Śląsk w monarchii piastowskiej (990 – 1138)

Nie bez znaczenia dla dziejów Śląska było jego położenie geograficzne. Przez Śląsk prowadziła starożytna droga łącząca Morze Śródziemne z Bałtykiem - przesuwały się od najdawniejszych czasów w kierunku południkowym fale migrujących ludów. Uważając, że na Śląsku przecinały się również drogi o charakterze bardziej lokalnym - prowadzące z Niemiec, Czech i Polski staje się jasne, że zagęszczenie krzyżujących się dróg było na tym terenie szczególnie duże. Jednakże położenie geograficzne Śląska nie mogło być głównym czynnikiem w kształtowaniu jego dziejów. Śląsk stał się przedmiotem sporów i walk w miarę kształtowania się w jego sąsiedztwie państw,
Nie wiemy dokładnie, kiedy powstała nazwa Śląsk. Również na temat pochodzenia tej nazwy toczyły się od szeregu lat spory zwłaszcza między polskimi i niemieckimi uczonymi. Ci ostatni starali się wywieść tę nazwę od germańskiego plemienia Silingów, którzy mieli przebywać na Śląsku około II wieku naszej ery (n.e.). Twierdzeniom tym przeciwstawił się polski uczony - Władysław Semkowicz, który w sposób przekonywający wykazał, że nazwa Śląsk ma najprawdopodobniej związek z płynącą przez Śląsk rzeką Ślężą, względnie z górą Ślęż, zwaną również Sobótką. Góra ta, wznosząca się okazale w środkowej części Śląska, była przez wiele wieków ośrodkiem kultu religijnego pogańskich mieszkańców Śląska. Nazwa Ślęża lub Ślęż ma zaś ścisły związek ze słowiańskim słowem ślęg względnie śląg, oznaczającym wilgoć, mokrość. z tych też zapewne pradawnych czasów pochodzą nazwy jezior, rzek i osad. Nazwę Odra wiążą polscy językoznawcy z prasłowiańskim słowem oznaczającym wodę, Nysę z płynięciem, Bóbr z bagnem, Kaczawę z kaczką itp.
Śląski zalazł się w granicach tworzonego przez Piastów państwa polskiego w końcu X wieku. Dokonało się to za sprawą pierwszego historycznego władcy polskiego, Mieszka I, prawdopodobnie między rokiem 985 a 990. Śląsk zamieszkiwali wówczas różne słowiańskie plemiona. Tylko nazwy niektórych są nam znane. Na terenach rozległych między górami Sowimi i Bardzkimi a Baryczą, nad rzeką Ślężą mieszkali Ślężanie. Od nich wzięła nazwę cała Śląska ziemia. Na terenie sięgającym od dorzecza Nysy Kłodzkiej po dzisiejsze miasta Toszek, Lubliniec, Olesno, Kluczbork i Namysłów mieszkali Opolanie. Z Opolanami i plemionami małopolskimi z jednej strony, a Morowianami od zachodu sąsiadowali Gołęszczyce. Żyzne rolnicze obszary po obszary po obu brzegach Odry, sięgające na zachód aż po rzekę Bóbr i Nysę Łużycką, zajmowali Dziadoszanie. Tam przebiegała zachodnia granica Śląska.
Pierwszym znanym władcą Księstwa Polan był Mieszko I (960-992) z dynastii Piastów. Wg kroniki Galla Anonima (XII w.) był on już czwartym władcą państwa Polan po Siemowicie, Lestku i Siemysławie, wywodzących się z rodu Piasta, po obaleniu w ok. 850 r. złego władcy Popiela, którego myszy zjadły. Mieszko I władał ziemiami Wielkopolski, Mazowsza, Kujaw i Pomorza Zachodniego, o których utrzymanie i rozszerzenie prowadził walki z najazdami niemieckich feudałów i z pomorskim szczepem Wieletów. W 972 r. jego wojowie odnieśli znaczące zwycięstwo nad niemieckimi wojskami margrabiego Marchii Łużyckiej Hodona w bitwie pod Cedynią na Pomorzu Zachodnim.
Mieszko I ugruntował pozycję Księstwa Polan wśród państw środkowej Europy przez przyjęcie w 966 r. chrztu i wiary katolickiej, jaka dominowała wtedy w Europie Zachodniej. Poprzedziło je zawarcie przymierza z księciem czeskim i ślub Mieszka z jego córką, Dobrawą. Stolicą państwa początkowo była Kruszwica nad jeziorem Gopło, potem Gniezno, jeden z największych ośrodków gospodarczych wśród istniejących grodów wczesnośredniowiecznych. W 990 r. do państwa Mieszka I włączone zostały Śląsk i Kraków, po zwycięskiej wojnie z Czechami, a przy wsparciu Cesarstwa Niemieckiego .
