tragedia- pieśń kozła (tłum. tragos- kozioł, ode- pieśń) - charakter podniosły,
dytyramb- szczególnie uroczysta, podniosła pieśń, wątki fabularna zaczęły wzbogacać ich treść dopiero w późniejszym okresie,
deus ex machina- bóg z maszyny
Powstanie teatru antycznego- VI w p.n.e. aktorami byli tylko mężczyźni odkrywali także kobiece role,
I w p.n.e.- początek teatru w Grecji (tam nie szanowano aktorów gdyż zazwyczaj byli to skazańcy lub ladacznice)
Wygląd aktora w starożytnym teatrze:
- stroje aktorów miały charakter hietratyczny,
- wyraz masek przedstawiał cztery zastygłe wyrazy: śmiech, gniew, płacz oraz strach
- aktor miał wysoką fryzurę co wraz z maską tworzyło tak zwany onkos,
- aby aktor byl lepiej widoczny ubierano mu buty na koturnach co sprawiało, że jego sylwetka była znacznie potężniejsza,
BUDOWA TRAGEDII ANTYCZNEJ:
1. prologos- pierwszy dialog między bohaterami,
2. parados- pierwsza (wejściowa) pieśń chóru który oprócz spiewu także pląsał po "scenie",
3. epeisodiony- (epeizodia) występ aktorów - dialogi
4. stasimony- (stasima) występ, śpiew chóru. Stasimony przeplatają się z epeisodiami- to tworzy akcję,
5. exodos- ostatnia pieśń chóru- wyjściowa w której jest refleksja dotycząca treści wydarzeń,
6. kommos- monolog bohatera który lamentuje, wyraża swoje przeżycia,
7. epilog- zakończenie,
TRÓJDZIELNOŚĆ KOMPOZYCJI:
--> ekspozycja (prolog, parados),
--> rozwinięcie akcji (epeisodiony, stasimony),
--> zakończenie (exodos, kommos, epilog),
PRZESTRZEGANIE ZASADY TRZECH JEDNOŚCI:
MIEJSCE: najczęściej przed pałacem,
CZAS: ciągłość akcji mimo tego nie powinna ona przekroczyć 24 godzin,
AKCJA: taka sama tematyka, jeden wątek
W dobie renesansu tę zasadę obalił Szekspir, sztuką "Makbet"- nowatorstwo. XVIII w - powrót antycznych zasad tragedii,
Zasada decorum- jest to zasada którą zaliczymy do kategorii zasad estetycznych, polegająca na tym, że nie pokazywano scen drastycznych, oraz erotycznych. Zgodność treści z formą- tematu ze stylem ( w tragedii język był bardzo pospolity). Brak scen zbiorowych- maksymalna ilość aktorów = 3.
Chór- jest on bardzo ostrożny w wydawaniu sądów, stara się obiektywnie opisywać sytuację. Wprowadza aktorów, opowiadał o różnych zdarzeniach z poza sceny lub wydrzenia z przeszlości.
Konflikt tragiczny- polega on na istnieniu przeciwstawnych, choć równorzędnych racji pomiędzy którymi nie można dokonać wyboru - każde posunięcie bohatera zbliża go do katostrofy,
Ironia tragiczna- losy bohatera układają się tak, że popełnia on tak zwane nieszczęsliwe zbłądzenia. Bohater nie wie, że popełnia zbrodnie lub niegodny czyn, czyli WINA NIEZAWINIONA.