Wiedeń-"Wiedeńskie specjalności"

Wiedeń należy do najstarszych i najwspanialszych i najwspanialszych stolic w Europie. Położone jest nad Dunajem, na pograniczu Alp i Kotliny Wiedeńskiej. Zajmuje powierzchnię ponad 400km2 w dolinie Dunaju. Od strony północnej i zachodniej otaczają go wzgórza WIENERWALDU (lasek Wiedeński),a sama rzeka dzieli miasto na duże nierówne części. Miasto wewnętrzne (JANNERA STADA) leży między Kanałem Dunaju a RINGSTRASSE (jest to szeroka, opasująca stare centrum ulica, wzdłuż której znajdują się najważniejsze instytucje Wiednia). Pozostałą część miasta tworzą dzielnice. Wiedeń podzielony jest na dwadzieścia trzy dzielnicę, ułożone koncentrycznie wokół Innere Stadt, zgodnie z ruchem wskazówek zegara .Miasto, dzieli się również na "wewnętrzne przedmieścia" (INNEREN VORSTDTE) między RINGSTASSE i GRTEL oraz wyspę Dunaju (DONAUINSEL), "Zewnętrzne przedmieścia" (ASSEREN VORSTDTE) położone z zewnętrznej strony GRTELA oraz "obwody wschodnie" (OSTBEZIRKE).Od strony północnej, zachodniej i południowej do granic miasta podchodzą podgórza Alp, łagodne wzniesienia WIENERWALDU. Zieleń wdziera się do miasta i jej naturalne przedłużenie stanowią liczne ogrody i parki, nadające niektórym regionom miasta przepiękny wiejski charakter. Architektura Wiednia wyraża w przejrzysty sposób całą historię miasta. Początki Wiednia sięgają rzymskiego obozu wojskowego z I wieku n.e. , ogrodu VINDOBONY, który zajmował miejsce dzisiejszego INNERE STAD. Obóz rzymski tworzył regularny czworobok, przecięty prostymi ulicami, a ściślej drogami wiodły poza jego granice. Granice obozu, można dostrzec obserwując dokładnie plan centrum miasta w którym wyróżnia się prostokąt określany liniami dzisiejszych ulic, KRAMER GASSE, ROT GASSE, SALZGRIES, TIEFER GRABEN, NAGLER GASSE i GRABEN. tak więc wokół obozu rozwinęła się z czasem cywilna osada, która rozkwitła w III i IV wieku, kiedy to cesarz rzymski PROBUS założył na wzgórzu WIENERWALDU pierwsze winnice. Po odejściu Rzymian w V wieku, wzmianki o "WIENII" pojawiły się w annałach arcybiskupa SALZBURGA około 881 roku. Z tego okresu pozostał kościół Św. Piotra z 791 roku. Z czasem osada staje się ważnym punktem na drodze armii biorącej udział w wyprawach krzyżowych. Nazwa miasta w kronikach występuje w różnych wersjach VINDOMINA, VENA, nazwy te pochodzą prawdopodobnie z celtyckiego słowa, oznaczają las. Dopiero w XI wieku uratowała bliska współczesności nazwa VIENNIS lub VIENNA. Rozkwitła jako siedziba BABENBERGÓW, potomków szlacheckiej rodziny z Bawarii.Za pomocą księcia Leopolda VI ,Wiedeńscy kupcy uzyskali prawa miejskie w 1221 roku. Przyczyniło się do tego, że miasto wzrosło pięciokrotnie od czasów obozu rzymskiego. W czasach panowania BABENBERGÓW, Austria stała się samodzielnym księstwem, a stolicą księstwa stał się Wiedeń. Z tego okresu pochodzi nazwa zachowanego do dziś placu Am Hof. Dynastia Habsburgów dotarła do Wiednia w XIII wieku, pierwszym