Według słownika, pojęcie patriotyzmu definiuje się jako „miłość do własnego kraju, połączona z gotowością poniesienia dla niego ofiar”. W ciągu ponad tysiącletniej historii Polski mnożą się przykłady Polaków, którzy walczyli o wolność i suwerenność państwa Polskiego. Naród Polski nieraz zmagał się z trudnymi sytuacjami, jak choćby zabory czy wojna. Trudno jednak orzec czy wówczas wszyscy byli patriotami, skoro magnaci i bogaci panowie zrywali sejmy, dostosowując je do swoich korzyści. Tak było kiedyś; jak natomiast dziś maluje się sytuacja Polskiego patriotyzmu? Czy dzisiejszych Polaków śmiało możemy nazywać patriotami?
Obecnie, w czasach pokoju i wolności, z dumą obchodzimy takie dni jak Święto Niepodległości 11 Listopada, czy Święto uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Jak się okazuję, nie każdy Polak wie co wydarzyło się 11 Listopada; mimo to, większość obchodzi te święta w sposób szczególny, na przykład wywieszając flagę polską. Wielu sądzi, że jako naród, patriotami jesteśmy tylko w święta i w trudnych sytuacjach. Faktycznie, Polacy jak mało który naród w ciężkich chwilach potrafi zmobilizować się do walki z wrogiem czy okupantem. W ciągu całej historii naszego kraju doświadczyliśmy licznych wojen a nawet utraty ziem na rzecz zaborców. I wówczas, gdy białego orła zastąpił czarny, każdy stawał ramię w ramię do walki z zaborcą. Nie inaczej było podczas drugiej wojny światowej, kiedy mimo konsekwencji Polacy brali czynny udział w konspiracji i walce o niepodległość kraju.
Kolejną próbą dla narodu Polskiego okazał się ponad 40-letni okres komunizmu. Mówi się, że była to kolejna okupacja, tym razem sowiecka. Teoretycznie byliśmy tym samym narodem i w każdej chwili gotowym walczyć o ojczyznę. Liczne kontrowersje – nawet do dziś - wzbudza postać pułkownika Kuklińskiego, który przekazywał innym krajom tajemnice państwowe. Jednak, patriotyzm to jak się okazuję, nie tylko „miłość do własnego kraju i gotowość do poniesienia dla niego ofiary”. Adam Michnik w jednej z wypowiedzi stwierdza, że patriotyzm to również „zdolność do zachowania demokracji”. Wobec tych słów tacy ludzie jak pułkownik Kukliński wcale nie uchodzą za zdrajców, albowiem w swoim zamiarze nie mieli na celu wyrządzenia szkody własnemu państwu, ale uchronienie innych państw przed niesłuszną agresją.
Kolejnym argumentem świadczącym za tym, że Polacy są patriotami jest sam fakt kultywowania przez nas licznych tradycji i świąt. Z dumą obchodzimy każdą rocznicę pamiętnego czy ważnego wydarzenia, jakie miało miejsce w naszym kraju. Ponadto, jesteśmy narodem głęboko wierzącym i dumnym z różnego rodzaju tradycji Kościelnych jak Wigilia, Wielkanoc, które obchodzimy na swój własny niepowtarzalny sposób.
Nasz patriotyzm na co dzień najczęściej daje się odczuć podczas rozmaitych zmagań sportowych. Wszyscy Polacy cieszyli się i z dumą kibicowali naszej Polskiej reprezentacji piłki nożnej podczas Mistrzostw Europy. Pomimo faktu, że szanse na zakwalifikowanie się do dalszych rozgrywek były znikome, ani piłkarze ani nasi kibice nie poddawali się. Nie inaczej sytuacja wygląda w przypadku skoków narciarskich, na które ściąga wielu kibiców Adama Małysza i innych Polskich skoczków. W takich chwilach (choć nie zawsze), Polacy pokazują, że potrafią szanować inne narody, ciesząc się również z ich zwycięstwa.
Napisałem „nie zawsze”, ponieważ jak każdy naród, w swoich szeregach znaleźć możemy nacjonalistów lub zwyczajnych fanatyków. Za przykład może posłużyć oświadczenie Zjazdu Założycielskiego Młodzieży Wszechpolskiej z 1989r., w której jednym z założeń jest [sic!] „Przeciwstawiamy się stale obecnemu i wciąż aktualnemu zagrożeniu ze strony Niemiec.”. Fanatyzm i nacjonalizm w swojej niedorzeczności zahaczają nieraz o absurd, jakim jest np. nawoływanie do nie kupowania produktów zagranicznych, czy oskarżanie wyjeżdżających naukowców o brak patriotyzmu. W trudnych warunkach gospodarczych państwa, jak mówią politolodzy, ludzie instynktownie wybierają skrajne i radykalne poglądy, które w głównej mierze sprowadzają się do ideologii nacjonalistycznych. Najlepiej te nastroje oddają częste napisy na murach „Polska dla Polaków” albo ogólnie uważane za pejoratywne określenie „Żyd”.
Trudno powiedzieć czy Finowie, Włosi czy Węgrzy są na co dzień patriotami. Jedynym narodem, o którym śmiało można powiedzieć, że jest narodem patriotycznym są bez wątpienia Stany Zjednoczone, gdzie patriotyzm niekoniecznie zakrawa o nacjonalizm. Trudno orzec jak jest w przypadku Polski. Liczne afery i matactwa ze strony polityków bynajmniej nie przysparzają chwały naszemu państwu. Inna kwestia to mentalność Polaków skłaniająca się raczej do narzekania niżeli działania.
Reasumując, uważam że w większości Polacy są patriotami. Trzeba jednak pamiętać, iż pojęcie patriotyzmu w zależności od sytuacji przybiera z goła inne znaczenie. Inaczej postrzegamy je w czasie pokoju, a inaczej w trudnych chwilach jak na przykład wojna. Polacy mimo tego, że na co dzień nie okazują w sposób szczególny – co nie znaczy, że w ogóle – swojej polskości, w chwilach ciężkich mobilizują się i stają do walki jak mało który naród.