Do znacznego wzrostu potęgi i znaczenia księstwa przyczynił się kolejny władca Bolesław Chrobry (992-1025), syn Mieszka I. Głównie przez mądre sojusze, utrzymanie jedności państwa i powiększenie jego terytorium. Współdziałając z papieżem zwołał w Gnieźnie w 1000 r. synod biskupi, w zwi ązku z utworzeniem w tym mieście pierwszego arcybiskupstwa rzymsko-katolickiego w Polsce oraz biskupstw w Poznaniu, Kołobrzegu, Wrocławiu i Krakowie. Na zjazd zaprosił cesarza niemieckiego Ottona III, zabiegając o jego przyjaźń i wsparcie, jako władcy najpotężniejszego państwa chrześcijańskiego Zachodu. Drugim powodem przyjazdu Ottona III był zamiar złożenia hołdu u grobu przyjaciela, biskupa czeskiego Wojciecha, zabitego w 997 r. w czasie misji chrystianizacyjnej wśród Prusów. Szczątki jego wykupione zostały na wagę złota przez Chrobrego, którego też staraniem już w 999 r. papież uznał Wojciecha za świętego. Otton III ocenił zasługi i znaczenie Chrobrego, a tym samym i Księstwa Polan, wręczając mu włócznię św. Maurycego z gwoździem z krzyża Chrystusa i swój diadem cesarski.
Po śmierci Ottona III, jego następca Henryk II wsparł jednakże pogańskich Wieletów, zagrażających z Pomorza Szczecińskiego Księstwu Polan, oraz wystąpił przeciwko sojuszom i ekspansji Chrobrego na sąsiednie południowe terytoria słowiańskie: Milsko, Łużyce, Morawy i Czechy. Doszło wówczas do trzech wojen niemiecko-polskich, toczonych z przerwami w latach 1002-1018 .
W trakcie trzeciej wojny z Niemcami areną walki stał się Śląski, z racji swojego położenia był najbardziej narażony na ataki ze strony sąsiadów. Wojska niemieckie po przekroczeniu Odry koło Gubina skierowały się na południe i wraz z Czechami i Lutykami oblegały Niemczę. Jednak bezskutecznie. Książę Bolesław zgromadził wojska we Wrcławiu i rozpoczął akcję defensywną na Łużycach. Zmusił tym napastników do wycofania swoich wojsk. W zawartym po nich pokoju w Budziszynie, Chrobry utrzymał zdobyczne tereny Milska, Łużyc i Moraw. Równocześnie, interweniując w walkach dynastycznych na Rusi Kijowskiej, zdobył i złupił Kijów (miecz “Szczerbiec”), a w 1018 r. podporządkował sobie tzw. Grody Czerwieńskie, to jest tereny na wschód od Rzeszowa i Lublina do Bugu i Dniestru. Zwieńczeniem panowania Bolesława Chrobrego była jego koronacja na króla w 1025 r., z przyzwolenia papieża, a po śmierci niechętnego Bolesławowi cesarza niemieckiego Henryka II. Wkrótce potem zmarł, zostawiając swe królestwo zjednoczone w granicach zbliżonych do obecnych, w szczególności bez Prus Wschodnich, lecz z Łużycami, Morawami i Słowacją. Pochowany został, obok swego ojca Mieszka I, w tumie poznańskim .
Kolejni władcy piastowscy rządzili ze zmiennym szczęściem. Syn Chrobrego Mieszko II (1025-34) musiał borykać się z anarchią, powodowaną przez możnowładców i jego braci, Bezpryma i Ottona, którzy realizując własne cele, sprzymierzali się z wrogami zewnętrznymi. Królestwo utraciło wtedy Łużyce i Morawy na rzecz Niemiec. Od 1030 władzę na Śląsku przejął Otton. Książe Mieszko schronił się w Czechach. Rządzący krajem Bezprym odsłał insydnia królewskie do Niemiec, w 1032 został zamordowany. Mieszko II z pomocy cesarskiej wrócił do kraju lecz wkrótce zmarł. W państwie nastał 5-letni okres bezprawia, buntów społecznych, najazdu czeskiego i praktycznie rozpadło się ono na kilka odrębnych księstw.