Habsburgiem, który osiadł w mieście na stałe był Ferdynand I. Austriaccy Habsburgowie dążyli do powiększenia swych włości o sąsiednie ziemie i starali się umocnić rolę dynastii w Europie. Dzięki ich wielkiej miłości do muzyki, Wiedeń stał się muzyczną stolicą Europy, zwłaszcza w XVIII i XIX wieku. Habsburgowie rządzili Austrią przez ponad sześć wieków. Takie były początki Wiednia. Miasto rosło i stawało się coraz piękniejsze. Górowała nad nim katedra Św. Stefana. Powstały pierwsze uniwersytety. Za panowania Maksymiliana I miasto rozwinęło się jeszcze bardziej. Wiedeń nadal się rozwijał, szczególnie w okresie rządów Marii Teresy i jej syna Józefa. Rywalizował nawet z Paryżem o pierwszeństwo wśród miast Europy w dziedzinie sztuki, kultury, polityki i ekonomii. Ostatnim złotym okresem dla Wiednia były rządy Franciszka Józefa, wówczas miasto zmodernizowano i upiększono. Stało się ono cesarską metropolią. Tragiczne w skutkach strzały w Sarajewie przyśpieszyły ostatecznie upadek imperium dynastii Habsburgów. Wieki wspaniałości Wiednia dobiegły końca .Kryzys tożsamości jaki przechodziła Austria pogłębiła się dramatycznie. W 1938 roku pod presja HITLERA kraj ten włączono do III RZESZY. Miasto utraciło swą funkcję stolicy sfederowanego państwa. W 1945 roku zajęty przez Rosjan Wiedeń został objęty czterostrefową administracją aliancką. Jednak pod rządami prezydentów RENNERA i KORNERE udało się położyć solidny fundament pod odbudowę kraju. W 1955 roku w Wiedniu, w głównym Belwederze podpisano traktat państwowy, przywracający Austrii suwerenność. W wyniku czego parlament uchwalił ustawę o wieczystej neutralności kraju. Z czasem usunięto zniszczenia wojenne i miasto mogło z nadzieją spoglądać w przyszłość.

Wiedeń, znany z czasów rzymskich jako gród w PANONII-VINDOBONA.Za BABENBERGÓW jako miasto, a następnie stolica księstwa austryjackiego. A od 1278 roku pod władza Habsburgów. Wraz z rozwojem wielonarodowościowej monarchii austryjackiej nabrał z czasem znaczenia europejskiej metropolii. Obecnie jest głównym ośrodkiem zagranicznego ruchu turystycznego Austrii. Jest uważany za czwarte centrum światowego ruchu turystycznego. Ten wielki ruch turystyczny osiągany codziennie w Wiedniu, wiąże się przede wszystkim z jego walorami krajoznawczymi i dogodnym położeniem komunikacyjnym, a także z międzynarodowymi targami, festiwalami muzycznymi oraz kongresami. Współczesny Wiedeń jest ważnym ośrodkiem kultury europejskiej. Znajdują się tu liczne muzea, galerie sztuki, teatry. Odbywają się Festiwal Wiedeński, Festiwal Baletu, Viennale. Również podtrzymywana jest bogata tradycja czołowej roli Wiednia w dziedzinie muzyki (okresy symfoniczne) w Operach (z 1861 roku),Filharmonii (z 1842 roku).Wiedeńskie specjalności, czyli zabytki znajdują się w centrum miasta, tzw. mieście wewnętrznym. Centrum miasta stanowi dawny Wiedeń średniowieczny, okolony Kanałem Dunajskim i Ringiem. Od centrum rozchodzą się promieniście