Łąka jako jeden z ekosystemów lądowych.

Łąka jest to ekosystem stworzony przez wycięcie lasu na glebach wilgotnych i następnie zatrzymany na wczesnym stadium sukcesji przez ciągłe koszenie i wypasanie zwierząt gospodarskich. Rośliny łąkowe są źródłem pokarmu dla zwierząt hodowlanych. W ciągu całego roku zachodzą na niej ustawiczne zmiany. Wiosną łąka jest zielona – rozwijają się liście traw. Później pojawiają się pierwsze kwiaty tj. pierwiosnki, kaczeńce, jaskry, czyniąc ją żółtą. Popularny jest też mniszek lekarski zwany „mleczem”. Jego kwiaty przekształcają się w puszyste białe kule, które są nasionami wraz z aparatem lotnym. Późną wiosną łąka staje się bladożółta. Dzieje się tak, dlatego że kwitną stokrotki, rzeżucha i jaskry. Pod koniec maja i na początku czerwca łąka osiąga pełnię rozwoju. Kwitną wówczas złocienie oraz w wilgotnych miejscach niezapominajki błotne. Na początku czerwca zakwitają trawy i jest to okres koszenia, ponieważ wtedy wartości odżywcze traw są największe. Po skoszeniu roślinność szybko odrasta i w pełni lata pojawiają się nowe rośliny – dzwonki, trybuły leśne, dzika marchew i pietruszka. Pszczoły, muchy, trzmiele i motyle zapylają rośliny łąkowe. W glebie żyje ogromna ilość bakterii, grzybów, dżdżownic, larw i dorosłych owadów. Organizmy te przyczyniają się do wzbogacania gleby w niezbędne substancje mineralne. Na łąkach spotykamy też żaby trawne, ropuchy, szpaki, czajki i bociany. Częste są tu kopce kretów, które odżywiają się owadami. W powietrzu nad łąkami krążą myszołowy polujące na myszy i pasikoniki.

Korzenie i rozłogi roślinności łąkowej tworzą darń, czyli górną warstwę gleby, dzięki której łąka może się odradzać po każdym skoszeniu i spoczynku zimowym. Łąki występują na glebach zawierających przez większą część roku 60–80% wilgoci w stosunku do całkowitej ich pojemności wodnej. Niedobory wody uzupełnia się przez nawadnianie bądź wykorzystanie bliskiego poziomu wody gruntowej lub zalewy rzek. Łąki trwałe zajmują 4 odrębne stanowiska krajobrazowo- fizjograf.: doliny rzek (łęg), pobrzeża dolin i zaklęśnięcia wśród pól i lasów (grąd), obszary pobagienne (pobagienne łąki), zbocza pogórzy i wierzchowiny gór (hala); w zależności od siedliska plony siana łąkowego wynoszą 0,6–15 t z ha.

Łąki mozemy podzielić według typologicznego podziału łąk. Jest toęłęó klasyfikacja zróżnicowanych, trwałych użytków zielonych pod względem siedliskowo- florystycznym, na podstawie cech fizjograficzno- siedliskowych. Pierwsze próby klasyfikacji pochodzą z XVIII–XIX w.. Użytki zielone dzielono wówczas na grupy według: położenia, wydajności, składu florystycznego, typu gleby i uwilgotnienia. Współczesny typologiczny podział łąk został oprac. 1954 przez J. Bury- Zaleską i J. Prończuka. Wraz z systematyką fitosocjologiczną stanowi on podstawę oceny łąk.

Od 1994 obejmuje 3 ich typy:
- niżowe dolinowe (0–300 m n.p.m.),
- niżowe pozadolinowe (150–300 m n.p.m.),
- łąki terenów górzystych (podgórze 300–500 m n.p.m., łąki górskie 500–1000 m n.p.m., łąki wysokogórskie powyżej 1000 m n.p.m.).

W obrębie powyższych typów wyróżnia się, na podstawie cech siedliskowych, 4 grupy łąk: grądy, łęgi , bielawy oraz murszowiska (pobagienne łąki).