. W latach 1038-39 w całym kraju wybuchło antyfeudalne powstanie ludowe. Sytuację tę wykorzystał czeski książę Brzeysław i w 1039 roku najechał na Polskę, zdobywając Śląsk. Jednak już w 1050 roku Śląsk ponownie wrócił do Polski - zdecydowało o tym zwycięstwo Kazimierza Odnowiciela. Zajęcie Śląska wzbudziło niezadowolenie cesarza Henryka III. W 1054 r. w Kwedlingburgu cesarz zdecydował , że Śląsk pozostanie przy Polsce pod warunkiem opłaty Czechom corocznego trybutu w wysokości 30 grzywien złota i 500 grzywien srebra. Po śmierci Kazimierza Odnowiciela tron Polski objął jego syn - Bolesław Śmiały. Zaprzestał on płacić czynsz Czechom, co doprowadziło do wrogich stosunków polsko-czeskich. Sytuacja się zmieniła gdy tron Polski przyjął brat Bolesława Śmiałego - Władysław Herman. Zmienił on całkowicie politykę Polski, nawiązał dobre kontakty z Czechami, wznowił płacenie trybutu ze Śląska. Sytuacja uległa zmianie , gdy w 1092 r. zmarł czeski król Wratysław. Wtedy to Władysław Herman zaprzestał płacić czynsz Czechom, co spowodowało najazd i całkowite spustoszenie Śląska przez nowego władcę Czech - Brzetysława II. Władysław Herman przed śmiercią podzielił Polskę pomiędzy dwóch synów : Zbigniewa i Bolełsawa. W wyniku tego podziału Śląsk znalazł się pod panowaniem Bolesława zwanego Krzywoustym. W 1109 r. pokonał on cesarza Henryka V, dzięki czemu polepszyły się kontakty z Czechami, a Polska ostatecznie przestała płacić czynsz ze Śląska4.
Jak Śląsk przechodził z Polski do Czech i z Czech do Polski.
Nie znamy bliżej wydarzeń, jakie rozegrały się na Śląsku na przełomie IX i X wieku. Być może ziemia śląska wchodziła przez pewien czas w skład państwa wielkomorawskiego, wydaje się, że na początku X wieku przynajmniej Górny Śląsk dostał się pod panowanie władców czeskich z rodu Przemyślidów. Zachodnia granica Śląska wahała się wówczas między Bobrem a Nysą Łużycką. Pod panowaniem Piastów znalazł się Śląsk już pod koniec X wieku, gdy formowało się polskie państwo, Zajęty został przez Mieszka I prawdopodobnie w latach 985 - 990. W każdym razie w 1000 roku już prawie cały Śląsk znajdował się w granicach Polski Piastowskiej. Przejście Śląska spod panowania czeskiego pod władzę Piastów pociągnęło za sobą długotrwałe, zacięte walki, gdyż książęta czescy dążyli do zagarnięcia tej ziemi. Już w czasach Bolesława Szczodrego z powodu jego odmowy zapłacenia rocznego trybutu Śląsk stał się terenem parokrotnych zbrojnych najazdów ze strony władców Czech i czeskich feudałów. Nie była to zresztą jedyna przyczyna zbrojnych polsko - czeskich zatargów. Z drugiej bowiem strony również polskie rycerstwo wyprawiało się poza granice Śląska, aby odzyskać ziemię opawską. Walki z Czechami związane były ponadto ze sprawą znacznie szerszą, ze stosunkiem cesarstwa do Polski, Czech i Węgier. Z jednej strony Polska uderzając na Czechy, stale sprzymierzone z cesarstwem, starała się ochraniać w ten sposób sojusznicze Węgry, przeciwko którym skierowane były ataki cesarza. Z drugiej strony niektórzy władcy polscy, w szczególności zaś Bolesław Szczodry, mieszali się w wewnętrzne sprawy czeskie, w toczone tam walki bratobójcze o tron książęcy czy stolec biskupi. .Za czasów następcy Bolesława Szczodrego, Władysława Hermana, nastąpiło w stosunkach polsko-czeskich złagodzenie. Władysław Herman spowinowacił się z władcami Czech przez małżeństwo z Judytą, córka czeskiego księcia Wratysława. Zgoda nie trwała, jednak długo. Po śmierci księcia czeskiego Wratysława, następca jego Brzetysław II wmieszał się w wewnętrzne sprawy polskie, gdy w odwet za odmowę zapłacenia