ulice prowadzące ku przedmieściu. Większość budowli zabytkowych znajduje się właśnie tu. Zachował się tu dawny układ placów i ulic. Główne place, to AM HOF, który w średniowieczu był właśnie centrum miasta. Nazwa placu związana jest z założonym tu dworem arcyksiążęcym ("HOF") za Henryka II.W jednym z narożników placu stoi stary arsenał miejski - das Zenghaus. Zdobią go posągi i dwugłowy orzeł, a na fasadzie są dzieła LORENZA MATTIELLEGO. Plac HOHER MARKT,NEUER MARKT i ulica KARTNERA.W tej części miasta przeważa gotyk z XIV i XV wieku, w tym najbardziej reprezentacyjna budowla Austrii-Katedra Św. Stefana, uważana za serce Wiednia. Jest to najwspanialszy klejnot gotyku w Wiedniu, znajdujący się w sercu barokowej starówki. Budowla kościoła związana jest ściśle ze staraniami BABENBERGÓW i HABSBURGÓW o własne biskupstwo wiedeńskie. Zwiedzanie katedry z zewnątrz rozpoczyna się od fasady zachodniej, której duża część zachowała się do czasów króla Przemysława II Ottakara. Budowla tego kościoła rozpoczęła się za panowania Frederyka II, ostatniego z dynastii BABENBERGÓW, opóźniona dwoma pożarami zakończona została w 1276 roku, już za czasów Przemysława II. Natomiast budowę gotycką kościoła rozpoczęto już w roku 1304. Podczas zwiedzania należy zwrócić uwagę na PORTAL GŁÓWNY, to arcydzieło sztuki późnoromańskiej w Austrii. Jest to uskokowy portal o półokrągłych łukach, bogato zdobionych licznymi rzeźbami. BRAMA ŚPIEWAKÓW, to jedno z bezcennych arcydzieł gotyku. To liczne rzeźby gotyckie przedstawiające Rudolfa IV.WIEŻA POŁUDNIOWA, słynny "STEFFL". Powstał w latach 1365-1433.Dolna część wieży łączy się całkowicie z bryłą katedry, kolejne kondygnacje zwężają się stopniowo ku górze, by w 2/3 wysokości przejść w przekrój ośmiokąta. Stąd rozpościerają się najpiękniejsze widoki na Wiedeń. CHÓR tzw. "ALBERTINISCHER OHOR" jest najstarszą gotycką częścią kościoła Św. Stefana, znajduje się tu kaplica Zmarłych ze zwłokami WOLFGANGA AMADEUSZA MOZARTA.WIEŻA PÓŁNOCNA, zwana też Wieżą Orłów, z przepięknym dzwonem "PUMMERIN". na wieżę można też wjechać windą - wejście z lewej nawy bocznej. KAPLICA PÓŁNOCNA tzw. TIRNAKAPELLE. Zawiera wspaniałą barokową katedrę z herbem księcia Eugeniusza Sabandzkiego, a na podłodze zobaczyć można płytkę nagrobkową księcia. OŁTARZ Św. KATARZYNY, jest to barokowy ołtarz zwany również ołtarzem "Kobiecym" lub "Maryjnym", ze starym obrazem wotywnym z XV wieku" Maria w Słońcu". Godna obejrzenia również jest w kaplicy gotycka marmurowa chrzcielnica. OŁTARZ GŁÓWNY namalowany na cynowych płytach obraz głównego ołtarza przedstawia ukamienowanego Św. Stefana. KATAKUMBY czyli podziemna sieć pomieszczeń i korytarzy. Skrywające liczne sarkofagi oraz krypty z członkami dynastii HABSBURGÓW. Zgodnie z prawem dynastii w Wiedniu związuje się trzy miejsca wiecznego spoczynku HABSBURGÓW. Katedra Św. Stefana - wnętrzności, krypta w kościele Kapucynów - ciała, Kościół Augustynianów - serca.