Grąd to łąka lub pastwisko położone na terenach nie zalewanych, o glebach mineralnych. Ich wartość jest różna, podobnie jak uwilgotnienie, zależne głównie od wód opadowych. Rozróżnia się:
- grądy popławne — na pobrzeżach dolin, poniżej pól ornych na wzniesieniach, użyźniane przez namuły wód spływających,
- grądy połęgowe — utworzone z dawnych siedlisk łęgowych (po regulacji koryta rzecznego),
- grądy właściwe, wyżej położone, śródpolne, niedostatecznie wilgotne,
- grądy podmokłe — na wyniosłościach pośród bagien, w niższych położeniach pobrzeży dolin, są mało wartościowe,
- grądy zubożałe — na pobrzeżach dolin rzecznych, bagien, lasów, mają zmienne uwilgotnienie, niską wartość.

Łęg to łąka położona w dolinie rzeki na glebach aluwialnych. Rozróżnia się:
- łęgi właściwe- optymalnie uwilgotnione, żyzne, wartościowe,
- łęgi rozlewiskowe — w szerszych częściach doliny rzek, na glebach zabagnionych,
- łęgi zastoiskowe — w nieckach terenowych, porośnięte głównie turzycami;

Bielawa to ludowa nazwa bagiennych łąk torfowych o niskiej wartości, porośniętych wełniankami o białym puchu kwiatostanowym, turzycami niskimi i mchami. Bielawy są zamieszkiwane przez dzikie zwierzęta, zwłaszcza ptactwo wodne.

Łąki pobagienne to łąki powstałe przez zmeliorowanie łąk bagiennych, tzw. bielaw. Wraz z obniżeniem zwierciadła wody gruntowej rozpoczyna się proces murszenia gleby, a dotychczasowa szata higrofilna (turzyce, wełnianka, mchy) zmienia się w ciągu 1–3 lat na mezo- i kserofilną. Powstaje typowa naturalna łaka pobagienna, złożona przeważnie z chwastów i traw gorszej jakości pastewnej, o niskiej (1,5–2 t z ha) wydajności lichego siana, lub nieużytek bagienny. Zagospodarowanie naturalnej łaki pobagiennej przekształca ją w łąkę pobagienną w kulturze, dającą z 1 ha do 12 t doskonałego siana.

Łąkarstwo jest to całokształt wiedzy o łąkach i pastwiskach (użytki zielone) oraz działalność gospodarcza, której zadaniem jest pozyskiwanie możliwie wysokich plonów pełnowartościowej paszy (zielonej i siana) dla zwierząt gospodarskich oraz utrzymywanie tych użytków w wysokiej kulturze. Łąkarstwo opiera się z jednej strony na teoretycznej wiedzy o siedliskach łąkowych (łąkoznawstwo), z drugiej zaś — na znajomości metod uprawy i pielęgnowania użytków zielonych (uprawa łąk i pastwisk), sposobów użytkowania runi łąkowej i pastwiskowej (użytkowanie łąk i pastwisk, pastwiskowa gospodarka) oraz metod sprzętu i konserwowania paszy. Wiedza łąkarska oparta na badaniach naukowych zaczęła się rozwijać w środkowej Europie w 2 poł. XVIII w.. W Polsce pionierami łąkarstwa byli J.K. Kluk, M. Oczapowski.

Pierwsza placówka doświadczalna — Zakład Doświadczalny Uprawy Torfowisk pod Sarnami (1934–39). Tu utworzono Stowarzyszenie Łąkarzy, działające do II wojny światowej. Obecnie łąkarze są zorganizowani w Stowarzyszeniu Inżynierów i Techników Wodnych i Melioracyjnych NOT. Działalnością łąkarską kieruje Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Badania naukowe prowadzi Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach i oddziałach oraz akad. roln. w katedrach łąkarstwa. Na terenie Europy działa Europejska Federacja Łąkarska (European Grassland Federation), do której należy także Polska.