trybutu poparł buntującego się przeciwko ojcu, Władysławowi Hermanowi, jego syna Zbigniewa i urządził w 1093 roku wielką wyprawę na Śląsk. Wyprawa ta dokonała ogromnego, spustoszenia prawie całego lewobrzeżnego Śląska. Władysław Herman został zmuszony do płacenia trybutu, ponadto Czesi zagarnęli pograniczny gród Kłodzko. W wirze walk prowadzonych z buntującym się synem i popierającymi go Czechami, Władysław Herman wydzielił w 1097 roku Śląsk jako osobną dzielnicę dla syna Zbigniewa. Kiedy jednak Zbigniew ponownie wystąpił przeciwko ojcu i został w walce pokonany, Śląsk bez miasta Wrocławia - otrzymał młodszy syn Władysława Hermana, Bolesław, zwany później Krzywoustym. W tych wewnętrznych sporach i zatargach, w wirze walk toczonych z najeżdżającymi kraj zewnętrznymi wrogami rosła coraz bardziej rola i wpływy śląskiego możnowładztwa, od którego poparcia stawał się coraz bardziej zależny Władysław Herman i jego obaj synowie. Do politycznego znaczenia dochodziło częściowo i mieszczaństwo, zwłaszcza wrocławskie, u którego polscy książęta ( w szczególności zaś Bolesław ) również niejednokrotnie szukali poparcia i pomocy.
Bolesław III Krzywousty (1102-1138) ponownie zjednoczył w 1107 r. państwo, usuwając od rządów swego starszego brata Zbigniewa, którego kazał oślepić za sprzymierzanie się z czeskimi książętami przeciwko niemu. Odbył potem pielgrzymkę w pokutnym worku do Gniezna dla uzyskania rozgrzeszenia. Rok wcześniej miała miejsce interwencja cesarza niemieckiego Henryka V, jego wojska weszły na Śląsk, oblegając Głogów, którego mieszkańcy stawili zacięty opór. Wojna zakończyła się polskim zwycięstwem w bitwie na Psim Polu pod Wrocławiem w 1109 r.
Po wcześniejszym zawarciu układów pokojowych z cesarzem niemieckim i Czechami Bolesław III w latach 1116-23 podbił Pomorze Gdańskie i Ziemię Lubuską oraz podporządkował sobie Pomorze Zachodnie wraz ze Szczecinem, które chrystianizował. Prowadził też walki na Rusi, a w 1135 r. złożył hołd lenny cesarzowi niemieckiemu z Pomorza i Rugii w zamian za uzyskanie od papieża samodzielności organizacji kościelnych w Polsce. W stolicach biskupich powstały szkoły katedralne, w nich tworzono księgozbiory i rozwijało się piśmiennictwo.
Od zarania rozwijania się plemiennych państw na ziemiach polskich, towarzyszył im rozwój i utrwalanie się feudalnego ustroju gospodarczo-społecznego. Charakteryzował się on powstaniem warstwy feudałów tj. możnych posiadaczy ziemi, którą otrzymywali z nadania monarchy, głównie za swe rycerskie zasługi. Tworzenie wielkich własności ziemskich dotyczyło również biskupstw i klasztorów, zwłaszcza cysterskich. Związane z tym były wzrost osadnictwa wiejskiego oraz intensyfikacja rolnictwa. Osadnictwo realizowano w dużym stopniu w oparciu o prawo niemieckie, wprowadzające rentę odrobkową i pieniężną dziesięcinę na rzecz pana, właściciela ziemi. Zaś intensyfikacja rolnictwa polegała na wprowadzeniu trójpolówki, zastosowaniu nawozów naturalnych i pługów z żelaznym ostrzem, zamiast drewnianych soch.
Od XI w. utwierdzają się ustrój i struktury państwa. Najwyższa władza administracyjna, sądownicza i gospodarcza należała do księcia. Pobierał on daniny w naturze i posługach od ludności i opłaty z eksploatacji bogactw naturalnych. Wysługiwał się w tym kasztelanami, którzy dzierżyli władzę w kasztelaniach, to jest okręgach grodowych, na jakie podzielony został kraj. Siły zbrojne państwa tworzyły stałe, konne drużyny książęce i możnowładców rodowych oraz pospolite ruszenie wojów, wywodzących się z wolnej ludności wiejskiej 5.
Początki chrześcijaństwa na Śląsku.