Okres rozbudowy Wiednia po oblężeniu tureckim w 1683 roku, zaowocował zabytkami tego okresu. HOFBURG, był to dawny pałac zimowy, rezydencja cesarska. Budowę pałacu rozpoczęto za czasów Przemysła II Ottokara. Zwiedzając to miejsce możemy odczytać fazy rozbudowy tego ogromnego kompleksu. którego częścią mimo różnorodności stylów pozostają w zadziwiającej harmonii. Rozwój Burgu obrazuje place: Gotycki SCHWEIZERHOF, renesansowy dziedziniec STALLBURG, wczesnobarokowy plac INDERBURG,JOSEFSPLATZ w stylu późnego baroku i HENDENPLATZ (plac bohaterów)w duchu historii. PLAC INDERBURG posiada pomnik cesarza Franciszka I w stroju rzymskiego imperatora oraz bramę Szwajcarską. Trakt przy SCHWEIZERHOF zawiera wejście do skarbca oraz Kaplice Zamkową. Ze Schwiezerhof wąskie przejścia prowadzi na JOSEFSPLATZ, jeden z najpiękniejszych placów Wiednia. Na środku placu stoi posąg konny Józefa II jako cesarza rzymskiego. Z tłem Biblioteki Narodowej. STALLBURG z pięknym arkadowym dziedzińcem. Mieści się tu stajnia Hiszpańskiej szkoły Jazdy i Nowa Galeria oraz Muzeum Historii Sztuki. Kolejnym ważnym zabytkiem z tego okresu jest PAŁAC SCHNBORNÓW. Była to letnia rezydencja cesarska, położona we wspaniałym barokowym parku. Z czasów Marii Teresy, pałac został przekomponowany na styl francuski. To właśnie tu urodził się i umarł Franciszek Józef I, a w 1918 roku założył koronę ostatni cesarz austryjacki Karol I. Zwiedzanie pałacu należy rozpocząć od Dziedzińca Honorowego, ozdabianego dwiema fontannami, oraz teatrem zamkowym. Również przed pałacem znajduje się okazały zbiór pojazdów cesarskich w budynku dawnej zimowej szkoły jazdy konnej. Przed zamkiem rozpościera się piękny widok na Glorieta czyli pawilon ogrodowy (symbol tego miejsca). Zwiedzanie wnętrz pałacowych możliwe jest tylko z przewodnikiem. Do zwiedzania udostępniona jest tylko część sali min. sala Gwardyjska, pokój bilardowy, gabinet cesarza, sypialnia cesarza, pokój codzienny, pokój śniadaniowy Marii Teresy, żółty salon, pokój Napoleona, salon lustrzany. Jak również BELWEDER. Jest to zespół pałacowo-ogrodowy, który za swoich czasów był letnią rezydencją księcia Eugeniusza. Wtedy to Dolny Belweder służył jako pałac mieszkalny. Natomiast wybudowany później pałac górny, był używany do celów reprezentacyjnych. Między pałacami wznosi się park, stanowiący połączenia baroku francuskiego i włoskiego. Oba pałace z okresu baroku, choć znacznie się od siebie różnią ,łączą się w sposób harmonijny w jeden z najpiękniejszych zespołów pałacowych w Europie. Dolny wydaje się lekkim pawilonem ogrodowym przy wzniesieniu z prawdziwie królewskim rozmachem Górnych Belwederze, którego środkowa część ma trzy kondygnacje .Bogata dekoracja gmachu cechuje się pełną umiaru elegancją. A z górnego tarasu rozchodzi się wspaniały widok na miasto oraz wzgórza Lasku Wiedeńskiego.

Klasycyzm nie osiągnął w Wiedniu pełnego rozkwitu. Nielicznymi przykładami tego kierunku sztuki jest park w stylu angielskim zwany PRATEREM.A dokładniej w czasach współczesnych jest to park i centrum rozrywki. Nazwa pochodzi od Hiszpańskiego słowa prado i oznacza łąkę. Niegdyś były to dworski tereny łowieckie, dopiero cesarz Józef II zezwolił na ogólne korzystanie z tych pięknych spacerowych terenów. W ciągnącym się prawie 10km parku znajdują się liczne urządzenia sportowe, baseny, korty tenisowe, pola golfowe, tereny wyścigów konnych, olbrzymi stadion i oczywiście las i łąki na których wypoczywają wiedeńczycy. Jednak najbardziej turystykę w tym miejscu napędza WURSTELPRATER, którego symbolem jest RIESENRAD, czyli koło diabelskie.
Wpływ francuski czyli okres napoleoński przedstawia SALE CEREMONIALNĄ.

Również NOWĄ BRAMĘ HOFBURGU, czyli główne wejście, tzw. MICHAELERTOR. Zbudowane zostało w latach 1889-1893. Brama ta prowadzi na dziedziniec wewnętrzny. Po obu stronach bramy znajdują się fontanny przyścienne, przedstawiające „Panowanie nad morzem” i „Panowanie nad lądem”. Znajduje się tu również wejście do apartamentów cesarskich oraz do Zbiorów Dworskiego Srebra. ŚWIĄTYNIA TEZEUSZA w VOLSGARTEN, przed świątynią stoi rzeźba przedstawiająca atletę, świątynia znajduje się w parku „Volksgarten” znanego ze swego wspaniałego ogrodu różanego.
