wojny trojańskiej była powszechnie znana ludziom XVI wieku. Dla Kochanowskiego stała się pretekstem, maską, pod którą autor ukrył ważne współczesnie problemy polityczne. W tragedii \"Odprawa posłów greckich\" rozważył on sprawę słabego i silnego państwa. Sens tych rozważań ma charakter uniwersalny, ponieważ dotyczy każdego państwa, w każdym czasie. Jednak Kochanowskiego najbardziej interesuje Polska XVI wieku, mająca wówczas jeszcze silną i znaczącą pozycję w Europie, choć już z pierwszymi przejawami osłabienia. Dzięki tej historycznej masce Kochanowski chciał przestrzec rodaków przed tym, że niewłaściwa polityka może doprowadzić do upadku państwa, tak jak doprowadziła Troję.

• Dostrzega i wytyka prywatę, przekupstwo, chaos, brak odpowiedzialności za losy państwa.
• Krytykuje zjawiska osłabiające państwo: przekupstwa, słabości rządu, braku szacunku dla prawa.
• Ukazuje pijaństwo, obżarstwo, lenistwo i przekupstwo jako cechy społeczeństwa, które zgubią ojczyznę.
• wskazuje na boskie pochodzenie władzy, co zobowiązuje do przestrzegania pewnych zasad, oraz wiąże się z odpowiedzialnością przed Bogiem.


Jak rozumiał poczucie odpowiedzialności za losy ojczyzny Niemcewicz tworząc?
„Powrót posła” ?

Utwór ten jest pierwszą komedią polityczną w Polsce, opartą na konflikcie między sarmackimi konserwatystami a zwolennikami patriotycznego obozu reform. Komedia ta jest prezentacją dwóch zasadniczo różniących się koncepcji Polski .Julian Niemcewicz tworząc „Powrót posła” wykorzystał jej treść i akcję do wprowadzenia aktualnych tematów politycznych i społecznych. Chciał w ten sposób zapobiec katastrofie – upadkowi państwa w wyniku złych działań szlachty.

• Poeta chciał wpłynąć na społeczeństwo i podkreślić wagę podejmowanych na Sejmie uchwal..
• Autor ukazując konflikt pomiędzy dwoma obozami uświadamia społeczeństwo o konieczności reform
• Ukazuje zwolenników reform jako ideały by podkreślić ich znaczenie w odbudowie państwa.
• Według Niemcewicza zniesienie liberum veto i wolnej elekcji może uratować Polskę przed upadkiem.

Jak rozumiał poczucie odpowiedzialności za losy ojczyzny Mickiewicz tworząc
„Dziady” część III ?

"Dziady" drezdeńskie zostały napisane pod wrażeniem klęski powstania listopadowego. Utwór dotyka dylematów narodowego sumienia. Mickiewicz nie uczestniczył w powstaniu, więc nie pisał o nim bezpośrednio. Autor ukazał proces filomacki 1823-24. Poeta wyolbrzymia zakres tych wydarzeń i uogólnia ich sens. Cierpienie młodzieży wileńskiej ma się stać obrazem i symbolem cierpienia całego narodu.

• Mickiewicz ukazuje Polskę jako „mesjasza narodów”, porównując ją do Jezusa przekonuje, że nasz naród został wybrany do ocalenia Europy od zła.
• Potępia postępowanie Konrada nie tylko chciał uwolnić świat od Cara i Nowosilcowa ale zająć ich miejsca.
• Autor chce zmusić czytelnika refleksji na temat dramatycznych losów ojczyzny
• Ukazuje patriotyzm i upór bohaterów jako cechy potrzebne do walki z zaborcami


W czasach, gdy telewizja, internet czy chociażby radio jeszcze nie istniały, było bardzo mało rzeczy, które mogłyby mobilizować Polaków do walki.. I tu wkracza literatura. Nawet jeśli pisarze nie mogli pisać wprost z powodu cenzury to i tak używając różnych metod, które maskowały prawdziwy temat utworów pisali o tym co chcieli. Polacy czytający ich utwory wszystko doskonale rozumieli. Autorzy zmuszali czytelników do refleksji, do walki i pracy. Ukazywali wzorce do naśladowania. Właśnie dlatego literatura dla Polaków miała kolosalne znaczenie.