Ośrodki kultu chrześcijaństwa istniały na Śląsku jeszcze włączeniem do państwa polskiego, przede wszystkim w dużych ośrodkach. Przykładem jest murowany kościół we Wrocławiu.
Pielgrzymujący do grobu św. Wojciecha cesarz niemiecki Otton III, po uprzedniej zgodzie papieża Sylwestra II, uroczyście powołał do życia obok istniejącego już biskupstwa w Poznaniu (założonego w r. 968), niezależną metropolię gnieźnieńska. W ramach metropolii św. Wojciecha powołano wówczas trzy diecezje, obejmujące niedawno przyłączone do monarchii piastowskiej ziemie: Małopolskę, Śląsk i Pomorze Zachodnie. W Gnieźnie wyświęceni zostali wówczas: Poppo biskup krakowski, Jan biskup wrocławski i Reinbern biskup kołobrzeski. Rok zatem 1000 jest bezsprzecznie datą erekcji łacińskiego biskupstwa na ziemi śląskiej ze stolicą we Wrocławiu. Wybór Wrocławia na siedzibę biskupstwa nie był przypadkowy, musiał on już wówczas być najważniejszym na całym Śląsku ośrodkiem administracyjno wojskowym. Tradycja mówi także o istnieniu stolicy biskupiej na ziemi śląskiej w Smogorzowie koło Namysłowa i Ryczynie koło Brzegu nad Odrą. Przekaz ten nie znajduje jednak potwierdzenia w źródłach i wiązać go raczej należy z przypuszczeniem, iż w czasie reakcji pogańskiej, biskup zmuszony do opuszczenia Wrocławia tułał się po wymienionych miejscowościach, które pamięć o tym przechowały do dziś. Niestety nie zachował się zarówno dokument erekcyjny, wystawiony dla biskupstwa wrocławskiego w r. 1000, jak i nie zachowały dokumenty późniejszej reorganizacji z 1075 r., na podstawie których możnaby wytyczyć dokładne granice terytorialne diecezji wrocławskiej. Wiadomym jest tylko to, że od samego początku, diecezja wrocławska wiąże się nierozerwalnie ze Śląskiem, położonym w górnym i środkowym dorzeczu Odry.
Rządcą diecezji został nieznany bliżej biskup Jan. Nie miał on jeszcze określonej liczby wiernych, gdyż w dalszym ciągu musiał prowadzić akcję chrystianizacyjną, zatroszczyć się o budowę katedry i kościołów w ówczesnych kasztelaniach. Trudno powiedzieć jakie to były budowle, choć nie wyklucza się dziś twierdzenia, że katedra wrocławska od samego początku była murowaną, niewielką, bez transeptu, o dwóch wieżach bazyliką, zwaną później "matką kościołów śląskich"6.
Na Śląsku, ziemi kresowej, która nie okrzepła jeszcze dobrze po wojnie Chrobrego z Henrykiem II, nawrót pogaństwa w latach 1034 - 1037, podobnie jak w innych dzielnicach Polski, zniszczył mozolnie budowaną organizację kościelną. W czasie tej zawieruchy zniszczeniu uległy stolice biskupie, świątynie i klasztory. Ogromu klęski dopełnił jeszcze najazd Brzetysława czeskiego w 1038 r. Władca czeski marząc o założeniu metropolii w Pradze i włączeniu w jej granice ziemi śląskiej, okupował ją przez dwanaście lat. Feudałowie czescy wywieźli wówczas z Polski, a niewątpliwie w dużej mierze ze Śląska i Wrocławia, ogromne łupy jakich wspomina mimochodem kronikarz Kosmas. Ogromne straty były także w rękopisach i prowadzonych tu wzorem wszystkich stolic biskupich rocznikach. Zakusom czeskiego władcy położył kres rok 1050, kiedy to Kazimierz Odnowiciel po odzyskaniu Śląska natychmiast przystąpił do odnowienia polskiej organizacji kościelnej na tych ziemiach. Obsadzone w 1051 r. biskupstwo wrocławskie, było w tym czasie obok diecezji krakowskiej, jedynym biskupstwem w państwie Odnowiciela. Ostatecznej reorganizacji polskiej prowincji kościelnej dokonano w r. 1075. W skład jej weszły diecezje: gnieźnieńska, poznańska, krakowska, wrocławska i płocka. Jeżeli stolica wrocławska została wskrzeszona wcześniej od Gniezna i Poznania to zaważyły tu niewątpliwie względy polityczne. Śląska stanowił przecież dla Polski ważny teren. Odbudowanie biskupstwa po tak długim wakansie kładło nie tylko kres pogaństwu wewnątrz diecezji, lecz także usuwało niepewność co do przyszłych jej losów. Od poł. XI w. rozpoczął się dla Wrocławia dalszy rozwój diecezjalnej historii, która biegła odtąd bez przerwy i bez większych załamań.