W drugiej połowie XIX w., epoka neoabsolutyzmu (Franciszka Józefa I) powstają liczne budowle w stylu historycznym. Zaliczamy do nich Kościół WOTYWNY, budowla ta została ufundowana dla upamiętnienia nieudanego zamachu na cesarza Franciszka Józefa I. Wzbogacona w kamień węgielny, pochodzący z Góry oliwnej w Jerozolimie. Kościół posiada fasadę z dwiema wieżami, posiada trzy portale z herbami figuralnymi. We wnętrzu trzynawowa bazylika pokryta jest sklepieniem krzyżowo żebrowym – a nad nawą środkową znajduje się fresk drzewa rodowe Chrystusa nad arkadami herbów monarchii. OPERA, dwupiętrową fasadę tej budowli tworzą pięciołukowe arkady w których stoją brązowe figury alegorii heroizmu, dramatu, artystycznej fantazji, komedii i miłości. Udekorowana dziełami Józefa Gassera, Mortiza von Sehwinda. Pod każdym z obrazów znajdują się popiersia kompozytorów, którzy tworzyli kiedyś życie opery, Gustav Mahler, Richard Strauss, Frauz Schalk, czyli Karol Bhm. To właśnie tu w ostatni czwartek karnawału, opera jest miejscem największego i najwspanialszego balu wiedeńskiego, którego tradycje sięgają 1877 roku.

PARLAMENT, obecnie jest on siedzibą obu izb austryjackiego parlamentu. Attykę budynku zdobią marmurowe figury przedstawiające wybitnie uczonych i mężów stanu starożytności. Wnętrze należy zwiedzać wyłącznie z przewodnikiem. Centrum budynku stanowi Sala Kolumnowa i Sala Przyjęć z galerią portretów. Z perstylu rozchodzą się przejścia do sal posiedzeń. To tu siadali dawniej przedstawiciele wielu narodów monarchii austryjackiej. RATUSZ, przed którym rozciąga się plac ratuszowy, wzdłuż alei znajdują się figurki zasłużonych dla miasta osobistości. Fasada ratusza zwrócona jest ku Ringowi. Nad całością budowli górują wieże. Ratusz posiada bogatą dekorację rzeźbiarską zwaną „historią Wiednia”.
UNIVERSYTET, obecnie Universytet Wiedeński jest najstarszą uczelnią w obszarze języka niemieckiego, założony został przez Rudolfa IV. Jednak to Franciszek Józef wprowadził nowoczesną organizację uczelni. Obecnie uczy się tu ponad 30 000 studentów, a biblioteka uniwersytecka liczy ponad 2mln tomów.
Akademia SZTUK PIĘKNYCH, znajduje się w niej cenna Galeria Malarstwa, zawierająca dzieła mistrzów włoskich, hiszpańskich i francuskich.

W Wiedniu znajduje się również wiele pamiątek po wybitnych kompozytorach czy malarzach. Ponad 100 różnorodnych kolekcji dostępnych jest dla zwiedzających Wiedeń. W muzeach, galeriach zgromadzono dzieła sztuki pochodzące z całego świata.
Muzeum Sztuk Pięknych (zbiory egipskie i antyczne, rzeźba, rzemiosło artystyczne). Dom Bethovena, w tym domu w zimie kompozytor ukończył swą IX Symfonię. Dom w którym zmarł Schubert (muzeum jest poświęcone jego pamięci). DOM RODZINNY FRANCISZKA SCHUBERTA, POMNIK STRAUSSA, BETHOVENA i MOZARTA. GALERIE, w Stastall Stallburgu (zawiera zbiory malarstwa i rzeźby europejskiej), zbiory sztuki w NOWYM BURGU. Również w stolicy odbywają się co roku WIENERFESTWOCHEN co ściąga do Wiednia turystów z całego świata. Dużą popularnością wśród turystów cieszy się GRINZING, a dokładnie dzielnica folklorystycznych zjazdów, winiarni i karczm, gdzie można odnaleźć i spróbować wszelkich wiedeńskich specjalności. Takich jak tort sachera, usługi Flakiera, wiedeńską kawiarnię, hiszpańską szkołę jazdy, czy wiedeńską secesję w rytmie walca wiedeńskiego.
Zapraszam serdecznie.