W odrodzonej diecezji wrocławskiej biskupem został Hieronim (1051 - 1062), który sprowadził z Rzymu relikwie św. Wincentego diakona, mianowanego wkrótce drugim patronem katedry, a później także patronem kapituły katedralnej. Obok odnowionego obecnie biskupstwa powstały również dające się teraz stwierdzić źródłowo klasztory: benedyktyński w Lubiążu nad Odrą i mnichów irlandzkich w Oleśnicy.
O trzech kolejnych następcach biskupa Hieronima, Janie I (1063-1072), Piotrze (1074-1111) i Żyrosławie (1112-1120) znanych nam tylko z imienia, wiemy jedynie, że pierwszy z nich był już Polakiem, drugi przyjacielem św. Stanisława, a trzeci natomiast poświęcił kościół św. Wojciecha we Wrocławiu, który był kościołem parafialnym. Za pontyfikatu bpa Żyrosława na scenie wrocławskiej pojawił się legendarny ze swych bogactw Piotr Włast. On to ufundował opactwo benedyktyńskie św. Wincentego na Ołbinie we Wrocławiu (1120-1128), a nieco później klasztor kanoników regularnych na górze Ślęży (1121-1131), przeniesiony następnie na Wyspę Piaskową do Wrocławia. Niewiele możemy powiedzieć to następnych rządcach diecezji wrocławskiej. W czasie rządów bpa Heymo (1120-1126) św. Otto z Bambergu jadąc w celach misyjnych na Pomorze, zatrzymał się po drodze w Bardo Śląskim, Niemczy i we Wrocławiu. Z kolei bp Robert I (1127-1142) miał się przenieść do Krakowa i dokończyć budowy tamtejszej katedry pod wezwaniem św. Wacława. Jego następcami byli bp Robert II (1142-1146) i bp Jan II (1146-1149). Ten ostatni został arcybiskupem gnieźnieńskim i razem z bratem swoim Klemensem ufundował klasztor cysterski w Jędrzejowie.
Po śmierci księcia Bolesława Krzywoustego, zgodnie z testamentem z 1138 r. ustanowiono w Polsce prawo senioratu. Synowie jego mieli panować w dziedzicznych dzielnicach, a równocześnie pozostawać pod władzą seniora rezydującego w Krakowie. Krzywousty chciał w ten sposób zabezpieczyć ład w państwie. Niestety myśl ta została wypaczona i powstała na tym tle zatargi, które zmusiły m. in. księcia śląskiego Władysława II do szukania pomocy w Niemczech 7.
Dynastia Piastów panowała w Polsce od 960 roku do 1370, a na Śląsku aż do 1675. Dynastia piastowska wydała 24 królów i władców, oraz 123 książąt.
W ciągu jednego półwiecza Mieszko I i Bolesław Chrobry potrafili zbudować państwo, które mogło się mierzyć nawet z najpotężniejszym. Państwo ulegało powoli coraz to większemu osłabieniu. Monarchia uległa osłabieniu głównie na przełomie XI i XII wieku . Bolesław Krzywousty potrafił jeszcze zapanować nad tym, ale po jego śmierci doszło do podziału państwa-w wyniku czego nastąpiło około 200 letnie rozbicie dzielnicowe. W Polsce władzę nadal dzierżyli Piastowie , lecz kłopotem rządów był fakt, iż wszyscy uważali się za równouprawnionych do sprawowania władzy i jeśli nawet zdarzali się wybitniejsi przedstawiciele tej dynastii, których ambicją było zjednoczenie wszystkich ziem polskich, to na przeszkodzie stawali inni Piastowicze , mający na względzie tylko swe własne interesy i nie wahający się szukać oparcia w obcych krajach.



Bibliografia:
Czapliński Marek, Historia Śląska, Wrocław 2002
Gintel Jan, Poczet Królów Polskich, Kraków 1971
Jasienica Paweł, Polska Piastów, Warszawa 1979
Popiołek Kazimierz, Śląskie dzieje, wyd. II, Kraków 1981